Portreler: Doğan Tarkan

Doğan Tarkan, 1948 yılında İstanbul’da doğdu. 1960’lı yıllarda sosyalist olarak Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) katıldı. Ankara’da Dil-Tarih ve Coğrafya Fakültesi’ne giren Tarkan, okulu bırakarak hayatını devrimci olmaya adadı. 1965 yılında ilk defa gözaltına alındı. 1960’lı yılların sonunda Türkiye sosyalist hareketi içinde başlayan milli demokratik devrim-sosyalist devrim tartışmalarında sosyalist devrimi savundu ve işçi sınıfını merkeze alan bir politikayı destekledi. 

1971 yılında TİP’ten bir grup yoldaşıyla Öncü İşçi gazetesini çıkarmaya başladı. 12 Mart 1971 darbesiyle birlikte Öncü İşçi kapatıldı. Tarkan birkaç yoldaşıyla beraber 1970’li yılların sonlarına doğru Kurtuluş çevresine katıldı ve Kurtuluş Sosyalist Dergi’nin editörlerinden biri oldu. 1980’de darbe olacağını öngören Kurtuluş örgütü, merkez komite üyelerinden bir kısmını yurtdışına yolladı. Doğan Tarkan da bunlardan biri olarak Lübnan’a gitti ve Filistin Kurtuluş Örgütü ile çalıştı. 12 Eylül’ün ardından 141-142 maddeleriyle komünizm propagandasından yargılanan Tarkan, uzun yıllar İngiltere’de Londra’da yaşadı. Londra yıllarında bir yandan Avrupa’da sürgünde olan diğer Türkiyeli devrimcilerle ortak platformlarda yer alan Tarkan, Kurtuluş hareketi içinde yer almayı da sürdürdü. 

1984 yılında Kurtuluş’tan çeşitli tartışmalar sonucu ayrılarak Sosyalist İşçi gazetesini kurdu. Bu yıllarda İngiltere’deki Socialist Workers Party (SWP-Sosyalist İşçi Partisi) ve kurucusu Tony Cliff ile tanıştı. Troçkist bir parti olan SWP, Rusya, Çin ve Doğu Bloku ülkelerinin devlet kapitalisti olduğunu savunuyordu. Tarkan, başta Cliff olmak üzere SWP’nin önde gelen üyeleriyle uzun yıllar toplantılara katıldı ve SWP’nin de parçası olduğu Uluslararası Sosyalist Akım’ın fikirlerini benimsedi. Bu dönemde İşçiler ve Toplum ile İşçiler ve Politika dergilerini çıkardı. 1990’lı yılların başında hakkındaki davalar düşüp de Türkiye’ye geri döndüğünde Sosyalist İşçi devlet kapitalizmi teorisini benimseyen Troçkist bir yayın oldu. 1990’lı yıllarda Sosyalist İşçi yükselen kamu işçileri mücadelesinin bir parçası oldu. 1997 yılında ise Sosyalist İşçi gazetesi etrafında örgütlenen sosyalistler Devrimci Sosyalist İşçi Partisi’ni (DSİP) kurdu, Tarkan partinin kurucu genel başkanıydı. DSİP, 28 Şubat darbesi sırasında darbe karşısında net tutumuyla dikkati çekti.

1999’da Seattle’da başlayan antikapitalist hareketi çok önemli bulan Tarkan ve yoldaşları hareketin ruhunu Türkiye’ye taşıyacak kampanyalar yaptılar. Bu hareket ABD’nin 2003’te Irak’ı işgali üzerine devasa bir savaş karşıtı harekete dönüştü. Bu dönemde Tarkan önce Irak’ta Savaşa Hayır Platformu’nun daha sonra ise Küresel Barış ve Adalet Koalisyonu’nun kurucuları arasında yer aldı. Küresel iklim değişiminin bir tehdit olduğunu erken bir dönemde gören Tarkan, iklim değişimi ve nükleer santrallere karşı kampanyalar içinde yer aldı. Kürt sorununu Türkiye’nin temel meselelerinden biri olarak gören Doğan Tarkan, her zaman ulusların kendi kaderini tayin hakkını destekledi ve Kürt halkının hak taleplerinin yanında yer aldı, aynı zamanda Türkiye’de ilk defa Ermeni soykırımı anmasının düzenlenmesine ciddi katkılarda bulundu. 

Darbelere karşı ikirciksiz tutumuyla Tarkan, Darbelere Karşı 70 Milyon Adım Koalisyonu’nun kuruluşunda da yer aldı. 2013 yılında merkez komitesi toplantısına giderken kalp krizi geçirerek hayata veda etti. 

Can Irmak Özinanır

(Sosyalist İşçi)