Son bir yılda en temel tüketim ve harcama kalemlerinde 3 kata varan artışlar oldu. Gıda, kira, ulaşım ve yakıt giderleri arttı. Buna karşılık çoğu ücrette artış en fazla yüzde 50 oldu. Geçen yıl 3 bin liraya aldığımız ürün ve hizmetler için bu yıl 10 bin lira harcamak zorundayız, ama gelirimiz ancak 5 bin lira oldu. Bu durumda satın alma gücümüz geçen yıla göre yarı yarıya düştü.
Son 1 yılın gıda fiyatları artışı yüzde 167,4
Yanlış ekonomik ve tarımsal politikaların gıda fiyatlarında yol açtığı artış, açlık riskini giderek büyütüyor. Gıdaya erişimi zorlaştıran fiyat artışları halkı yetersiz ve sağlıksız beslenmeye zorluyor.
Halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinin son bir yıldaki fiyat artışı yüzde 210 oldu. Diğer bir ifadeyle Kasım 2021’de 100 liraya dolan bir gıda sepeti bu yıl aynı ayda 310 lira ile dolabiliyor.
Ev kiraları artmaya devam ediyor
Konut krizi nedeniyle kira artışları hızla devam ediyor. İstanbul ve Antalya’da ortalama kira bedeli 10 bin lirayı aştı. Ankara’da 5 bin lirayı geçen ortalama kira, İzmir’de 7 bin liraya, Bursa’da 4 bin liraya ulaştı.
İstanbul’da konut kiraları son bir yılda yüzde 144, son iki yılda ise yüzde 319 artış gösterdi. İstanbul genelinde ortalama metrekare kira 94 TL, ortalama kira 10 bin 229 TL oldu. İstanbul’da bazı ilçelerde ortalama kiralar 28 bin liraya ulaştı.
Ankara’da konut kiraları son bir yılda yüzde 163, son iki yılda yüzde 269 arttı. Ankara genelinde ortalama metrekare kira bedeli 44 TL olurken, ortalama kira 5 bin 466 TL olarak hesaplandı.
Pandemi ve yapılan ulaşım projelerinin etkisi ile ilginin arttığı İzmir de kira artışından nasibini aldı. Şehir genelinde konut kiraları son bir yılda yüzde 154, son iki yılda yüzde 269 arttı. Ortalama metrekare kira bedeli 63 TL, ortalama kira 6 bin 932 TL oldu.
Ulaşım ateş pahası
Son 1 yılda benzin yüzde 167, motorin yüzde 221, LPG yüzde 163 zamlandı. Aylık akbil 602 lira. Öğrenci akbil, belediye yönetimi istemesine rağmen meclis tarafından engellendiği için hala 109 lira.
İşçiler vergi dilimi altında eziliyor
İşçi ve emekçilerin ağustos ayından itibaren yüzde 27'lik üçüncü vergi dilimine girmesiyle vergi meselesi yeniden gündem oldu. Geçinmekte zorlanan işçi ve emekçiler vergi dilimi altında eziliyor.
Gelir vergisinde artan oran, işçi ve emekçilerin ücret ve maaşlarını eritti. İşçi ve emekçiler Ağustos ayından itibaren yüzde 27'lik üçüncü vergi dilimine girdi. Ocak ayında bin 500 lira vergi ödeyen bir emekçi, Eylül ayında 2 bin 700 lira vergi ödüyor, ücreti bin 200 lira azalıyor. Her ay fiyatların arttığı bu ekonomik koşullarda ücretlerin sabit kalması bile bir sorun iken, azalması tam bir facia.
(Sosyalist İşçi)