Amazon, dünyada kalan yağmur ormanlarının yarıdan fazlasını oluşturuyor. Dünyadaki bitki ve hayvan türlerinin yarıdan fazlasına ev sahipliği ediyor.
Bu ormanlar, dünyada yaşayan herkesin soluduğu havanın temiz olmasını sağlıyor. Her tarafta fabrikaların, elektrik santrallerinin, uçak ve arabaların havaya saldığı karbon dioksiti bu ormanlar emiyor. Amazonlara ‘Gezegenimizin akciğerleri’ denmesinin nedeni bu.
Ve 1960’lardan beri ormanlar azalıyor. Sadece 1990’larda, hayvancılık ve soya üretimi için İspanya boyutlarında bir orman alanı tarıma açıldı.
Bu yıl ise Amazon yağmur ormanları 8.000 km2 azaldı.
Brezilya’da yılın ilk sekiz ayında resmî rakamlara göre 87.000 orman yangını kaydedildi. Brezilya Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü (INPE), uydu verilerine dayanarak, bu yıl geçen yıldan yüzde 76 daha fazla yangın çıktığını bildirdi.
Amazon’da Temmuz ile Ekim arasında, orman yangınları yaşanır. Bunlar yıldırım düşmesi gibi doğal olaylardan kaynaklanabilir. Ama bu yıl yangınların çoğu doğal değil. Yangınlar tarım ve hayvancılık için alan açmak amacıyla çiftçiler tarafından ve ağaç, tomruk, kereste ticareti yapanlar tarafından başlatılıyor.
Bu yılki yangınların çoğu daha büyük, daha yoğun ve daha sürekli. Daha önemlisi, çok sayıda yangın Amazon ormanlarının orta bölgesinden geçen yolları izliyor. Bilerek, insan eliyle çıkarıldıkları çok açık.
Brezilyalı çevre aktivistleri, sağcı Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro’nun iktidara geldiğinden beri kullandığı çevre düşmanı söylemin orman yakma faaliyetlerini özendirdiğini söylüyor. Bolsonaro için önemli olan, ormanlar değil, sanayiciler, tüccarlar ve millî ekonomi.
Ne var ki, bütün dünyanın gözleri Amazon yangınlarına odaklandığında Bolosaro’nun “Kim takar ormanları, önemli olan millî çıkarlarımız, önemli olan kâr etmek” demesi biraz zor.
Dolayısıyla, bir suçlu bulması gerek.
Ve buldu.
Leonardo di Caprio!
Ünlü Hollywood oyuncusu ormanların yakılması için para veriyormuş, milyonlarca dolar dağıtıyormuş! Amaç, Brezilya’daki çevreci STK’ların güçlenmesini, konunun ciddiyetini vurgulayıp daha fazla para bulabilmelerini sağlamakmış!
Doğrusu, di Caprio’yu şahsen tanımıyorum. Brezilya’ya niye bu kadar düşman olduğunu bilemiyorum.
Ama düşünüyorum da, Bolsonaro haklı olabilir. Bizim de benzer sorunlarımız yok mu? Türkiye düşmanı Soros, Osman Kavala aracılığıyla Gezi olaylarını çıkartmadı mı? Uluslararası faiz lobisi ikide bir Türkiye ekonomisini vurmuyor mu?
Allah vere de, di Caprio Türkiye’de orman yangınları çıkartmaya başlamasa.
Roni Margulies
(Sosyalist İşçi)