Dolar 15 liranın üzerine çıktı, biraz daha yoksullaştık

Amerikan Merkez Bankası FED’in faiz artış kararı sonrası bir süre değeri değişmeyen ve 14,5 lira civarında kalan TL sonunda 15 lirayı geçti. TL’deki değer kaybı yüzde 4’ü buldu.

Hükümet arka kapı yöntemleri ile dolar satarak TL’yi uzun bir süredir 14-15 lira arasında tutmayı başarmıştı. Ama kasasında döviz kalmayan, hatta döviz hesabı ekside olan hükümetin uzun süre TL’yi koruyamayacağı ekonomistler tarafından öndörülüyordu.

Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri (risk primi) 50 baz puanı aşan bir yükselişle dün günü 684/694 seviyesinden tamamladı. Bu oran, Mart'ta gördüğü 700 baz puanın üzerindeki rekor seviyelere çok yakın.

Bağımsız ekonomistler "TL'nin son dönemdeki istikrarını, küresel finansal koşullardaki sıkılaşma ve cari denge pozisyonundaki bozulma ile uyumsuz görüyoruz" demişti. 

Her ay en az fazladan 4 milyar dolar gerekli

Türkiye ekonomisi her ay, turizm ve ihracattan gelen dövizlerin yanı sıra, en az 4 milyar dolar dövize daha ihtiyaç duyuyor. Özellikle hemen tümü ithal olan petrol ve doğal gaz ödemeleri, yoğun bir döviz çıkışına sebep oluyor. 

Hükümet bu dövizi geçen yıllarda borsa ve tahvil piyasalarına yatan sıcak paradan veya doğrudan borçlanarak temin ediyordu. Ancak son yıllarda borsa ve tahvil piyasalarına yabancı girişi yok denecek kadar az oldu, hatta bu piyasalardaki yabancı yatırımcılar ellerindeki TL bazlı kâğıtları satarak buralardan ayrıldılar.

Doğrudan döviz borçlanması ise artan CDS’ler nedeniyle olağanüstü pahalı hale geldi. Örneğin Yunanistan ortalama yüzde 2-3 ile borçlanabilirken, Türkiye’nin dövizle borçlanma oranı en az yüzde 9-10. Aradaki farkı işçiler emekçiler olarak döviz borcu veren kuruluşlara hep birlikte ödüyoruz.

Kur korumalı mevduat soygunu devam ediyor

Hükümet döviz bulmak için son olarak Kur Korumalı Mevduat uygulamasına başladı. Bu sistemle, dövizini bozdurup TL vadeli hesap açanlara, her türlü kayıpları ödeniyor. Elbette Hazine tarafından, yani hepimizin cebinden. Bu yöntemle şimdiye kadar sermaye sınıfına en az 100 milyar TL aktarıldı, aktarılmaya devam ediyor. Dolardaki 1 liralık artış, Hazine’ye 200 milyar lira ek yük getiriyor.

TL’nin dövize karşı her değer kaybı, doğrudan hepimize yoksulluk ve açlık olarak geri dönüyor. Hükümetin, zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul yapan bu ekonomi politikalarına karşı çıkalım.