Kitlesel 1 Mayıs: Sendikal bölünmüşlük devam etti

Emek ve dayanışma günü olan 1 Mayıs’ta alanlara çıkmak önemliydi, en büyük miting Bakırköy’de yapıldı. 1 Mayıs etkinlikleri Bakırköy meydanı ile sınırlı değildi, pek çok ilde 1 Mayıs mitingleri gerçekleştirildi.

İstanbul’da 1 Mayıs’ı kutlamak için yüz bin işçi ve emekçi Bakırköy’de bir araya geldi. DİSK, KESK, TMMOB ve TTB’nin çağrısıyla yapılan mitinge Birleşik Kamu-İş, EYT Derneği, Hak-İş’e bağlı Liman-İş, Türk-İş’e bağlı TGS’nin yanı sıra çok sayıda siyasi parti ve kitle örgütü katıldı. İşçilerin öne çıkan talebi kıdem tazminatının fona devrinden vazgeçilmesi oldu. “Kıdem tazminatı eylem, direniş, grev kararıdır” dendi. Bunun yanı sıra işçiler grev yasaklarına, iş cinayetlerine, EYT sorununun çözülmemesine, kadro aldatmacasına tepki gösterdi. İstanbul 1 Mayıs’ı son yıllardaki en kalabalık kutlamalardan biri oldu, EYT’lilerin ve kendiliğinden gelen işçilerin katılımının yoğun olmasıyla dikkat çekti. DSİP üyeleri 1 Mayıs mitingine katılım sağladı, Sosyalist İşçi gazetesi sattı, Marksizm 2019 broşürleri dağıttı.

Bazı illerde 1 Mayıs kutlamaları

Eskişehir: Önceki yıllarda iki farklı etkinliğin organize edildiği Eskişehir'de bu yıl tek 1 Mayıs programı Türk-iş ve DİSK tarafından birlikte düzenlendi. Tek Gıda İş Sendikası Eskişehir Şubesi yürüyüş boyunca “Sözleşme hakkımız söke söke alırız” sloganları atarken, Kristal İş Eskişehir Şubesi üyesi işçiler ise “Kıdem Tazminatının Fona Devredilmesine ve Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemine Hayır” yazılı pankart taşıdı. DİSK Birleşik Metal İş üyesi metal işçileri de “İş Cinayetlerine Sessiz Kalmıyoruz. İş kazası değil, cinayet. Kader değil katliam” dedi. Kadın örgütlerinin de yer aldığı 1 Mayıs Kutlamalarında kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarına dikkat çekildi. 

Ankara: Krizin faturasını kabul etmeyen emekçilerin 1 Mayıs'taki en önemli talebi “Kıdem tazminatıma dokunma!” oldu. KESK'e bağlı sendikaların kortejlerinde OHAL uygulamalarına ve güvencesiz çalışma koşullarına tepki vardı. Emeklilikte yaşa takılan (EYT) emekçiler kendi talepleriyle Tandoğan'daydı. Hükümetten emeklilik haklarının önündeki engeli kaldırması için yasa çıkarma çağrısında bulunan emekçiler “Emeklilik hakkımız söke söke alırız” sloganları attı. Türk-İş’e bağlı sendikalar kıdem tazminatına dokunulmaması uyarısı yaptı. DSİP üyeleri 1 Mayıs mitingine katılım sağladı.

İzmir: 1 Mayıs kutlamaları sabah erken saatlerde ilçelerde başladı. Aliağa, Menemen, Çiğli, Karşıyaka, Bornova, Buca, Narlıdere, Dikili ve Torbalı’da kutlamalar yapıldı. İzmirli emekçiler daha sonra Gündoğdu Meydanı’na geldi. İzmir’de yapılan 1 Mayıs mitinginde öncelikli talep, kıdem tazminatının fona devredilmesine karşı “Kıdem tazminatıma dokunma” oldu. Kamu emekçileri ek gösterge haklarını istedi. Artan iş cinayetlerine dikkat çekildi. DSİP üyeleri 1 Mayıs mitingine katılım sağladı, “Irkçılığa geçit yok”, “Krizin faturasını patronlar ödesin” pankartları ile yürüdü.

