Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimleri Kolu, 9-14 Aralık tarihleri arasında 75 ilden 1520 hekimin katılımıyla anket düzenlendi.
Anket sonuçlarına göre salgın yoksullar arasında daha hızlı yayılıyor.
TTB Merkez Konseyi Başkanı Dr. Şebnem Korur Fincancı, TTB’nin yaptığı çalışmalar sonucu ortaya çıkan verilerin gerçek resmi ortaya koyduğunu, günlük 50 bin vaka sayısı ve hastalığa yakalanan aile hekimi sayısındaki artışın dikkat çekici olduğunu kaydetti.
Ekimin ortalarında başlayıp, Kasım ayında etkili olan ve Aralık'ta devam eden salgının yeni dönemini ele alan anketin sonuçlarını Dr. Emrah Kırımlı açıkladı. 75 ilden 1520 aile hekiminden alınan verilere göre elde edilen sonuçlar şöyle:
Salgın, sınıfsal olarak farklı oranlarda yayılıyor
Salgın yönetimine bağlı olarak sınıfsal sonuçlar ortaya çıkmaya devam etti. İstanbul’da Küçükçekmece, Ümraniye, Üsküdar, Pendik gibi ilçelerde nüfus/vaka oranı yüzde 7-8 seviyesinde seyrederken; Zekeriyaköy, Moda, Beşiktaş gibi ilçelerde aynı oran yüzde 2-3 seviyesinde kaldı.
İllere göre değerlendirdiğimizde Kasım'dan Aralık ayına geçişte vakaların yoğun olduğu İstanbul'da yüzde 50'den fazla düşüş oldu. Bursa ve Ankara'da düşüş yaşandı. Ama İzmir'de Ekimden itibaren sürekli artış var. Adana ve Hatay'da dört katına, Muğla’da iki katına, Artvin ve Aydın'da üç katına çıktı.
Sonbaharda 3 milyon kişi Covid-19 geçirmiş olabilir
Kasım ayında Aile Hekimi başına düşen pozitifli hasta sayısı 20 iken, Aralık ayında 23'e çıktı. Sonbaharda Türkiye'de yaklaşık 3 milyon kişi Covid-19 geçirdi. Daha öncesinden geçirenler bu sayıya dahil değil. Bu durumu fazladan ölüm sayılarından da takip edebiliyoruz.
15 bin Aile Sağlığı Merkezi (ASM) çalışanı pozitif
Aile Sağlığı Merkezleri (ASM)’lerin yüzde 68'inde Covid-19 virüsü görüldü. ASM'lerde çalışanların yüzde 30'u, yani 15 bin sağlık çalışanı hastalandı. Hasta olan hekimler hakkında, Covid’li hasta izlemlerini yapmadıkları gerekçesi ile soruşturma açıldı, izlem yapamayan hekimlere 10 ceza puanı veriliyor.
Kanser taramaları yapılamadı, okul aşıları vurulamadı
Ankette salgın süreci, diğer hastalıklar açısından da değerlendirildi. Kanser taramalarının bir bölümü ASM'lerde yapılmaktaydı. Kanser taramalarında yüzde 90 oranında azalma oldu. Sağlık Bakanlığının bütçe sunumunda 2019 yılında 9 milyon kanser taraması yapıldığı, 2020 yılında ise bu sayının 3 milyona düştüğü belirtiliyor. 2020 yılında 6 milyon kişinin kanser taraması yapılamadığı için erken tanı şansı kaybedildi. En az 3 milyon kişi, kolon kanserinde erken tanı şansını kaybetti. Erken tanı yüzde 88 azaldı. Oysa erken tanı yapıldığında hastanın yüzde yüz kurtulma şansı olabiliyor. Bunların etkisini önümüzdeki yıllarda göreceğiz. Bir kaç yıl içinde artan kanser vakalarıyla karşılaşacağız.
Sağlık hizmetinin ertelenmesinin bir sonucu olarak; devlet ve üniversite hastanelerine başvurular azaldı, özel hastanelere başvurular arttı.
Aile sağlığı merkezlerinin yoğunluğu ve olanaksızlıkları sonucu okul aşılarının (Kızamık-kızamıkçık-kabakulak 2. doz) uygulanması riske girdi.
Grip aşısı karmaşası yaşanıyor
Sağlık Bakanlığı 1 ay önce eczanelerde grip aşısı satışını yasakladı, grip aşılarının aile hekimlikleri tarafından ihtiyaç sahiplerine yapılacağını duyurdu. Ama aile hekimliklerine grip aşısı yeterince gönderilmedi, bu nedenle binlerce ihtiyaç sahibi grip aşısı olamadı, mağdur oldu. Bir hafta önce Bakanlık eski düzene dönmeye karar verdi. Bu defa da eczanelere grip aşısı temin edilemediği için vatandaşların aşı mağduriyeti halen devam ediyor. Bakanlık elinde yeterince grip aşısı bulunduğunu söylese de, ihtiyaç sahipleri eczanelerden bu aşıları temin edemiyor.