LGBTİ+ mücadelesi: Tarihte bu hafta (22-30 Mart)

İnsanlık tarihinin pek çok noktasında farklı sebeplerle verilmiş çok fazla mücadele örnekleri göstermek mümkündür.

LGBTİ+ özelinde konuşacak olursak, mücadele tarihinde yer yer kazanımlar görmekle beraber, katedilmesi gereken yol oldukça uzun. 

Tarihte bu hafta içerisinde biraz dolanmak istersek;

22 Mart 1930 - Stephen Sondheim doğdu. Müzikal tiyatroya yarım yüzyıldan fazla katkılarıyla tanınan Amerikalı bir besteci ve söz yazarıdır. Sondheim bir Akademi Ödülü, sekiz Tony Ödülü (Tiyatroda Yaşam Boyu Başarı için Özel Tony Ödülü de dahil olmak üzere diğer bestecilerden daha fazla), sekiz Grammy Ödülü, bir Pulitzer Ödülü, bir Laurence Olivier Ödülü ve 2015 Başkanlık Özgürlük Madalyası aldı. The New York Times'tan Frank Rich tarafından "şu anda Amerikan müzikal tiyatrosunun en büyük ve belki de en iyi bilinen sanatçısı" olarak tanımlanmıştır. 40 yaşına kadar gay olduğunu açıklamayan Sondheim uzun yıllardır beraber olduğu besteci Jeffrey Scott Romley ile 2017 yılında evlendi. 

23 Mart 2004 - Başkan Bush’un eşcinsel evlilik yasağı önerisi, Amerikalı yazar, aktivist, sivil haklar lideri ve Martin Luther King Jr.'ın eşi Coretta Scott King (27 Nisan 1927 - 30 Ocak 2006) tarafından kınandı.

24 Mart 1976 -  Arjantin’de zamanın Devlet Başkanı Isabel Peron'u deviren cunta 24 Mart 1976 tarihinde iktidara geldi. General Jorge Rafael Videla cuntanın başkanı oldu. İnsan hakları grupları Arjantin'de askeri yönetimle geçen yedi yıl içinde yaklaşık 30.000 kişinin öldüğünü ileri sürüyor. Binlerce insan askeri yönetim tarafından öldürüldü, gay ve lezbiyenlerin buluşma yerlerine sık sık baskınlar düzenlendi ve 400 gay kaçırıldı, işkence gördü ve öldürüldü. 2010 yılında insanlık suçları işlemekten ömür boyu hapis cezasına mahkûm olan Videla, 2013 yılında 87 yaşında cezaevinde öldü.

25 Mart 1947 - Birden çok Grammy ödüllü piyanist ve besteci Sir Elton John, Middlesex'te doğdu. İngiliz şarkıcı, elli yıllık kariyeri boyunca 300 milyondan fazla plak sattı ve dünyanın en çok satan müzik sanatçılarından biri oldu. 

Müzik listelerinde Top 40'a giren 50’den fazla albümü var bunlardan arka arkaya çıkan 7 tanesi Amerika listelerinde 1. sıraya girdi. Billboard'un ‘Top 40 tekli’ listesine 58 teklisi girdi, 27 teklisi Top 10, 4 teklisi 2. sırada ve 9 teklisi de 1. sırada yer aldı. 1970-2000 arasındaki 31 yıl boyunca billboard ‘Hot 100’ listesinde en az bir şarkısı vardı.

Prenses Diana'ya ithafen söylediği “Candle in the Wind 1997”, dünya çapında 33 milyon kopya sattı. İngiltere ve Amerika tekli listelerinde en çok satan plak oldu.

1993'ten beri ilişki yaşadığı film yapımcısı David Furnish ile 21 Aralık 2005'te (Sivil Ortaklık Yasası'nın yürürlüğe girdiği gün) Windsor Guildhall'da düzenlenen Birleşik Krallık'ta hemcins birlikteliği kuran ilk çiftler arasındaydı. Eşcinsel evlilik Mart 2014'te İngiltere'de yasal hale geldikten sonra 21 Aralık 2014'te Windsor, Berkshire'da evlendiler. 

26 Mart 1997 - Bill Clinton başkanlığındaki dönemde, Beyaz Saray’da gey ve lezbiyen haklarını tartışmak için bir araya getirilen kişilerle ilk resmi toplantı yapıldı. 

27 Mart 1952 - Oyuncu Maria Schneider (27 Mart 1952 - 3 Şubat 2011) Paris'te doğdu. Schneider, 1969 ile 2008 yılları arasında 50'den fazla film ve televizyon yapımında çalıştı. 1972’de 19 yaşında, “Paris'teki Son Tango” filminin başrolünü 48 yaşındaki Marlon Brando ile paylaştı. Schneider, yıllar boyunca filmde kendi rızası dışında çekilen sahne olduğunu ve cinsel şiddette uğradığını kamuya anlattı. 