Mersin: Son yılların en kitlesel 1 Mayıs kutlaması gerçekleştirildi. Mitinge başta Türk-iş, KESK ve DİSK üyesi işçiler ve emekçiler olmak üzere 10 binin üzerinde kişi katıldı. Kıdem tazminatının fona devredilmesine tepki gösteren Mersinli işçi ve emekçiler, sık sık “Kıdem haktır gasbedilemez” sloganları attı. Kadın örgütlerinin de yer aldığı 1 Mayıs kutlamasında kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarına dikkat çekildi.

Samsun: 1 Mayıs, KESK, DİSK, Türk-İş, TMMOB ve TTB'nin çağrısıyla ortak kutlandı. Yürüyüş boyunca taşınan dövizlerde ve atılan sloganlarda zamlara, yoksulluğa, işsizliğe ve kıdem tazminatına yönelik saldırılara tepki gösterildi. EYT'lilerin talepleri ile 3600 ek gösterge ve adalet talepleri dile getildi. Mitinge yaklaşık 5 bin kişi katıldı. Genç işçilerin yoğun ilgisi dikkat çekti.

Kocaeli: Türk-İş, merkezi 1 Mayıs kutlamasını "Kıdemime Dokunma" ana sloganıyla Kocaeli’de gerçekleştirdi. 100 bine yakın işçinin Perşembe Pazarı’nı doldurduğu kutlamalarda, Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay konuştu. Kocaeli’nin yanı sıra İstanbul, Ankara, Bursa, Bolu, Düzce, Zonguldak, Sakarya gibi şehirlerden de üyesi oldukları sendikalarla alanı dolduran emekçilerin ana gündemi kıdem tazminatıydı.

Bursa: 1 Mayıs mitinginde "Kıdem tazminatına dokunma, yanarsın" uyarısı yapıldı. Bir yıl önce Tek Gıda-İş’te örgütlendikleri için işten atılan Cargill işçileri de 1 Mayıs’ta sendika ve işe geri dönme talepleriyle yürüdü. Ayrıca "Ekonomik krizin faturasını işçiler, emekçiler, dar gelirli milyonlar değil, krizin sorumluları kârından vazgeçmek istemeyen patronlar ödesin" denildi. DSİP üyeleri 1 Mayıs mitingine katılım sağladı.

Adana: Geçtiğimiz yıllara göre oldukça kitlesel geçen Adana 1 Mayıs'ında, ekonomik krize, zamlara ve her gün artan işsizliğe tepkiler vardı. Zorunlu bireysel emeklilik sigortası (BES) uygulaması EYT’lilerin gündemindeydi. Kadınlar, çocuk ve kadınlara yönelik şiddete karşı yürüdü.

Şanlıurfa: 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Gününde, Hak-İş ve Memur-Sen sendikaları tarafından Şanlıurfa’da ortak program düzenlendi. Program, Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinden 1 Mayıs programına katılmak için Şanlıurfa'ya gelen bir işçi grubunun trafik kazası geçirmesi nedeniyle yarıda kesildi.

Sendikal bölünmüşlüğü aşmak gerek

1 Mayıs’ta Bakırköy’de de diğer şehirlerdeki mitinglerde de öne çıkan talepler, yoksulluğa, işsizliğe, kıdem tazminatının gaspına karşı çıkan temel sloganlardı. 1 Mayıslar her yerde coşkuluydu ama, temel sorunun, sendikal bölünmüşlük sorununun aşıldığı bir 1 Mayıs kutlanamadı. Bazı illerde sendikalar ortak 1 Mayıs kutlamaları gerçekleştirdi, ancak konfederasyon merkezleri farklı illerde 1 Mayıs’ı kutlamayı tercih etti. Krizin faturasını ödemek istemiyorsak, etkili olacak bir işçi mücadelesi yürütmek istiyorsak sendikal bölünmüşlük sorununu çözmemiz gerekir.

Faruk Sevim

[email protected]

(Sosyalist İşçi)