23 yıl geçti unutulmadı; Büyük deprem kapıda, önlem alınmadı

17 Ağustos 1999'da Marmara Depremi'nde vefat edenler, felaketin 23'üncü yıldönümünde Sakarya, Yalova ve Kocaeli’de çeşitli etkinliklerle anıldı. 

İstanbul’daki anma, 247 kişinin vefat ettiği Avcılar'da yapıldı. Avcılar'da Marmara Caddesi'ndeki Deprem Anıtı önünde toplanan yurttaşlar, 17 Ağustos depreminde ölen 246 kişi için saygı duruşunda bulunarak anıta karanfil bıraktı. 

Naci Görür: 320 bin insan olası Marmara depreminde ölümle burun buruna

17 Ağustos 1999 depremini değerlendiren Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, "Marmara'da beklenen depremin 1999 yılından itibaren her an olmak kaydıyla 30 sene içerisinde olma olasılığını yüzde 64 olduğu bilimsel olarak açıklandı. 1999'dan bu yana 23 sene geçti, yüzde 64 olasılık 2029'a kadar olduğuna göre, biz işin son evresine geldik. Marmara'nın altındaki Kuzey Anadolu'nun bir bölümü olan fay kırıldığı takdirde minimum 7.2, maksimum 7.6 büyüklüğünde deprem üretir" dedi.

Naci Görür, depremden en çok Avrupa yakasının kıyı kesimlerinin etkileneceğini söyledi. Görür, İstanbul Büyükşehir Belediyesince yapılan araştırma sonucunda 50 bin binanın tahribat göreceğini açıkladı. Acilen depreme karşı hazırlıklı olunması konusunda uyarıda bulundu.

“Türk hükümetinin alel acele, eğer İstanbul'u konuşuyorsak, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği yaparak, halkı da işin içine alarak gerekli finans kaynaklarını oluşturarak, başka hiçbir ciddi projeye para sarf etmeyerek, sadece İstanbul'un hızla depreme hazırlanması lazım, aksi halde çok üzüleceğiz" diye konuştu.

Prof. Dr. Görür, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından tahribat görecek binaların sayısı ile ilgili yapılan araştırmaya ilişkin, "Minimum 7,2 büyüklüğünde bir deprem olursa, can kaybı da büyük olabilir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yaptığı araştırmalarda, İstanbul'da çok büyük tahribat görecek bina sayısının 50 bin civarında olduğunu söylediler. 50 bin binadan vazgeçelim, 10 bin binada sadece ölümlü vakanın olduğunu düşünelim. Geriye kalan 40 bin binada hiç insanın ölmediğini düşünelim. 10 bin bina için her binayı 4 katlı düşünelim, 40 bin kat eder. Her kata 2 daire koyarsak 80 bin daire yapar. Her daire 4 kişi koyarsak 320 bin insan doğrudan doğruya ölümle burun buruna demektir. Bu kadar minimize ettiğimiz halde durum bu. Dolayısıyla olabilecek can kaybını siz hesaplayın. Bu işin şakası yok" dedi.

TMMOB: Uygun olmayan zemin ve arazilerdeki yapılar derhal boşaltılmalıdır

17 Ağustos depreminin yıl dönümünde TMMOB de bir açıklama yayınladı. Benzer felaketleri bir daha yaşamamak için alınması gereken tedbirleri şöyle özetledi:

• Yapı denetimi sistemi TMMOB ve bağlı Odalar, üniversiteler ve ilgili kesimlerin katılımıyla kamusal bir anlayışla yeniden düzenlenmelidir. 
• Bölgesel ve kentsel ölçekte ‘sakınım planları’ hazırlanmalıdır. 
• Ülke genelindeki yapılar incelenerek riskli yapılar tespit edilip güvenli hale getirilmelidir. 
• Uygun olmayan zemin ve arazilerdeki yapılar derhal boşaltılmalıdır. 
• Tüm yaşam alanlarımız bilimin ve teknolojinin rehberliğinde, insanların ihtiyaçları doğrultusunda ve doğayla barışık biçimde yapılandırılmalıdır.
• ‘İmar Barışı’ adı altında ruhsatlandırılan yapılar derhal denetlenmeli, kaçak yapılar hiçbir biçimde affedilmemelidir. 
• Çıkarılan deprem yönetmelikleri geliştirilmeli ve harfiyen uygulamaya konmalı, yönetmeliklere aykırı tüm işlemlerin tesis edilmesi engellenmelidir.
• Odaların kamusal görevi olan mesleki denetim yetkilerini sınırlandırmaya yönelik düzenlemeler kaldırılmalıdır.

Ne olmuştu

17 Ağustos 1999'da yerel saatle 03.02’de merkez üssü Gölcük olan 7,6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 45 saniye süren Gölcük depremi sadece Kocaeli’nde değil, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir bölgede ve Marmara'da hissedildi. Resmi bilgilere göre 17 bin 480 kişi öldü, 23 bin 781 kişi yaralandı, 505 kişi sakat kaldı, 285 bin 211 ev, 42 bin 902 iş yeri hasar gördü. 2010 yılında yayınlanan Meclis Araştırması Raporu'nda ölen kişi sayısı 18 bin 373 olarak güncellendi.