AKP ekonomide başarıdan bahsediyor, emekçilere sefalet ücretleri veriyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan adına yayınlanan bir Twitter mesajında, Türkiye’nin son yirmi yıllık AKP iktidarı döneminde ekonomi alanında sağladığı gelişmeler sıralanmış. Bu mesajda anlatılanların bir kısmı AKP’nin başarısızlığının itirafı, bir kısmı gerçeğin çarpıtılması, bir kısmı ise doğru değil.

Mesela mesajda Türkiye'nin AKP öncesindeki ortalama büyümesinin yüzde 1 olduğu yazılı, bu doğru değil. AKP öncesi dönemde Türkiye’nin büyüme ortalaması yüzde 5'e yakındı. Şimdi TÜİK’in açıkladığı büyüme oranları ise muhtemelen gerçek değil.

İhracat arttı, ama ithalatta da rekorlar kırılıyor

İhracatın 170 milyar dolara çıktığı ifade ediliyor. İşçi ücretleri Türkiye’de, Çin’den çok daha ucuzlamış durumda. Ucuz emeğe dayalı Türkiye ekonomisi, ihracatta belli bir ivme yakalamış durumda. Türkiye işçilerinin, özellikle de göçmen işçilerin ucuz emeği, emek sömürüsü sayesinde ihracat devam ediyor. Bu arada ithalat da 219 milyar dolarla rekor kırmış durumda, bunu ise AKP görmezden geliyor. 

Cari açık konusu ise tamamen göz ardı ediliyor. Türkiye'nin 2003-21 yılları arasında verdiği toplam cari açık 584 milyar dolar. Oysa 1984-2002 yılları arasında cari açık 22 milyar dolardı. AKP döneminde tüm zamanların toplamının 10 misli cari açık verildi. Bu cari açığın kapanması için kara paradan sağlanan destek ise başka bir tartışmanın konusu.

Mesajda “2003-21 yılları arasında cari fazla verilen tek yıl 2019 oldu” deniyor. 2019 yılında verilen cari fazlanın nedeni, ekonomik kriz nedeniyle yaşanan ani yoksullaşmaydı. Bu yoksullaşma halen devam ediyor, yeniden cari fazla verilememesinin ana nedeni; ihracatın ekonomide en önemli kalem olması ve bunun da ithalatı artırıp cari açığı yükseltmesi. 

Dört yıldır yeni istihdam sağlanamıyor

Mesajda 9 milyon kişiye iş bulduk deniyor. Ama TÜİK’in rakamlarına göre, son 20 yılda istihdam sayısı 21,2 milyondan, 29,2 milyona yükseldi, 8 milyon kişi arttı. O halde iş bulduk dedikleri 9 milyon sayısı doğru değil. 

Ayrıca son 4 yılda istihdamdaki artış sıfır, yani yıllardır yeni iş imkânı sağlanamıyor. Aynı sürede Türkiye’nin nüfusu 4 milyondan fazla arttı, sadece bu nedenle işsiz sayısına en az 2 milyon kişi daha eklendi. 

İşsizlik 2002’deki kriz döneminde yüzde 10,4’tü, şimdi yüzde 30.

MB, tarihinde olmadığı şekilde borçlu konumda

Merkez Bankası rezervlerinin 109 milyar dolar olduğu söyleniyor. Halbuki swap hariç net döviz ve altın rezervlerinde 41 milyar dolar açık var. 2011'de MB rezervi 71 milyar dolar idi. 128 milyar dolarlık MB rezervinin nasıl eritildiğinin hesabı hala verilememiş durumda.

Milli gelir son sekiz yıldır düzenli olarak azalıyor

Mesajda, milli gelirin son yıllarda bir miktar düştüğü ifade ediliyor. “Bir miktar düştü” denen miktar tam 240 milyar dolar. Son 8 yılda milli gelir 960 milyar dolardan 720 milyar dolara düştü, yüzde 25 oranında azaldı ve azalmaya devam ediyor. Artan nüfus dahil edilirse milli gelirde kişi başına düşüş yüzde 33'ü bulmuş durumda.

Satın alma gücüne göre GSYH sıralaması kişilerin alım gücü için kullanılır, ülkenin ekonomik büyüklüğü için kullanılmaz. 2020 itibarıyla Türkiye kişi başına düşen satın alma gücünde dünyada 65. sırada. 

Kişilerin borçluluğu AKP döneminde yaklaşık 100 kat arttı

Cumhurbaşkanı adına yayınlanan mesajda kamu ve özel sektör borçluluğunun dünya ortalamasından daha az olduğu ifade ediliyor. Oysa kişilerin kredi borçluluğu, AKP döneminde yaklaşık 160 kat arttı. 2002 yılında insanların kredi kartı ve tüketici kredisi borcu toplam 6,6 milyar lira iken, bu rakam 2021 yılında 1 trilyon lirayı aştı, 1 trilyon 53 milyar lira oldu. Bugün her bir hanenin yaklaşık 40 bin lira bankalara borcu var. 

AKP döneminde, ekonomide 2013 yılına kadar bir miktar düzgün görünen göstergeler, bu yıldan sonra hızla bozuldu. Bugün ekonomi alanında yaşananlar büyük ölçüde kriz olarak tanımlanıyor. Fiyatlarda yıllık yüzde 100’lere varan artışa karşın ücretlerde en fazla yüzde 10’larda yapılan artışlar, ücretli işçilerin, emekçilerin her geçen yıl ne kadar yoksullaştığının açık bir kanıtı. AKP iktidarı ekonomik krizin faturasını emekçilere ödetmeye devam ediyor.