Tek adam diktatörlüğü: Tunus'ta Cumhurbaşkanının yetkileri genişletildi

Tunus'ta cumhurbaşkanlığı yetkilerini büyük ölçüde genişleten, tek adam diktatörlüğüne geçişi sağlayan yeni anayasa referanduma sunuldu. Muhalefetin boykot ettiği referanduma katılım oranı resmi açıklamalara göre yüzde 27,5 oldu. Sonuçlar açıklanmadı, ancak büyük oranda yeni anayasa için kabul oyu kullanıldı.

Muhalefet partileri, Cumhurbaşkanı Kays Said'i darbe yapmakla suçladı ve yeni anayasanın otokrasiye doğru bir gerilemeye işaret ettiğini söyleyerek referandumu boykot etti.

Yeni anayasa, cumhurbaşkanına hem hükümet hem de yargı üzerinde yetki verirken, parlamentoyu zayıflatıyor.

Parlamentodaki en büyük parti olan Ennahda'nın da dahil olduğu muhalefet koalisyonu, “Said'in darbesine halk desteğini sağlamada başarısız olduğunu" söyledi ve onu istifaya çağırdı.

Tunus'ta hükümet, ekonomiyi düzeltmek için IMF'den 4 milyar dolarlık kredi için görüşmeler yürütüyor. Ancak ülkede yakıt kesintileri ve gıda sübvansiyonları da dahil olmak üzere halkı daha da yoksullaştıracak ekonomik kararlara karşı işçiler ve sendikalar muhalefet ediyor. 

Yeni anayasa neleri değiştiriyor?

Tunus’ta "Yasemin Devrimi" olarak adlandırılan 2011'deki halk ayaklanmasının ardından parlamenter bir sistem kurulmuştu. Şimdi kabul edilen anayasa ile bu sisteme son veriliyor.

Cumhurbaşkanına geniş yetkiler tanıyan yeni anayasa taslağına göre, Cumhurbaşkanı hükümet başkanını ve üyelerini atayacak. Yeni anayasayla hükümetin veya herhangi bir hükümet üyesinin görevine son verebilecek, görevini yerine getirmesi esnasında üstlendiği eylemlerden sorumlu tutulamayacak.

Cumhurbaşkanı hiçbir şekilde görevden alınamayacak ve herhangi bir denetim mekanizmasına tabi olmayacak.

Tunus'ta siyasi kriz

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 25 Temmuz 2021'de Meclisin çalışmalarını askıya alarak milletvekili dokunulmazlıklarını kaldırmış, 22 Eylül 2021'de yeni kararnamelerle yetkilerini genişleterek yürütme organını tamamen kendisine bağlamıştı.

Said, 13 Aralık 2021'de açıkladığı "siyasi krizden çıkışın yol haritası" ile ülkede 25 Temmuz 2022'de anayasa değişikliği referandumuna, 17 Aralık 2022'de ise erken genel seçime gidileceğini ve o zamana kadar Meclisin kapalı kalacağını bildirmişti.