Aylardır devam eden ve sonunda diktatör Ömer El Beşir’i deviren kitle gösterilerinin liderliği, yönetime el koyan orduyu istemiyor.Aylardır devam eden ve sonunda diktatör Ömer El Beşir’i deviren kitle gösterilerinin liderliği, yönetime el koyan orduyu istemiyor.
Sudan’da ordu yönetime el koyduğunu açıkladı. Devrik lider El Beşir tutuklandı, tüm politik tutsaklar serbest bırakıldı.
Halkın isyanını darbeyle bastırmaya çalışan ordu, sokağa çıkma yasağı ilan etti. Üç aylığına OHAL’le yönetilecek olan Sudan’da darbeciler en az iki yıl yönetimde kalmayı planlıyor.
Cezayir’deki gösterilerle birlikte Arap devrimlerinin ikinci perdesini oluşturduğu yorumları yapılan protesto gösterilerini inşa edenler ise orduyu istemiyor.
Devrim ilerlemeye devam ediyor
Eylemlerde önemli yer tutan, doktorları, öğretmenleri ve gazetecileri bir araya getiren meslek örgütü Sudanlı Profesyoneller Birliği’nin sözcüsü Elmuntasir Ahmet, rejimin kendisini ordunun iktidarıyla yeniden üretmesine izin vermeyeceklerini duyurdu. Kurumun açıklamasında “Sudan’ın krizi kroniktir ve yukarıdan aşağıya çözülemez” denildi ve rejim tamamen yıkılana kadar sokakta kalma çağrısı yapıldı.
Askeri yönetimi reddeden örgütün açıklamasında, “Devrimimiz hedefleri doğrultusunda ilerlemeye devam ediyor” denilerek, demokratik bir rejime geçişe kadar gösterilerin sona ermeyeceği duyuruldu.
Özgürlük ve Değişim Birliği adı altında bir deklarasyon yayımlayanlar da benzer talepleri tekrarladı. İmzacılar “Sokaklar asla ihanet etmez” diyerek, sivil savaşın sona erdirilmesi, yerinden edilenler için adalet, tek parti rejiminin dağıtılması, kadınların özgürlük alanlarının güçlendirilmesi, eğitime, sağlığa ve çevreye daha fazla kaynak aktarılması çağrılarını yinelediler.
Birlik ayrıca, darbecilerin, halkın protesto ettiği kişileri “başka bir yüzle” geri getirdiğini dile getirdi.
Umma Partisi sözcüsü Mariam al-Mahdi de darbeyi “tehlikeli bir hamle” olarak niteledi ve “Bir cuntanın yerine bir diğer cuntayı koymak istemiyoruz” dedi.
Sudan Komünist Partisi de gösterileri sürdürme çağrısı yapıyor.
“Orduyu istemiyoruz”
Başkent Hartum’da Al Jazeera’ye konuşan göstericileden Nafisa Badri, “Kimse mutlu değil. Orduyu iki yıl daha istemiyoruz. Halk gösteri yapmaya devam edecek” dedi.
Girifna direniş hareketinden Hajouj Kouka ise darbeyi halkın suratına atılan bir tokat olarak tanımladı ve aylardır devam eden gösterilerin OHAL ve ordu yönetimi için olmadığını ifade etti. Ayrıca, darbeyle göreve gelen Sudan Savunma Bakanı Orgeneral Avad Muhammed Ahmed bin Avf’ın da El Beşir’in adamı olduğunu hatırlattı.
Meydanlarda olan göstericilerin, iş başına gelen Askeri Konsey için de el Beşir'e attıklarına benzer sloganlar attıkları bildiriliyor. On binlerce kişi protestoları sürdürürken, “Birincisi düştü, ikincisi de düşecek” ve “Bir hırsızı götürüp başka bir hırsızı getirdiler” sloganları atılıyor.
Kimileri El Beşir’in gidişini “O düştü, biz kazandık” diye kutlarken, sosyal medyada örgütlenen geniş bir kampanya “O henüz düşmedi” diyerek ordu karşıtlığını ifade ediyor.
Associated Press’e konuşan Mohammed Hisham, “Sudan’da yaşanmakta olan, eski sistemin yeni kıyafetlerle yeniden inşa edilmesidir” dedi.
Dışişleri savunmadı
AKP hükümeti, Tayyip Erdoğan’ın yıllardır iyi ilişkiler geliştirdiği Ömer El Beşir’i savunmadı. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “Türkiye, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da Sudan’da huzur, istikrar ve güvenliğin temin edilmesi için kardeş Sudan halkının yanında olmayı ve desteklemeyi sürdürecektir” denildi.
Erdoğan’dan gelen açıklamada da “Milli uzlaşı temelinde ve barış içinde Sudan'ın bu süreci atlatması en önemli temennimdir” ifadeleri yer aldı.
Uluslararası tepkiler
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Robert Palladino, Sudan'da darbe olup olmadığına yönelik soruya, "Bu Sudan halkı için tarihi bir an, şu anda bu konuda nihai bir değerlendirmemiz yok" cevabını verirken Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü “istikrar” mesajı verdi. Avrupa Birliği'nden (AB) yapılan çağrıda ise Sudan'da halkın değişim talebini askeri konseyin karşılayamayacağı belirtilerek, yönetimin sivil hükümete devredilmesi istendi.
Mısır’daki Sisi cuntası ise darbeci generalleri destekliyor.
Diktatörü halk gönderdi
El Beşir, 1989’da gerçekleşen askeri darbeyle yönetimi ele geçirmişti ve Sudan’ı o günden beri diktatörlükle yönetiyordu. Ekmek fiyatlarına yönelik isyanla 19 Aralık’ta başlayan ve aylardır devam eden gösterilerin ardından, geçtiğimiz hafta ordunun merkezi önünde 6 gün süren bir oturma eylemi direnişi gerçekleştirildi. Grevler ve kitle gösterileriyle rejim sarsılırken, ABD ve İngiltere’nin de desteğini çektiğini göstermesiyle Sudan egemen sınıfı El Beşir’i feda etti. Ancak yönetime ordu generalleri el koydu.
Gösteriler boyunca en az 38 kişi, devlet güçlerinin saldırıları sonucunda hayatını kaybetti.