Sosyal adaletsizliğin resmi itirafı: En zengin yüzde 10, en yoksul yüzde 10’un 13 katı gelir elde ediyor
11.09.2020 - 15:21Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), farklı gelir gruplarının toplam gelirden aldığı payları gösteren Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması‘nın 2019 yılı sonuçlarını açıkladı.
Araştırmaya göre en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grubun 2019 yılında toplam gelirden aldığı pay yüzde 46,3 oldu. En düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay ise yüzde 6,2.
En yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grup ekonomiden, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun 7,4 katı, en yüksek gelire sahip yüzde 10’luk kesim ise en yoksul yüzde 10’un 13 katı gelir elde ediyor.
Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 49,3 ile yevmiye, maaş ve ücret gelirleri aldı. İkinci sırayı yüzde 21,9 ile sosyal (emekli, dul, yetim maaşları, yoksulluk ödemeleri) gelirler, üçüncü sırayı yüzde 17,7 ile girişimci (tarım, esnaf, işveren) serbest meslek gelirleri, dördüncü sırayı yüzde 7,9 ile menkul (faiz, borsa, tahvil) ve gayrimenkul (kira) gelirler aldı.
Bölgeler arasında 3 kat gelir farklılığı var
2019 yılı anket sonuçlarına göre Türkiye'de yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri 59 bin 873 TL, fert geliri ise 28 bin 522 TL oldu.
Raporda gelirin bölgelere göre dağılımına ilişkin bilgiler de yer aldı. Buna göre:
Fert gelirlerinde İstanbul 40 bin 749 TL ile birinci sırada yer aldı. Bu bölgeyi, 32 bin 384 TL ile Batı Anadolu bölgesi ve 30 bin 337 TL ile Ege Bölgesi izledi.
En düşük fert geliri 13 bin 441 TL Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt bölgesinde gerçekleşti. Bölgeler arasındaki gelir farklılığı 3 katı buldu.
Gelir eşitsizliği en fazla İstanbul’da olurken, bu bölgeyi Akdeniz ve Batı Marmara bölgeleri izledi. Gelir eşitsizliğinin en düşük olduğu yer ise Zonguldak, Karabük ve Bartın‘ı kapsayan bölge oldu.
Borç ve taksit ödemeleri arttı
Geçen yıla göre nüfusun konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemeleri 0,7 puan artarak yüzde 71,1 oldu.
Nüfusun yüzde 9,6'sına bu ödemeler yük getirmezken yüzde 19,0'ına çok yük getirdi. Hanelerin yüzde 58,7'si evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 33,6'sı iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 29,7'si beklenmedik harcamaları, yüzde 19,2'si evin ısınma ihtiyacını, yüzde 56,6'sı eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.