KONDA'dan 10 yıllık toplumsal değişim araştırması
03.01.2019 - 12:52KONDA'nın raporuna göre, son on yılda Türkiye'de "mutluyum" diyenlerin oranı %5 azaldı. Kadınların toplumdaki rolüne dair göstergelerde ise ilerleme göze çarpıyor.
Konda Araştırma, 10 yıllık toplumsal değişim raporu yayınladı. Raporda 2008 ile 2018 arasında çeşitli alanlarda karşılaştırmalar yapıldı.
İlki 2008'de, ikincisi 2015'te gerçekleştirilen 'Hayat Tarzları' araştırmasının 2018'de tekrarlandığını belirten Konda, "Toplumun gündelik pratiklerine ve değerlerine daha yakından bakabilmeyi, farklı hayat tarzlarına sahip toplumsal kümelerin nasıl yaşadıklarını anlamayı ve toplumda son 10 yılda değişen veya değişmeyen trendleri yakalama" amacıyla Nisan 2018'de 5793 kişiyle hanelerinde yüz yüze görüştüğünü açıkladı.
Ev sahibi oranı düşerken kiracılar artıyor
Evrensel'in derlediği bilgilere göre, araştırmanın "Yerleşim" başlıklı bölümünde Türkiye toplumunun artık çok daha fazla büyükşehirlerde yaşadığı öne çıkarıldı.
Ev sahibi olan kişilerin oranının yüzde 74'ten yüzde 66'ya gerilediği belirtilirken rapora göre kiracıların oranı yüzde 21'den yüzde 29'a çıktı.
Apartmanda oturanların oranının yüzde 33'ten yüzde 59'a yükselmesi dikkat çekti. Apartmanlarla beraber az nüfuslu hanelerin de arttığı vurgulandı.
Okur yazarlık
Rapora göre lise altı eğitim alanların oranı yüzde 68'den yüzde 55'e geriledi. Üniversite mezunu oranı yüzde 9'dan yüzde 16'ya çıkarken yüzde 6'lık okur yazar olmayan oranında değişim olmadı.
Raporda annelerin üçte birinin babaların altıda birinin okuma yazma bilmediği görüldü.
Muhafazakârlık ve dindarlık
Kendisine "Modern" diyenlerin oranı yüzde 32'den yüzde 29'a, "Dindar muhafazakâr" diyenlerin oranı yüzde 31'den yüzde 25'e geriledi. "Geleneksel muhafazakâr"ların oranı ise yüzde 37'ten yüzde 45'e çıktı.
Rapora göre "Dindar" olduğunu söyleyenler de 10 yılda yüzde 55'ten yüzde 51'e geriledi.
"İnançlı" olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 31'den yüzde 34'e çıkarken, "Sofu" olduğunu söyleyenlerin oranıysa yüzde 13'ten yüzde 10'a düştü.
Kendisini "Ateist" olarak tanımlayanların oranı 3 kat artarak yüzde 1'den yüzde 3'e yükseldi, "İnançsız"ların oranıysa yüzde 1'den yüzde 2'ye çıktı.
Raporda yer alan "İbadet" ve "Örtünme" bölümlerine göreyse oruç tutanların oranı yüzde 77'den yüzde 65'e geriledi.
Örtünmeyenlerin oranı yüzde 34'ten yüzde 37'ye çıktı. Örtüsüne "Başörtüsü" diyenlerin oranı yüzde 52'den 53'e çıkarken, "Türban" diyenlerin oranıysa yüzde 13'ten yüzde 9'a düştü.
Mutlu olanlar azaldı
Rapora göre 2008 yılında "Mutluyum" diyenlerin oranı yüzde 57'yken, bu oran 2018'de yüzde 52'ye geriledi.
Rapora göre ortalama yaş artmasına rağmen evlilerin oranı yüzde 71'den 65'e düştü.
Rapora göre karşılıklı anlaşarak evlenme gençlerde artıyor fakat, görücü usulüyle evlenenler(yüzde 51) hâlâ çoğunlukta.
Toplumsal cinsiyet rolleri
Rapora göre "İnsanların estetik ameliyat yaptırmaları normaldir" diyenlerin oranı 2015'te yüzde 20'yken 2018'de yüzde 48'e çıktı.
"Bu evde yaşayan kadınlar makyaj yapar" diyenlerin oranı 2008'den bu yana yüzde 19'dan yüzde 30'a yükseldi. "Kolsuz bluz giyip dışarı çıkar" diyenlerin oranı yüzde 17'den yüzde 25; "Bu evde yaşayan kadınlar mayo giyer" diyenlerin oranı ise yüzde 15'ten yüzde 17'ye yükseldi.
"Evde yemek yaparım" diyen erkeklerin oranı yüzde 10'dan yüzde 17'ye yükseldi.
"Kadın çalışmak için eşinden izin almalıdır" diyenlerin oranı yüzde 69'dan yüzde 55'e düştü.
Gazete-TV azalırken sosyal medya kullanımı arttı
2008'de gazete okuduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 61'ken, bu oran 10 yılın ardından yüzde 26'ya geriledi.
Televizyondan haber izleyenlerin oranıysa yüzde 98'den 84'e düştü.
Sosyal medya kullanım oranıysa yüzde 38'den 72'ye çıktı.