Arjantin işçileri yol gösteriyor

Merkezi siyasete karşı, tepki olarak aşırı sağın zafer kazandığı bir ülkede egemen sınıfın blokları arasından sıyrılıp geçen bir işçi muhalefeti çok şeyi değiştirebilir.

Geçtiğimiz günlerde Arjantin’de aşırı sağcı başkan Javier Milei’nin iktidarında geçen üç aydan sonra yapılan genel grev hayatı felç etti.

Ülkenin en büyük sendikası Genel İş Konfederasyonu’nun çağrısıyla yapılan genel grev 12 saat sürdü.

Yüzlerce uçuş, nakliye ve havayolu işçilerinin greve çıkması nedeniyle ertelendi. Öğretmenlerin iş bırakması sonucu okullar kapandı. Sağlık çalışanları ve birçok sektördeki işçiler greve destek verdi.

En büyük protesto eylemi, başkent Buenos Aires’teki kongre binası önünde meydana geldi.

Sendikaların yanı sıra emekliler, feministler, LGBTİ+ aktivistler, sanatçılar, iklim aktivistleri gibi aşırı sağcı Mile’ye karşı olan geniş kesimler bu eylemde birleşti.

Bu, Milei’ye karşı yükseltilen ilk protesto değildi. 

Kasım 2023’te başkanlık koltuğuna oturur oturmaz ayrıntılı kararnameler yayınladı. Bunlar grev yasaklarını, demokratik örgütlenmeler üzerinde siyasi ve ekonomik baskıyı, protesto eylemlerine katılanların fişlenmesi ve cezai yaptırıma maruz bırakılması gibi hak ve özgürlüklere bir dizi saldırıyı içeriyordu.

Seçildikten 10 gün sonra Kongre binası önünde toplanan binden fazla kişi otoriterliği dayatan Milei’yi protesto etmiş ve bu eylemde bir genel grev çağrısı yapılmıştı. İki ay sonra gerçekleşen genel grev, Milei’nin ekonomik saldırı paketlerine bir tepki olarak geldi.

Grev yasağı girişimine grev yaparak meydan okuyan işçiler, aşırı sağcı yönetimin dayattığı kamu bütçesinde ücretleri ve sosyal alanları radikal şekilde kısma, özelleştirme paketine hayır dedi.

Arjantin kapitalizmi uzun süredir ekonomik bunalımdan çıkamıyor. Yüksek faizler, ülkenin para birimi pesonun değer kaybının önüne geçemediği gibi yüksek enflasyon da bunaltıcı şekilde sürdü.

Azılı bir sağcı olan Milei, bu durumdan Peronistleri sorumlu gösterdi ve tepki oylarıyla işbaşına geldi. Fakat yönetimiyle durum daha da kötüleşti. 

Yılık enflasyon Kasım ayında yüzde 12,8’den, Aralık’ta yüzde 25,5’e yükseldi ve böylece yıllık enflasyon değeri yüzde 211,4 ile son otuz yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Peso, dolar karşısında yüzde 50’den fazla değer kaybetti.

Arjantin 20 yıl boyunca askerler tarafından yönetilen, korkunç katliamların yapıldığı bir devlet. Aynı zamanda IMF programını uygulayan hükümetlerin yarattığı yıkımı yaşamış, büyük sosyal hareketlerin de geliştiği bir ülke. 

Merkezi siyasete hâkim olan popülist ve milliyetçi Peronist geleneğin krizi karşısında aşırı sağcı Milei, işçileşme tehdidi altında olan orta sınıflardan oy desteği bularak zafere ulaştı.

Böyle bir durumda Peronist düzen partileri, aşırı sağcı yönetime karşı etkili bir muhalefet yürütemez. Asıl muhalefet, olması gerektiği gibi aşağıdan gelişiyor ki Arjantin’de ve dünyadaki aşırı sağcılığı, otoriter yönetimleri ancak işçilerin başını çektiği bir sosyal muhalefet püskürtebilir.

Volkan Akyıldırım

(Sosyalist İşçi)