Üretmekten bir an bile vazgeçmeyen bir kalem: Roni Margulies

“Benim vatanım İstanbul, anadilim Türkçedir. Dolayısıyla, ben kendimi İstanbul’da yabancı hissetmem elbet. İstanbul da değişti, ben de değiştim, ama birlikte yaşadığımız günler değişmez. Ben İstanbul’da kendimi yabancı hissedemem. Ama yabancı olarak görüldüğümü biliyorum.”

Devrimci Sosyalist İşçi Partisi kurucularından Roni Margulies, İstanbul Robert Kolej'de gördüğü orta öğrenimden sonra, İngiltere'de iktisat eğitimi aldı ama iktisatla hiçbir zaman profesyonel olarak ilgilenmedi. 1972’de Londra’ya yerleşti, burada Ted Hughes, Philip Larkin, Thom Gunn, Yehuda Amihay gibi şairlerden şiir çevirileri yaptı. Şiir ve şiir çevirileri 1975'ten itibaren başta Soyut olmak üzere Tan, Gergedan, Defter, Sombahar, Gösteri, Adam Sanat, Varlık gibi dergilerde yayımlandı. İlk şiir kitabını 1991 yılında yayınlandı. Çok sayıda dergi ve gazetede siyasi yazıları yayınlandı, şiir kitapları, anıları, tercümeleri, siyasi çalışmaları rafları doldurdu.

2002 yılında Saat Farkı adlı eseri ile Yunus Nadi Şiir Ödülü'ne layık görüldü. 2005 yılında tekrar Türkiye’de yaşamaya başlayan Margulies, 2009-2013 tarihleri arasında Taraf gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. DSİP’in merkezi yayın organı Sosyalist İşçi gazetesinde ve marksist.org haber sitesinde yazıları kesintisiz olarak yayınlandı. Enternasyonal Sosyalizm dergisine yazılar yazdı, AltÜst dergisinin editörlüğünü ve yazarlığını yaptı. Serbestiyet dergisinde yazıları yayınlandı.

Eserlerinde çok geniş bir konu yelpazesi içinde hareket eden Roni Margulies, başta aşk olmak üzere insanlık hallerini, Türkiye ve dünya siyasetinin, toplumsal mücadelelerin yanı sıra “öteki” olmayı, “Yahudi” olmayı, ırkçılıkla mücadeleyi, sosyalizmi, devrimi ele aldı. Tony Cliff’in “Rusya’da Devlet Kapitalizmi” kitabını Tarık Kaya’yla birlikte Türkçeye çevirerek, Sovyetler Birliği’nin sınıf karakterinin anlaşılmasına önemli katkılarda bulundu. Devrim tahayyülünden asla vazgeçmedi. Son nefesini büyük bir şehirde milyonlar zafer şarkıları söylerken DSİP’in kurucularından Doğan Tarkan’a “hararetle bir şeyler anlatırmış gibi” heyecanla vereceğini umuyordu.

Özgürlük şarkıları

 

Kuşkum yok, ben o günü göreceğim.

Çok sonra, ama büyük olasılıkla şöyle:

Kocaman bir meydanda tümüne yakını

koca bir kentin toplanmış bir ağızdan

 

özgürlük şarkıları söylerken nihayet,

avazım çıktığı kadar bir iki dakika

katılıp ben de kalabalığın coşkusuna,

nefes nefese, dayanarak belki bastonuma,

 

yaslanıp bir yoldaşımın omuzuna, bar bar

bağıracağım. Konuşmayacağım ilk kez,

atılmayacağım öne. Sonrasının ise bunun

ne önemi var? Uzaklaşacağım yavaşça.

 

Tam ulaşmışken eve, ya son basamağı ya da

bir sigarayı kaldıramayacak birden yüreğim,

ya babam gelecek aklıma ya Elsa ya annem,

oturacağım merdivene, “Yarın…” diyeceğim

 

ve bir şeyler anlatırmış gibi hararetle Doğan’a,

farkında bile olmadan, öleceğim heyecanla.

 

Roni Margulies – 2010 – apollo yılları