Brezilya'da darbe girişimi

Brezilya'nın eski aşırı sağcı Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro'nun binlerce destekçisi kongre ve yüksek mahkemeye baskın düzenledi. Kitle pazar günü cumhurbaşkanlığı sarayını kuşattı. Antidemokratik saldırı aşırı sağcılar ve faşistler tarafından örgütlendi. 

Donald Trump'ın taraftarları aşırı sağcıların ABD seçiminin ardından yaptıkları gibi, yakın zamanda seçilen cumhurbaşkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın sahtekarlık yaparak kazandığı ve komünist bir rejim kurmak üzere olduğu konusunda yalanlar söyleyerek kitleleri tahrik ettiler.

Gece yarısına kadar Brezilya polisi sağcı darbeci kalabalıkla çatıştı ve saatler sonra kalabalığın çoğu polis tarafından püskürtüldü. Ancak Bolsonaro'nun güçlerinin tehditlerle bitmedi. Oylama ve parlamento manevraları bu aşırı sağcı tehditler baş etmek için geçerli bir yöntem gibi görünmüyor.

ABD'ye kaçan Bolsonaro, seçimi kaybettiğini asla kabul etmedi ve geçen ay destekçilerini uyanık kalmaya çağırdı. Hala “sosyalizmin önündeki son engel” olarak nitelendirdiği “silahlı kuvvetlerin en yüksek komutanı" olduğunu iddia etti. Lula karşıtı ırkçı fanatiklerin gösterileri Bolsonaro’nun bu konuşmalarının ardından tetiklendi.

Brezilya basınında çıkan haberlerde, eski cumhurbaşkanının yeğeni Leonardo Rodrigues de Jesus'un da baskın yapan darbeci kalabalıklar arasında olduğu iddia edildi.

Lula, Kongre baskının arkasındakilere siyasette “iğrenç olan her şeyi” temsil eden “fanatik faşistler” adını verdi. Tekrar tekrar, "Bu fanatikler bu ülkede daha önce hiç yapılmamış bir şey yaptılar.” Lula polislerin bazı bölümlerini kınadı ve "Polis hiçbir şey yapmadı. Sadece protestocuları içeri aldılar "dedi.

Ama Lula'nın taviz verdiği ve yatıştırmaya çalıştığı tam da bu devlet güçleri ve destekledikleri seçkinler. İlk kabinesinde sağcı Brezilya Demokratik Hareketi (MDB), Brezilya Birliği ve Sosyal Demokrat Parti'nin (PSD) dokuz üyesi vardı.

MDB, Lula'nın İşçi Partisi'nin (PT) darbe dediği Cumhurbaşkanı Dilma Rousseff'in 2016 yılında görevden alınması için çok önemli bir rol oynadı. Brezilya Birliği, 2018'de Bolsonaro'yu seçen parti ile eski askeri diktatörlük partisinin birleşmesiyle şekillendi. 

Lula geri çekilirken, düşmanları istikrarlı bir şekilde örgütlendi ve seferberlik ilan ettiler. Lula'nın zaferlerinden sonra, Bolsonaro destekçileri Brezilya'nın çeşitli şehirlerinde askeri kışlalaların dışında kamplar kurdular. Bu kamplardan sürekli olarak ordunun müdahale sini savunan sesler yükseldi. 

Brezilya'da 1964'ten 1985'e kadar yirmi yıl boyunca ABD destekli bir askeri diktatörlük hüküm sürdü.

Lula ise hâlâ aşırı sağla başa çıkmak için devlet güçlerine güveniyor. İşçiler, herhangi bir noktada darbecilerle ilişkilenebilecek bu tür güçlere güvenemezler.

Bunun yerine, işçiler bağımsız örgütlenmeli, sokaklara dökülmeli ve aşırı sağ liderlerine karşı ciddi eylem talep etmek için genel grev başlatmalıdır. Bolsonaro ve uşakları için af düzenlemesi yapılmamalı.

Birçok işçi sınıfı bölgesindeki ezici çoğunluk da dahil olmak üzere 60 milyondan fazla insan Lula'ya oy verdi. Yoksullar devlete güvenmek zorunda değiller, kendilerini örgütleyebildiklerinde daha köklü değişimler yaşanabilir.

Emperyalist hükümetler ve kapitalistler, Lula'ya yönelik darbe girişimini açıkça desteklemediler. ABD dışişleri bakanı Antony Blinken Pazar gecesi tweet attı, "Bugün Brezilya'nın başkanlığına, kongresine ve yüksek mahkemesine yapılan saldırıları kınıyoruz. Demokratik kurumlara saldırmak için şiddet kullanmak hiçbir zaman kabul edilemez. Bu eylemlere derhal son verilmesi çağrısında bulunan için Lula'ya katılıyoruz.”  

Şu anda kâr elde etmek için en iyi ortamın bir Lula hükümeti olduğunu hesaplıyorlar. 

Ancak ABD yönetimi ve patronlar, Lula'nın işçilerin direnişini engellemediğini düşünürse taraf değiştirecektir. Darbe güçlerinin zaferi Brezilya'daki işçiler ve yoksullar için felaket olur. İşçiler aşırı sağı durdurmak için harekete geçmelidir.