Kamu Denetçiliği Kurumu, “Türkiye’de Suriyeliler” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda Türkiye’ye gelen Suriyelilerin savaş bitse bile ülkelerine dönmesinin zor olacağının altı çizildi.
TBMM’ye bağlı denetim mekanizması olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu, “Türkiye’de Suriyeliler” başlıklı özel bir rapor hazırladı. Sunuş yazısını Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kaleme aldığı raporda Türkiye’de 10 yıl sonra 4-5 milyonu aşan bir Suriyeli nüfusu olması ihtimalinin yüksek göründüğü belirtildi.
Uyum politikalarının hayata geçirilmesinin gerçekçi olacağı söylenen raporda, “Suriyeliler için sadece yarın gideceklermiş gibi politika üretmenin gerçekçi olmadığı açıktır. Mültecilerin çok önemli bir bölümünün Suriye’ye dönüşünü zorlaştıran pek çok faktör bulunmaktadır. Suriye ’de barışın ve huzurun tesis edilmesi hâlâ yakın ve orta gelecekte mümkün görünmemektedir. Kendilerini güvende hissediyorlarsa, kazançları az da olsa bir işleri, yaşayacak ortalama mekânları ve çocuklarını gönderebildikleri okulları varsa, savaş bitse bile dönmeleri oldukça zor olacaktır” denildi.
Türkiye’deki Suriyelilerin yüzde 46’sının yani 1.4 milyondan fazlasının 18 yaş altındaki çocuk ve gençlerden oluştuğu söylenen raporda göç konusunda bir bakanlık veya Cumhurbaşkanlığı’na bağlı bir başkanlık kurulması gerektiği şu sözlerle belirtildi: “3.5 milyonu bulan mülteci dikkate alındığında etkin bir yapılanmanın bakanlık şeklinde olmasının daha uygun olacağı düşünülmektedir. Bakanlık yapılanmasının kısa zamanda hantallaşması riski de dikkate alınarak doğrudan Cumhurbaşkanlığı’na bağlı koordinatör bir başkanlık da tercih edilebilir. Yeni kurumun Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, AFAD, Kızılay ile yakın işbirliği içinde çalışması hatta bazı kurumları doğrudan bünyesine alması gerekecektir. Yeni bakanlık ya da başkanlığın yerel yönetimler konusunda da etkin görevler üstlenmesinin zemini hazırlanmalıdır.”
Her yaşta Suriyeliye Türkçe öğretilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversiteler başta olmak üzere kurum ve kuruluşların işbirliği yapması gerektiği söylenen raporda, devletin internet sitelerinde Arapça dil seçeneğinin de bulunmasının entegrasyon için önemli olduğu belirtildi.
Raporda mültecilerin konut sorunu ile ilgili şu ifadeler kullanıldı: “Mümkünse TOKİ-belediyeler işbirliğinde, çok düşük kiralarla mültecilerin barınması için yeni sosyal konutlar yapılabileceği; ancak bunlar yapılırken Türk toplumunun gösterebileceği olası tepkilerin de alınmasının ve onların da desteğinin sağlanmasına çaba gösterilmesinin iç huzur ve birlikte yaşama kültürü geliştirilmesi bakımından son derece kıymetli olduğu; söz konusu yerleştirmenin etnik bir özellik taşıdığına dair algıları ortadan kaldıracak şekilde seçimlerin yapılması gerektiği, aksi halde yakın gelecekte çok ciddi gerilim ve çatışma riskinin olabileceği değerlendirilmektedir”.