2007'de Daily Mail'e verdiği röportajda “Temsilcimi aramalıydım ya da avukatımı sete getirmeliydim çünkü birini senaryoda olmayan bir şeyi yapmaya zorlayamazsınız, ama o zaman bunu bilmiyordum. Marlon bana 'Maria, endişelenme, bu sadece bir film' dedi, ama sahne sırasında, Marlon'un yaptığı şey gerçek olmasa da, gerçekten gözyaşları döküyordum. Kendimi aşağılanmış hissettim ve dürüst olmak gerekirse, hem Marlon hem de Bertolucci tarafından tecavüze uğradım” açıklamasında bulunmuştu.

Filmin yönetmeni Bertolucci ve diğer başrol oyuncusu Marlon Brando kendi aralarında konuşup ekledikleri sahneden Maria Schneider’a söz etmemişlerdi. Bununla ilgili olarak Bertolucci yıllar sonra verdiği bir röportajda “saçma sapan bir yanlış anlama” demiş ve şunları eklemişti: "Bir bakıma Maria'ya korkunç davrandım çünkü ona neler olduğunu söylemedim ... Maria'nın rol yapmasını istemedim ... Maria'nın öfkeyi ve aşağılanmayı hissetmesini istedim."

Genç yaşta yaşadığı travma sonucu ruhsal çöküş yaşayan oyuncu intihar teşebbüslerinde bulunmuştu ve uyuşturucu bağımlısı olmuştu. Schneider, bu filmden sonra yıllarca rolü üzerinden taciz edildi ve bir daha asla çıplak bir sahne çekmeyi kabul etmedi.  

Kariyeri boyunca, film sektöründe kadınların çalışma koşullarının geliştirmesinin ve daha iyi roller verilmesinin güçlü bir savunucusu oldu. Bunun için kampanyalar yürüttü. Schneider, 1975 yılında biseksüel olduğunu açıkladı. Mücadelel dolu hayatında partneri Pia Almadio oyuncuya destek oldu ve uzun yıllar birlikte yaşadılar. 

Temmuz 2010'da, Sanat ve Edebiyat Düzeni'nde "günümüz kadınının tekil imajı" olduğu için Fransız Şövalye Madalyası ile taltif edildi. Schneider, ödül töreninde şunları söylemişti: “Bir kadın 47 yaşında yaşlı değildir. 90 yaşına kadar yaşayabiliriz!” 

Kanserle mücadele eden oyuncu, 2011 yılında 58 yaşındayken Paris’te öldü. 

28 Mart 1929 – ‘America the Beautiful’ marşının yazarı lezbiyen Katharine Lee Bates (12 Ağustos 1859 - 28 Mart 1929) öldü.  Bates, Wellesley Koleji'nde İngiliz Edebiyatı profesörüydü. Wellesley'de, tarih ve politik ekonomi öğretmeni aynı zamanda ekonomi bölümünün kurucusu olan Katharine Coman ile birlikte yaşadı. Çift, 1915'te Coman'ın ölümüne kadar yirmi beş yıl birlikte yaşadı. 2012'de Bates, Eşitlik Forumu tarafından ‘2015 LGBT Tarih Ayı’nın 31 İkonundan biri olarak seçildi.

29 Mart 2009 - Ülkenin ilk LGBTQ kitapçısı olan, adını yazar Oscar Wilde'dan alan New York'taki Oscar Wilde Memorial Kitabevi kapandı. Craig Rodwell, New York City merkezli Oscar Wilde Memorial Kitabevi’ni 1967'de açmıştı. Burası gey ve lezbiyen yazarlara adanmış ilk kitapçıydı. 

30 Mart 2014 - Yerel Seçimleri’nde LGBTİ Dostu Belediyecilik Protokol Metni’ni imzalayan dört belediye başkan adayı seçimleri kazandı, böylelikle İstanbul’da Aykurt Nuhoğlu (Kadıköy), Murat Hazinedar (Beşiktaş), Hayri İnönü (Şişli), Mersin’de ise Yüksel Mutlu (Akdeniz) LGBTİ dostu politikalar uygulamayı taahhüt ederek seçilen ilk belediye başkanları oldular. 

Belediye meclis üyeliklerine CHP’den aday olan Boysan Yakar ve Sedef Çakmak, Şişli ve Beşiktaş belediyelerinde danışmanlık görevine getirildi. Trans aktivist Elif Tuna Şahin ise Mersin Akdeniz Kent Konseyi sekreteryasında göreve başladı. 

LGBTİ hareketinin örgütlü biçimde bu kadar yoğun ilgi gösterdiği ilk seçimler olan 2014 Yerel Seçimlerinde LGBT adayların hiçbiri seçilememiş olsa da, atanma yöntemiyle yerel yönetimlerde karar mekanizmalarında yerlerini aldılar.

Kaynaklar:Today in Lgbt History, SPoD.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar