Türk Tabipleri Birliği (TTB), pandeminin 9. ayı dolayısıyla online değerlendirme toplantısı gerçekleştirdi.
Toplantının açılış konuşmasını yapan TTB Merkez Konsey Başkanı Prof. Dr. Şebnem Koruk Fincancı, “Özellikle Mart-Nisan’da testlerde yüzde 10’larda olan pozitiflik oranı Kasım ortasından itibaren yüzde 30’lara çıktı. Testlerde ortalama yüzde 15 pozitiflik olsa, vaka sayısı 3 milyon oldu demektir” dedi. Fincancı, Bakanlığa bir kez daha şeffaflık çağrısı yaptı.
İşçi sınıfı virüse iki kat daha fazla yakalanıyor
Fincancı daha sonra şunları söyledi: “Toplumda pozitiflik oranı yaklaşık yüzde 4. İnsanlar ekmeğini kazanmak için işe gidiyor, dönüşünde virüsle beraber geliyor. Evlere virüsü taşınıyor. DİSK’in çalışmasına göre işçi sınıfındaki virüs yaygınlığı yüzde 7,3. Toplumdaki yaygınlığın iki katı. Sağlık çalışanlarında hastalığın yaygınlığı ise yüzde 12. 1 milyon sağlık çalışanının 120’bini hastalığa yakalandı. Toplumdaki yaygınlığın 3 katı. Bu yaygınlık nedeniyle sağlık çalışanları için Covid-19 acilen meslek hastalığı olarak ilan edilmelidir.
İnsanlar kapanmak istemiyorlar, çünkü sosyal destekleri yok. Ücretsiz izin adı altında insanların günlük 39 lira ile hayatta kalabileceği varsayımı, toplumun kapanma konusunda ciddi kaygılar yaşamasına neden oluyor. İnsanca yaşanabilecek bir ücretle bu kapanmanın olması gerekiyor.
Pandemi iyi yönetilemediği için sağlık çalışanları tek başına bırakıldı, yoğun bakımlarda yer kalmadı, bazı yerlerde acil servislerin doluluk oranları yüzde 100’ü geçti. İnsanların sağlık hizmetine erişememesi sağlık çalışanlarını çok zor durumda bırakıyor. Pandemide triaj (hastaları önceliklendirme) olmaz. Sağlık otoritesi tümüyle kenara çekilip hasta ile sağlık çalışanlarını karşı karşıya bırakmaktadır.”
Bütçeden sağlığa yeterli pay ayrılmıyor
Dr. Deniz Erdoğdu, bütçede salgında pay ayrılmamasını eleştirdi.
“Tüm kapitalist ülkeler gibi salgına biz de hazırlıksız yakalandık. 2021 bütçesinde salgına yönelik pay ayrılmadı. Genel bütçenin yüzde 10’u sağlık bütçesine ayrılması gerekirken, yüzde 5,7’de kaldı” diyen Erdoğdu, koruyucu hekimlik, toplum sağlığı için ayrılması gereken payın çok az olduğuna işaret ederek asıl payın şehir hastanelerine, tedavi edici hizmetlere gittiğini söyledi.
Yoğun bakımlar tamamen dolu
Acil Tıp Uzmanı Prof. Dr. Özgür Karcıoğlu ise aciller ve yoğun bakımlara dair son durumu anlattı:
“Pandeminin hastanelerde karşılanmasının en büyük etkisi acillerde oldu. Acillerde bir yığılma söz konusu. 2 binli, 3 binli sayılarla karşılaşan birçok hastane var. Son birkaç haftadır kısıtlamaların etkisiyle bu sayılar bir miktar aşağı düştü. Önemli sorunlardan bir tanesi pandemi ya da nonpandemi hastalarının ayrılmaması. Yoğun bakımlarda yüzde 100’ün üzerinde yoğunluk var. Mesela 10 yatak varken, 12. yatağın araya sıkıştırılması gibi durumlar söz konusu.”
Filyasyon yakıcı bir sorun
Doç. Dr. Aslı Davas, filyasyon (vaka izleme) ekiplerinin yaşadığı sorunları aktardı:
“Filyasyon yakıcı bir sorun haline dönmüş durumda. Geldiğimiz noktada biz temaslıları takip edemiyoruz, temaslı tanımı sürekli daraltılıyor. Çünkü bu işlerin takibi için alanda bunu değerlendirecek ekiplerimiz yok. Salgının iyice alevlenmesiyle birlikte öğretmenler ve diğer kamu personeli de filyasyon ekiplerine dahil edildi. Arkadaşlar günde 12 saat çalışıyor. İlçe sağlık müdürlüğündekiler, yaptıkları diğer işleri evde yapıyorlar, neredeyse kesintisiz 16 saat çalışıyorlar”.
Aşı yeterli değil, kapanma şart
Gazetecilerin “50 milyon doz aşı bizi ne kadar rahatlatacak?” sorusunu yanıtlayan Prof. Dr. Özlem Azap Kurt, şunları söyledi:
“Salgını kontrol altına alacak olan şey tek başına aşı olamaz. Salgının yaygınlığı dikkate alındığında, toplumsal hareketliliğin kısıtlanması dışında seçenek görünmüyor. Aşılama orta, uzun vadede katkı sağlayacak. Toplumda ‘aşı geldi, tamam bitti’ gibi yanlış bir algı oluşuyor. Ters olan şey; okulların kapalı olup AVM’lerin açık olması. Bir kapanmanın mutlaka olması gerekiyor. Salgındaki yaygınlık izlenerek; iller, ilçeler bazında kapanma olabilir. Bunun için kararların epidemiyoloji ölçütlerine göre alınması gerekiyor.”