Demir parmaklıklar arkasındaki yönetmen

İranlı yönetmen Cafer Penahi, 2010 yılında yaşanan hükümet karşıtı protestolara destek verdiği için tutuklu bulunduğu cezaevinden Cannes Film Festivali'ne gönderdiği mesajda şöyle demişti: "Burada suçsuz yere tutuklanıp sesleri hiçbir yere ulaşmayan insanlar var."

2010 protestolarına desteğinden dolayı rejimin verdiği 6 yıllık hapis cezası, 1,5 yıl zindanda kaldıktan sonra ev hapsine çevrilmiş, 20 yıl boyunca film çekmesi yasaklanmıştı. 

Fakat buna engel olamadılar.

12 yıl sonra tekrar hapse atıldı, ertelenen ceza geri geldi. Sebebi, tutuklanan yönetmen arkadaşları Muhammed Resulof ve Mustafa El Ahmed'e destek için hapishaneye ziyarete gitmesiydi.

23 Mayıs'ta İran'ın Abadan kentinde 10 katlı bir bina çökmüş, içinde bulunan 24 kişi hayatını yitirmişti. Binanın çöküşünün sebebinin rüşvetle yapılan imar yolsuzluğu olduğunu bilen halk sokaklara döküldü. Protestocuların talebi, rüşvete ve yolsuzluğa bulaşanların yargılanıp cezalandırılmasıydı. İran polisi ise – her zaman olduğu gibi - barışçıl protestoya vahşice saldırdı. Çok sayıda kişi yaralandı ve gözaltına alındı.

Rejimin vahşeti üzerine yönetmen Muhammed Resulof liderliğinde 70 kişinin imzası bulunan bir mektup yayınlanarak yolsuzluk, hırsızlık ve baskı protesto edildi: Hükümeti, isyan eden insanlara karşı silah bırakmaya çağırdılar. 

Bunun üzerine Resulof ve imzacı yönetmen El Ahmed 7 Temmuz'da tutuklandı. 11 Temmuz günü hapishaneye gidip arkadaşlarının akıbetini soran Cafer Penahi de hemen orada gözaltına alınıp içeri atıldı.

Baskıcı rejime göre Penahi'nin suçları şunlardı; "sistem karşıtı olmak", "halkı kışkırtmak" ve "hükümeti yok etmek." 

İran bağımsız sinemasının önde gelen yönetmeni, filmlerinde ülkedeki toplumsal hayatı ve sıradan insanların hikayelerini, çaresizliklerini ve öfkelerini anlatıyor. Sesleri hiçbir yere ulaşmayan insanların seslerini dünyaya duyuruyor.

İran'da büyüyen toplumsal muhalefete karşı baskıyla iktidarını sürdüren rejim, Cafer Penahi ve yönetmen arkadaşlarını hapse atarak, acımasızca cezalandırarak halka gözdağı vermeye çalıştı. Ancak ne İran halkını ne de Penahi'nin sade gerçekçi filmlerini susturamazlar.

Cafer Penahi filmleri ve aldığı ödüller

• Beyaz Balon (1995 -  Cannes Film Festivali en iyi film )
• Ayna (1997 -  Locarno Film Festivali Altın Leopar)
• Çember (2000 - Venedik Film Festivali Altın Aslan)
• Kanlı Altın (2003- Cannes Belli Bir Bakış)
• Ofsaytta (2006)
• Bu Bir Film Değil (2011)
• Perde (2013 - En İyi Senaryo dalında Gümüş Ayı)
• Taksi Tahran (2015 - Berlin Film Festivali en iyi film dalında Altın Ayı )
• Üç Yüz (2018 - Cannes Film Festivali En İyi Senaryo dalında Altın Palmiye)

(Sosyalist İşçi)