Vergide adalet: Çok kazanandan çok, az kazanandan az

Emekçilerin ödediği vergiler artırıldı, adaletsizlik büyüyor. Vergide adalet mücadelesi, genel bir işçi mücadelesine dönüşürse bu dayatmalar boşa çıkartılabilir.

21 Ekim İstanbul’da Kartal’daki DİSK mitingine binlerce kişi katıldı. Filistin halkıyla dayanışma sloganlarının da atıldığı mitingin gündemi vergideki adaletsizlik idi.

Vergide Adalet Mitingi şu gerçeklerin üzerine geldi:

• Temmuz ayında alınan ücret zamları gelir vergisine gitti.
• 2023 Ocak ayında yaklaşık 1.300 TL gelir vergisi ödeyen bir çalışan 2023 Ekim’den itibaren 3.500 TL gelir vergisi ödüyor.
• Ocak 2023’te yaklaşık yüzde 22 olan ücretliler üzerindeki vergi ve kesinti yükü 2023 Ağustos’tan itibaren yaklaşık yüzde 30 oldu.
• Asgari ücret istisnasının matrahtan indirim yerine vergiden indirim yoluyla uygulanması sebebiyle çalışanlar daha fazla gelir vergisi ödüyor.
• 2023 Ocak’ta 4.350 TL olan vergi ve kesinti toplamı 2023 Mayıs’ta 5.100 TL’ye, 2023 Temmuz’da 6.378 TL’ye ve 2023 Ekim’den itibaren ise 7.295 TL’ye yükseldi.
• Çalışanların gelir vergisi yükünün artmasının birkaç nedeni var:
• Gelir vergisi oranlarının çok yüksek olması,
• Asgari ücret istisnasının matrahtan değil gelir vergisinden indirim yoluyla uygulanması,
• Gelir vergisi tarife dilimlerinin düşük tutulması ve böylece çalışanların kısa sürede bir üst vergi tarife dilimine girmesi.

DİSK’in gelir vergisi ve kesintiler konusundaki talepleri

• Gelir vergisi ilk vergi tarife oranı ücretlilerde yüzde 10’a düşürülmelidir.
• Gelir vergisi tarife dilimleri yeniden değerleme oranında (asgari ücret artışından az olmamak kaydıyla) artırılmalıdır.
• Asgari ücret istisnası vergiden indirim değil, matrahtan indirim yoluyla uygulanmalıdır.
• İşverenlere uygulanan 5 puan SGK prim desteği çalışanlara da uygulanmalıdır.
• Çağdışı damga vergisi kaldırılmalıdır.

Türk-İş de şikayetçi

Temmuz’da fahiş vergi zamlarının ardından konuşan Türk-İş Başkanı Ergün Atalay şu sözlerle tepki göstermişti: “Çalışanlara uygulanan vergi sistemi adil ve doğru değil. Çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi alınmalı.”

Servet vergisinin gerekliliği

Şimdiki vergi düzeni sonucu devletin elde ettiği gelirlerinin yarısından fazlasını işçiler ödüyor. Tüketici vergileriyle birlikte daha geniş ödemeler kesiliyor. Kapitalistler ise çeşitli tarifelerden yararlanarak gerektiği kadar vergi vermiyor.

Sosyalistler, mevcut vergi düzenini reddediyor. Adil bir vergi düzeni çok kazanandan çok vergi alınması, yani şimdiki sistemin tam tersinin uygulanması ile mümkün.

Vergide adalet talebini kazanmak, birleşik mücadelelerin hedeflerinden biri olmalı.