İşsizlik, cari açık, kurlarda yükseliş: Ekonomi tepe taklak gidiyor

İşsizlik artmaya devam ediyor. TÜİK verilerine göre Şubat ayı işsizliği yüzde 13,4 seviyesinde oldu, TÜİK’in son aylarda hesaplamaya başladığı “atıl işsizlik” rakamı ise yüzde 28,3, yani 9 milyon kişi Türkiye’de işsiz.

Dünya işsizlik ortalamasının yüzde 8’lere indiği bir dönemde, Türkiye’deki bu işsizlik rakamları sorunun ne kadar büyük olduğunu gösteriyor.

Kocaeli’nde bir firmanın işe alım görüşmesine yaklaşık 10 bin kişi katıldı, başvuruda bulunanlar, özellikle son bir yıldır hiçbir işte çalışmadıklarını, açlıkla boğuştuklarını ifade ettiler.

Cari açık ve döviz artıyor

Cari işlemler açığı, Şubat’ta 2,6 milyar dolar oldu, 12 aylık cari işlemler açığı 37,8 milyar dolara çıktı. Turizmden beklenen gelirlerin gelmeyişi, son Merkez Bankası operasyonu sonrası sıcak paranın kaçması ve ithalat rakamlarının giderek artması, cari açığın büyümesine neden olan sebepler olarak sayılıyor.

İşsizlik ve cari açık rakamlarındaki yükselme, dövizin fiyatını da yükseltiyor. Geçen haftayı 8,1 TL ile kapatan dolar, bu haftaya 8,2 TL ile başladı. Dolar, Merkez Bankası operasyonu öncesi 7,2 TL’ye kadar inmişti. Son üç haftada dolarda yaşanan artışın ekonomiye maliyeti, en az 1 trilyon lira olarak hesaplanıyor.

Soğan ve patates sorunu ortaya çıktı

Türkiye 2021 başından beri soğan ve patates konusundaki sorunu konuşuyor. 2019 yılında ihracat nedeniyle soğan ve patates fiyatları 8-10 liraya kadar çıkmış, hükümet bunun üzerine ihracatta kısıtlama getirmişti. Bu kısıtlama 2020 yılı başında tekrar devreye sokuldu. 2020 Mart ayında pandeminin başlaması ile birlikte turizmde yaşanan gerileme, soğan patates tüketimini azalttı, ihracatın da kısıtlanması nedeniyle ürünler depolarda birikmeye başladı.

Hava sıcaklıkları yüzünden depolama ürünün ömrü de kısalınca, üreticiler son iki aydır, hükümetten ya ihracata izin vermesini ya da ürünü satın almasını talep ediyorlardı. Hükümet dün bir miktar ürünü satın almaya ve ihtiyaç sahiplerine dağıtmaya karar verdiğini açıkladı. İnsanları açlık sınırına kadar getirip sonra da dilenci olmaya mecbur bırakması hükümetin bir ayıbıdır. Muhtemelen şimdiye kadar yapılanlar gibi, insanlar meydanlarda toplanacak ve onların kafasına çay paketleri atıldığı gibi, soğan patates paketleri atılacak. Ama ne patates soğan üreticisinin, ne de yoksul halkın sorunları çözülmüş olmayacak.

“128 milyar nerede” sorusu soruşturma konusu oldu

Ekonomideki bütün bu kötü gidişatın temel nedenlerinden birisi, Merkez Bankası kaynaklarının geçen yıl sorumsuzca tüketilmesi. Yapılan hesaplara göre 2020 başından Temmuz ayına kadar doları belirli bir seviyede tutmak için Merkez Bankasının kasasında bulunan 128 milyar dolar satıldı. Bu 128 milyar dolar kimlere hangi fiyattan satıldı, karşılığında alınan TL nerelere harcandı. Bütün bu soruların cevabı halen yok. Aksine bu soruyu soranlar hakkında Cumhurbaşkanına hakaretten soruşturmalar açılıyor.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar