İktidar tarafından kitapların ucuzlayacağı savunusuyla gündeme getirilen değişiklik hiçbir işe yaramadı çünkü kâğıtta yüzde 8 ve baskı hizmetlerindeki 18 KDV gibi kitabın satış fiyatını belirleyen asıl girdi olan vergiler ortada duruyor.
Bunların üstüne Türk lirasının değer kaybedişi ve doların yükselişi geldi. Kâğıt fiyatları da dolar ve euro ile birlikte yükseldi, çünkü Türkiye kağıt üreticisi değil ithalatçısı.
1990’ların başında devlete bağlı kâğıt üreticisi SEKA fabrikalarının özelleştirilmesinin ardından kağıt üretimi de çöktü. Kâğıtta dış piyasalara bağımlılığın sonucu olarak, krizle birlikte kitaplar daha da zamlandı.
Herkesin kitaplara ulaşabilmesi için yapılması gerekenler:
– Kâğıtta KDV sıfırlanmalı. Kâğıt ithalatı için ödenen yüzde 8’lik KDV, baskı malzemeleri için ödenen % 18’lik KDV, yazar ve çevirmenlerden alınan yüzde 18’lik KDV ve yüzde 17’lik gelir vergisi kaldırılmalı.
– Toplumun ihtiyaçları için kâğıt üretecek ve binlerce işçiyi istihdam edecek kağıt fabrikaları yeniden açılmalı.
Başka bir yol
Rusya’da 1917 Ekim’inde kurulan Sovyet iktidarı, halkın kültüre ve sanata olan açlığının da açığa çıkmasıydı. Bolşevik hükümet, sansüre son verdi ve kâğıt sektörünü devletleştirdi.
İşçi devletinin bir kazanımı da dünya edebiyatının, felsefe ve düşünce tarihinin en önemli eserlerinin çevrilmesi, çok sayıda basılması, kitapları ücretsiz olarak dağıtması oldu.
(Sosyalist İşçi)
