EYT: İktidar patronlar lehine işler yapıyor

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için yapılan çalışmalarda sona yaklaşılıyor. Seçimlere 6 ay kala AKP-MHP koalisyonu kapsamı henüz belli olmasa da bir EYT yasası çıkarmayı planlıyor.

Ancak patronların peş peşe “EYT düzenlemesine kaygı ile yaklaşıyoruz” açıklamaları sonrası iktidar, patronların kaygılarını giderecek, elbette işçilerin aleyhine olacak “çözümler” bulma arayışına girdi.

Örneğin patronların en çok “kaygı duyduğu” emekli olanlara yapılacak kıdem tazminatı ödemeleri için formül aranıyor. Bu konuda patronların öncelikli talepleri arasında “emeklilikten sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edenlere kıdem tazminatlarının ödenmemesi, ödemenin işçi fiilen işten ayrılınca yapılması” konusu var.  Çalışma Bakanlığı bu konuda yasal bir düzenleme hazırlığı içinde. Mevcut kurallara göre, işçi kabul ederse kıdem tazminatı işçi fiilen işten çıktığında ödeniyor, etmezse kıdem tazminatının emeklilik hakkı kazanıldığı gün ödenmesi gerekiyor.

Patronların diğer bir talebi de kıdem tazminatını taksitle ödemek. Bu öneri, Çalışma Bakanınca da “makul” bulundu. Enflasyonun yüzde 200’lere dayandığı bir ortamda kıdem tazminatını taksitle ödemek, paranın değerinin pul olması anlamına gelir. Patronlar, kıdem tazminatı yükümlülüklerini her ay ayrı bir hesapta biriktirmek zorundalar, bu yasal bir zorunluluk. Ama hiçbiri bu kurala uymadığı için şimdi kıdem tazminatı ödemesi gözlerinde büyüyor. Kıdem tazminatı zaten 12 Eylül diktatörlüğü tarafından sınırlandırılmış, kuşa çevrilmişti. Şimdi bunun taksitle ödenecek olması tam bir rezalet. İşçiler bu öneriyi asla kabul edemezler.

EYT düzenlemesi işçilerin en temel hakkı

8 Eylül 1999'da çıkarılan bir yasa ile emekli olmak için gerekli olan prim gün sayısına yaş şartı eklendi. 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta kaydı olanlar, haksız bir biçimde, prim günleri dolsa da emekli yapılmadılar, yaş sınırını beklemek zorunda bırakıldılar. Hâlbuki bu kişiler işe girdiklerinde emeklilikle ilgili bir yaş sınırı yoktu. 

Değişiklikten önce, emekliliğe hak kazanabilmek için sigortalılık süresi ve prim gün sayısındaki koşulların karşılanması yetiyordu. Değişiklik öncesinde kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme koşulunu yerine getirenler emekli olabiliyordu.

Siyasi iktidar, şimdi bu seçeneği tekrar emekli olmak isteyenlere vereceğini iddia ediyor. Bu durumda olan 1,5 milyon işçi ve memurun gözü kulağı yeni çıkacak EYT yasasında. Herhangi bir sulandırmaya, hakların kısıtlanmasına karşı güçlü kitlesel eylemlerle cevap vermek üzere hazır bekliyorlar.

(Sosyalist İşçi)