7 Mart 1983: Kandilli (Armutçuk) kömür ocağındaki grizu patlamasında 102 işçi hayatını kaybetti

07.03.2015 - 15:13
Haberi paylaş

Zonguldak'a bağlı Kandilli (Armutçu) beldesinde TTK'ya ait kömür ocağında 7 Mart 1983'de büyük bir grizu patlaması yaşandı. Sarsıntının şiddetinden sarsılan Zonguldak'ta pek çok kişi deprem olduğunu sandı. Patlama sırasında ocakta bulunan 406 işçiden 102'si hayatını kaybetti. Yapılan ilk açıklamalarda patlama "Kaçınılmaz iş kazası" olarak tanımlandı.

Patlamadan sağ kurtulanlar, ocağın içinin parçalanmış cesetlerle dolu olduğunu anlattılar. Patlamadan sonra yapılan ilk açıklamada, olayın kaçınılmaz bir iş kazası olduğu vurgulandı. Ancak daha sonra bilirkişilerin yaptığı incelemelerden sonra yayınlanan rapor, bunun tam aksini söylüyordu.

Kandilli'de yaşanan bir kaza değil, aksine bariz bir cinayetti, bir toplu katliamdı. Zaten son derece eski teknolojiyle üretim yapan kömür ocağının havalandırma sistemi tümüyle ters kurulmuştu, yani içeride biriken grizu gazını tahliye etmesi bir yana dursun, işçilerin soluduğu kirli havayı bile dışarı atmıyordu. Bilirkişiye göre kusur %100 işletmeye aitti.

Kapitalizmin kâr hırsı nedeniyle başta güvenlik olmak üzere maliyetleri düşük tutma gayreti, bu toplu katliamla sonuçlanmıştı. Ancak ilerleyen yıllar bize ne devletin, ne de işverenlerin bu faciadan ders almadıklarını, daha doğrusu, işçilerin yaşamlarını zerre kadar olsun umursamadıklarını ortaya koyuyor.

Genel Maden-İş Sendikası tarafından hazırlanan bir rapora göre, 1983–2009 yılları arasında meydana gelen büyük maden kazalarının yaşandığı yerler, nedenleri ve kazalarda yaşamını yitirenlerin sayısı şöyle:

İşyeri, kaza tarihi, kaza nedeni, ölü sayısı...
TTK Armutçuk, 7 Mart 1983, Grizu, 103
TTK Kozlu, 10 Nisan 1983, Grizu, 10
TTK Kozlu, 31 Ocak 1987, Göçük, 8
TTK Amasra, 31 Ocak 1990, Grizu, 5
TTK Kozlu, 3 Mart 1992, Grizu, 263
Yozgat-Sorgun-Madsan, 26 Mart 1995, Grizu, 37
Erzurum Aşkale, 8 Ağustos 2003, Göçük, 8
Karaman Ermenek, 22 Kasım 2003, Grizu, 10
Çorum Bayat, 9 Ağustos 2004, Grizu, 3
Kastamonu Küre, 8 Eylül 2004, Yanma, 19
Kütahya Gediz, 21 Nisan 2005, Grizu, 18
Balıkesir Dursunbey, 2 Haziran 2006, Grizu, 17
Bursa Mustafakemalpaşa, 10 Aralık 2009, Grizu, 19

2010 yılında yaşanan kazaları ise şunlar:
Balıkesir Dursunbey, 23 Şubat 2010, Grizu, 13
Kütahya Tavşanlı, 13 Mayıs 2010, Grizu, 2
Zonguldak Karadon, 17 Mayıs 21010, Grizu, 30

Yani toplamda 18 yıl içinde Türkiye'de 567 kişi grizu, yanma ve göçük sebebiyle madenlerde hayatını kaybetti. Böylece Türkiye son 20 yılda maden kazalarında dünya sıralamasında birinci sıraya yerleşmiş oldu. Maden ocaklarında yaşanan özelleştirmeler de ölümlerin artmasına neden oldu.

İş güvencesi ve tecrübesi olmayan, düşük maaşlı işçiler, gereken güvenlik önlemleri asgari oranda bile sağlanmadan ocaklara gönderildi. Devletin kontrolden sorumlu birimleri, patronların lehine olmak üzere birer bomba konumundaki eski teknolojili, ilkel ocaklara uygundur raporu verdi. Kısacası, devlet ile patronlar el ele vererek, işçileri göz göre göre ölüme gönderdi.

Bültene kayıt ol