Yeni iş sağlığı ve güvenliği yasası neler getiriyor?
09.03.2015 - 12:35
Yaşanan her büyük iş kazasından sonra iş güvenliği ile ilgili yasa hazırlamak adetten oldu. Ermenek’te yaşanan maden kazası sonrası hazırlanan yasa tasarısı da nihayet komisyondan geçti, TBMM Genel Kurulu’na geldi. Tasarıda işverenlere kolaylıklar, işçilere zorluklar var.
Tasarıda işverenler için pek çok avantaj var. Mevcut uygulamada eğer bir işyerinde yapılan denetimler sonucunda iş güvenliği açısından olumsuzluk saptanırsa, iş müfettişi hem işi durdurma hem idari para cezası verebiliyordu. Ancak tasarıda para cezası uygulamasına son verildi.
Tasarının ilk halinde ölümlü iş kazası yaşanan işyerleri, kamu ihalelerinden 5 yıl süreyle men edilecekti. Ancak komisyonda bu süre 2 yıla indirildi. Ayrıca işyerinde iş kazası yaşayan işverenlerin daha yüksek prim ödemesini düzenleyen madde taslaktan çıkarıldı.
Tasarıya göre altı ay içinde iş güvenliği uzmanı görevlendirmeye başlayan işverene geçmişe dönük idari para cezası verilmeyecek. Bugün itibarıyla tehlikeli ve çok tehlikeli grupta bulunan 650 bin işyerinden 470 bininde yasanın öngördüğü iş güvenliği uzmanı ve doktor bulunmuyor. Şimdi getirilen düzenlemeyle bu 470 bin işyeri geçmişten gelen bütün cezalardan kurtulacak.
İş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerine uymayan işçiler işten çıkarılabilecek. Tasarının işçiler için en tehlikeli maddesi, kurallara uymadığı iddia edilen işçilerin tazminatsız işten çıkarılabilmesidir. Bu maddeye dayanarak işverenlerin istedikleri işçiyi işten çıkarması çok kolaylaşmış olmaktadır, suistimale açık bir maddedir. Olması gereken, işyerinde işveren ve işçi temsilcilerinin birlikte oluşturacağı bir iş güvenliği kurulunun yetkili olması, gerekli eğitimlerin, araç ve gereçlerin, iş elbiselerinin işçilere verilmesinin sağlanmasıdır. Yasa tasarısı bütün bu hususları göz ardı etmekte, iş güvenliği konusunu işverenin keyfiliğine bırakmaktadır.
Bu tasarı yasalaştığında pek çok işyerinde “iş güvenliği kurallarına uymadığı için” işten çıkarılan işçilerle karşılaşabiliriz. Şimdiye kadar işten çıkarılan işçilerle ilgili işe dönme davalarında genellikle işçilerin lehine karar verebilen iş mahkemeleri, “iş güvenliği” gibi toplumsal duyarlılığı fazla olan bir gerekçe ile yapılan işten çıkarmaları mazur görebilir. Sendikalar iş yerlerinde işçileri işverenlerin keyfi uygulamalarından koruyacak tedbirler almalıdır.
Faruk Sevim
(Sosyalist İşçi)