İngiltere’de ‘Enough is Enough’ (Artık Yeter) hareketinin ülke çapında büyük grevler ve kitlesel protestolar günü olarak duyurduğu 1 Ekim’de on binler sokaktaydı. İşçi hareketine iklim hareketi, savaş karşıtı hareket, ırkçılık karşıtı hareket, göçmen hareketi, kadın ve LGBTİ+ hareketleri de katıldı.
Demiryolu, posta ve rıhtım işçilerinin aynı gün gerçekleştirdiği greve destek veren ‘Enough is Enough’ giderek büyüyen geçim sıkıntısı isyanında birleşik mücadele çağrısında bulunmuştu. Çağrıya olağanüstü bir destek geldi.
175 bin işçinin greve gittiği muazzam mücadele gününe otobüs işçileri ve sağlık çalışanları da destek verdi, onlar da grev duyurusunda bulunarak sokaktaki bu isyanda yer aldılar.
“Artık Yeter” diyerek sokakları dolduran on binlerce kişiye , Jeremy Corbyn’in kurduğu ‘Barış ve Adalet Projesi’ ve doğrudan eylemler düzenleyen sivil direniş grubu ‘Just Stop Oil’ (Petrolü Durdurun) koalisyonunun aynı güne yaptığı çağrıyla iklim hareketi de katıldı.
İngiltere’nin her yerine yayılan bu muazzam kitlesel harekette iklim aktivistleri, sistem değişikliği ihtiyacı ve protesto hakkını savunmanın önemi hakkında konuşmalar yaptılar. İngiltere iklim hareketinin öncüleri, yaptıkları açıklamalarda, geçim krizi ile iklim krizi bir ve aynı şeydir, diyorlardı; “Birlikte mücadele etmeliyiz, ancak böyle kazanabiliriz” (Ronja, Yokoluş İsyanı – XR).
“Biz işçi sınıfıyız ve işte geri döndük!”
Protestolara ayrıca Irkçılığa Karşı Kampanya, İklim Değişikliğine Karşı Kampanya, Faturaları Ödemiyoruz, Lezbiyenler ve Geyler Göçmenleri Destekliyor gibi pek çok hareket de destek verdi.
Londra’nın merkezindeki King's Cross İstasyonu'nun önünde, grevdeki işçileri desteklemek ve Muhafazakarlara “yettiniz” demek için toplanan 4.000 kişi vardı. İletişim Çalışanları Sendikası (CWU) liderlerinden Dave Ward, “Bedelini ödeyenler her zaman işçi sınıfından insanlardır. Muhafazakarları kovacağız” diyordu. Demiryolu İşçileri Sendikası (RMT) sözcüsü Mick Lynch ise konuşmasında “Biz işçi sınıfıyız ve işte geri döndük,” dedi.
"Kibirleri, aptallıkları ve bizi böyle birleştirdikleri için Grant Shapps ve Liz Truss'a teşekkürler"
“Artık Yeter” sloganları sokakları doldururken, İşçi Partisi’nin eski lideri ve milletvekili Jeremy Corbyn de orada bulunan binlerce kişiye yaptığı konuşmada, "Kibirleri, aptallıkları ve bizi böyle birleştirdikleri için Grant Shapps ve Liz Truss'a teşekkürler" dedi; “Aç çocuklar için yürüyoruz. Kiralarını ödeyebilip hayatta kalmaya çalışanlar için yürüyoruz. . .Chris Kaba'yı desteklemek için yürüyoruz."
İşgal et!
Ardından iklim aktivistleri, ‘Just Stop Oil’ eylemi olarak duyurulan işgali gerçekleştirmek için, Buckingham Sarayı ve Parlamento binasının bulunduğu Westminster bölgesine yürürken onlara ‘Enough is Enough’ protestocuları da katıldı, Parlamento önünde binlerce kişilik bir eylem gerçekleştirdiler.
‘Just Stop Oil’, köprüleri ve yolları kapatarak başladığı işgal eylemlerine Ekim ayı boyunca devam edecek. Parlamento Meydanı'nı da işgal eden hareket Cumartesi akşam saatlerine kadar meydandan ayrılmadı.
İklim hareketinin talepleri; yeni fosil yakıt projelerine derhal son verilmesi, enerji sektörünün kamulaştırılıp faturaların düşürülmesi ve zenginlerin vergilendirilmesi. Fakat bunun yanı sıra işçiler için de seslerini yükseltiyor; “Herkese, sendikalı ve iyi koşullarda iş imkanı” sunulmasını talep ediyorlar. Bu talepleri karşılanana kadar pes etmeyeceklerini söyleyen ‘Barış ve Adalet Projesi’ ve ‘Just Stop Oil’ koalisyonu tüm grevlere destek veriyor, sokaktaki mücadeleyi büyütüyor, “enerji faturalarını ödemiyoruz ve kazanana kadar işgal etmeye devam ediyoruz” diyor.
Savaş karşıtı ‘Trident Ploughshares’ grubunun bir üyesi de (Ruth) savaşa giden yolun iklim krizini büyüttüğünü söyleyerek iklim hareketine destek verdiklerini dile getiriyordu; “Ukrayna'daki savaş, iktidardakilere gezegeni öldüren fosil yakıtları çıkarmaya devam etmeleri için bir bahane veriyor. . .Gaz boru hatlarının olası sabotajı çevre için kesinlikle felaket olacak. Metan gazının denizlere sızması daha fazla yıkım anlamına gelir.”
Muhafazakarlara duyulan öfke
50 farklı noktada on binlerce kişinin katıldığı bu olağanüstü protestolarda, hangi hareketi temsil ediyor olursa olsun tüm protestocuların Muhafazakarlara büyük bir öfke duydukları görülüyordu.
2.000 kişinin şehir merkezinde yürüdüğü Nottingham'da “genel seçim, hemen şimdi” ve “insanları değil kârları dondur” sloganları yükseldi ve hemen her şehirde "Artık yeter, Muhafazakarlar gidecek" sloganları yankılandı.
Manchester'da sokakları dolduran 4 bin kişi ‘Don't Pay’ (Ödemiyoruz) kampanyasının düzenlediği 1000 kişilik protestoyla birleşti. Sosyalist İşçi’den (Socialist Worker) Martin Empson, protestoya öfkenin hakim olduğunu söyledi; “Zenginlerin vergilendirilmesinden ve genel grevden bahsediliyor.”
Sheffield'deki 1.500 kişi ise "Krizlerinizin faturasını biz ödeyemeyiz" diyordu. Kolej ve Üniversite Çalışanları Sendikası (UCU) sözcüsü Robyn Orfitelli kalabalığa yaptığı konuşmada, “Bu ejderhaları devirmek için bir arada duralım” dedi; “Dayanışmada güç vardır, umut vardır. Dayanışmada değişeceğiz.”
Bristol'daki protestocular ise dayanışma turuna çıkarak önce bir enerji tedarikçisinin genel merkez binasına ve ardından Temple Meads istasyonundaki grev hattına yürüdü.
Glasgow da isyandaydı: 2000'den fazla kişi sloganlar atarak yürüdü, şehir merkezini işgal etti.
İngiltere, tüm dünyaya yayılan bu isyan dalgasını daha da büyüterek kitlesel, örgütlü ve birleşik bir taban hareketinin her şeyi değiştirebileceğini göstermeye hazırlanıyor.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.