Tesadüf bu ya, geçen hafta bir Amerikan komedi filminde ilginç bir ifade dikkatimi çekti: “suicide by police” - polis yoluyla intihar. Yani intihar etmek isteyen kişi yolda bir polise yaklaşıyor, sonra koşarak kaçmaya başlıyor. Arkadan vurulacağını biliyor
Amerikan polisinin geçen hafta George Floyd’u öldürmesi nadir bir olay değil. Gündelik bir olay adeta.
Amerika’da 2015 Ocak ayından bu yana 4728 kişi polis tarafından kurşunlanarak öldürülmüş.
Bunlardan 1252’si siyah, 877’si Hispanik, 214’ü diğer etnik azınlıklardan.
Öldüren polislerin hepsi beyaz.
Sadece siyahlara bakarsak, beş yılda 1252 cinayet yılda 250 demek. Yani her üç günde iki ölüm. Yani 36 saatte bir.
Denebilir ki, polisin 2015’ten beri öldürdüklerinin 2385’i beyaz olduğuna göre, beyazlar siyahlardan iki kat daha çok öldürülüyor.
Evet. Ama siyahlar nüfusun yüzde 13’ü. Beyazlar yüzde 72’si.
Demek ki, polisler rengine bakmadan herkesi eşit öldürüyor olsaydı, siyahlardan beş veya altı kat daha çok beyaz ölüyor olması gerekirdi.
(Burada Türk polisinin ten rengi açısından ne kadar adil ve eşitlikçi olduğunu, siyah beyaz diye hiç bakmadığını vurgulamadan geçmemek gerekir elbet!)
Bize çarpıcı gelen bu rakamlar Amerikalı her siyah vatandaşın iyi bildiği, gündelik düzeyde yaşadığı şeyleri ifade ediyor.
Aynı şey Covid-19 salgınının sonuçlarında da yansıyor. Ve siyahlar bunu da iyi biliyor.
Geçen hafta (26 Mayıs’ta), Amerika’da salgından ölüm rakamı toplam olarak yaklaşık 100.000’ken, 21.878 siyah, 43.528 beyaz hayatını kaybetmişti.
Aynen polis kurşunuyla ölüm oranları gibi: Beyazlar siyahların iki katı.
Ama tekrar edeyim: Siyahlar nüfusun yüzde 13’ü. Beyazlar yüzde 72’si.
Polis gibi, Covid-19 da daha çok siyahları vuruyor. Çünkü siyahlar yoksul, korumasız ve işe gitmek zorunda.
George Floyd cinayetinin niye bu kadar büyük bir toplumsal patlamaya yol açtığının cevabı da burada.
Cinayet, zaten aylardır ölümle karşı karşıya olan ve giderek öfkelenen siyahların fitilini ateşleyen unsur oldu.
Aynı öfke dünyanın her yanında yoksullar ve yoksullaşanlar arasında aynı şekilde büyüyor.
Onların fitilini neyin ateşleyeceğini önümüzdeki dönemde göreceğiz.
Roni Margulies
(Sosyalist İşçi)