Geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir dizi rapor, Türkiye’de kadınların ne denli zorlu koşullarda bulunduğunu ortaya koydu.
Bunlardan biri Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı 2024 kadın araştırması.
TÜİK verilerine göre:
- Kadınların yüzde 35,9’u yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini güvensiz hissediyor.
- Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan kadınların oranı yüzde 31,5.
Gerçekte bu oranların çok daha yüksek olduğu öngörülebilir.
TÜİK işsizlik verilerine göre erkeklerde işsizlik oranı yüzde 6,5 olarak ölçülürken, kadınlarda bu oran yüzde 12,1’e ulaştı.
Genç erkeklerde işsizlik oranı yüzde 10,6 olarak ölçülürken, genç kadınlarda bu oran yüzde 22,7 olarak hesaplandı.
DİSK Genel-İş’in araştırmasına göre, Türkiye’de 10 milyona yakın kadın çalışma hayatına katılmıyor. Tam zamanlı çalışan 7 milyon 334 bin kadının da yüzde 24,4’ü kayıt dışı ve güvencesiz çalıştırılıyor. Avrupa ülkeleri arasında Türkiye, kadın işsizliği oranında 4’üncü sırada.
Öte yandan 2024 Temmuz ayı verilerine göre, Türkiye’de kadınların sendikalaşma oranı yüzde 11,4 iken erkeklerin sendikalaşma oranı yüzde 16,3.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) 7 Mart’ta kadınları greve çağırırken şu talepleri savunuyor:
- İstanbul Sözleşmesi’nin fesih kararından derhal vazgeçilip Sözleşme ve 6284 sayılı Kanun etkin bir biçimde uygulanmalıdır.
- 25 Haziran 2021’de yürürlüğe giren ILO 190 sayılı Şiddet ve Taciz Sözleşmesi Türkiye hükümeti tarafından onaylanmalı ve uygulanmalıdır.
- Toplumsal cinsiyet temelli suçlarda, kadın cinayetlerinde cinsiyetçi iyi hal, tahrik indirimi gibi uygulamalardan vazgeçilmelidir. Cezasızlık politikalarına hemen son verilmelidir.
- Nafaka hakkının gaspına yönelik tartışmalara son verilmelidir.
- Kadınların bakım emeği yükünün üzerinden alınması için kamusal sosyal politikalar hayata geçirilmelidir.
- Kreş, gündüz bakım evi, hasta ve yaşlı bakım evleri merkezleri yaygınlaştırılmalı, herkesin ücretsiz yararlanabileceği bir hak olarak tanımlanmalıdır. Çalışma hayatında kadına yönelik toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılıklar terk edilmeli, güvenceli ve insana yakışır işler yaratılmalıdır.
- İktidarın politikalarında kadın istihdamını artırmak için önerilen esnek çalışma biçimleri yerine kadınlar için tam zamanlı ve güvenceli istihdam olanakları yaratılmalıdır.
- Yetki ve karar mekanizmalarında eşit temsiliyetin hayata geçirilmesi sağlanmalıdır.
- Eşit işe eşit ücret politikası hayata geçirilmeli, her işyerinde uygulanması için denetleme mekanizmaları oluşturulmalıdır.
- Biz kadınlar, haklarımızı savunuyor, eşitlik, özgürlük ve adalet için sesimizi yükseltiyoruz! Kazanılmış haklarımıza saldıranlara karşı eşitlik, özgürlük ve adalet taleplerimizle yaşamı durduruyoruz!
Vahim tablo
2025, AKP iktidarı tarafından aile yılı ilan edildi. Fakat neredeyse her gün eşi ya da aile bireyleri tarafından katledilen kadınların haberi geliyor. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkıştan bu yana cezasızlık durumu ve yaygın cinsiyetçilik, erkek faillere cesaret veriyor.
Geçtiğimiz sene, sadece açık kaynaklara yansıyan bilgilere göre 394 kadın cinayeti işlendi ve 259 kadının ölümü şüpheli bulundu.
Yargılanan katillerin “haksız tahrik” gerekçesiyle cezai indirim alması ise oldukça yaygın bir durum. Pınar Gültekin’i boğan ve yakan Metin Avcı adlı katilin cezasının Yargıtay tarafından bozulması bunları bariz örneklerinden biridir.
Tüm verilere buzdağının görünen kısmı denilebilir. Gerçekte ise şiddet son derece yaygındır.
Kadınlar bu durumu son vermek için 8 Mart’ta meydanları dolduracak.
- 8 Mart İstanbul Feminist Gece Yürüyüşü – 19:30 Taksim
- 8 Mart Ankara Feminist Gece Yürüyüşü – 19:30 Yüksel Caddesi
- 8 Mart İzmir Feminist Gece Yürüyüşü – 19:00 Eski Leman Kültür (Penguen kitabevi önü) Alsancak
