Tunus'ta tek adam diktatörlüğü başladı

Tunus'ta cumhurbaşkanlığı yetkilerini büyük ölçüde genişleten, tek adam diktatörlüğüne geçişi sağlayan yeni anayasa kabul edildi.

Muhalefetin boykot ettiği referanduma katılım oranı resmi açıklamalara göre yüzde 27,5 oldu. Anayasa referandumunda yüzde 94,6 "evet", yüzde 5,4 "hayır" oyu kullanıldığı açıklandı.

Muhalefet partileri, Cumhurbaşkanı Kays Said'i darbe yapmakla suçladı ve yeni anayasanın otokrasiye doğru bir gerilemeye işaret ettiğini söyleyerek referandumu boykot ettiler.

Yeni anayasa, cumhurbaşkanına hem hükümet hem de yargı üzerinde yetki verirken parlamentoyu zayıflatıyor.

Tunus'ta hükümet, ekonomiyi düzeltmek için IMF'den 4 milyar dolarlık kredi alabilmek adına görüşmeler yürütüyor. Ancak yakıt kesintileri ve gıda sübvansiyonları da dahil olmak üzere halkı daha da yoksullaştıracak ekonomik kararlara karşı işçiler ve sendikalar muhalefet ediyor. 

Yeni anayasa neleri değiştiriyor?

Tunus’ta "Yasemin Devrimi" olarak adlandırılan 2011'deki halk ayaklanmasının ardından diktatör Zeynel Abidin bin Ali ülkeyi terk etmek zorunda kalmış, parlamenter bir sistem kurulmuştu. Şimdi kabul edilen anayasa ile bu sisteme son veriliyor.

Cumhurbaşkanına geniş yetkiler tanıyan yeni anayasa taslağına göre, Cumhurbaşkanı hükümet başkanını ve üyelerini atayacak. Yeni anayasayla hükümetin veya herhangi bir hükümet üyesinin görevine son verebilecek, görevini yerine getirmesi esnasında üstlendiği eylemlerden sorumlu tutulamayacak.

Cumhurbaşkanı hiçbir şekilde görevden alınamayacak ve herhangi bir denetim mekanizmasına tabi olmayacak.

Tunus’ta Anayasa referandumu ile "Tunus'un dini İslam'dır" maddesi kaldırıldı, yerine "Tunus, İslam ulusunun bir parçasıdır" maddesi konuldu.

Siyasi kriz

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 25 Temmuz 2021'de Meclisin çalışmalarını askıya alarak milletvekili dokunulmazlıklarını kaldırdı, 22 Eylül 2021'de yeni kararnamelerle yetkilerini genişleterek yürütme organını tamamen kendisine bağladı.

Said, 13 Aralık 2021'de açıkladığı "siyasi krizden çıkışın yol haritası" gereği, 25 Temmuz'da yapılan anayasa değişikliği referandumu sonrası, 17 Aralık 2022'de erken genel seçime gidilecek, o zamana kadar Meclis kapalı kalacak.