İşçiler ve emekçiler, açlık ve yoksullukla boğuşurken, iktidarın çantasından yine inşaat şirketlerine destek çıktı.
İktidarın destekçisi patron örgütü MÜSİAD'a göre bir ürünün fiyat etiketi sadece bir hafta rafta kalıyor. Yüksek enflasyon ve zamlanma öyle hızlı ki bırakın asgari ücreti, ortalama ücretler bile hızla açlık sınırına iniyor.
Enflasyon öylesine kontrolden çıktı ki ekonomisi çökmüş, ağır yaptırımlara maruz bırakılmış ve büyük iç karışıklıklar yaşamış Venezuela'daki enflasyondan daha yüksek hale geldi.
Milyonlarca kişi zamların durdurulmasını, ücretlerin artırılmasını ve yaşam koşullarının iyileştirilmesini talep ederken, ekonomide başarı öyküleri yazmaya devam eden Erdoğan yönetimi yine müteahhitlere destek vermeyi tercih etti.
Müjde yine zenginlere
Kabine toplantısı sonrası Erdoğan'ın duyurduğu "müjdeye" göre ilk defa konut alacaklara 2 milyon liraya kadar 10 yıl 0.99 faiz kredisi sağlanacak.
Erdoğan sözlerine şöyle devam etti:
"Asgari yüzde 40'ı tamamlanmış, asgari yüzde 50'si satılmamış inşaat projelerin tamamlanabilmesi için 20 milyar liralık kaynak ayırdık. 1 yıl boyunca konut fiyatlarını sabit tutma taahhüdü veren firmalarımız belli rakama kadar 36 ay vade ile bu finansmandan yararlanabilecek."
Bir işçinin, hele hele bir asgari ücretlinin böylesi bir krediden yaralanabilmesi imkansız. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM) araştırmasına göre, Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan metrekare cari fiyatı yüzde 134,3 artarak 8 bin 656 TL oldu. Buna göre 4 bin 250 lira olan asgari ücret, konutta yarım metrekare fiyatı olan 4 bin 328 lirayı dahi karşılayamıyor.
Bu "müjdeden" yararlanabilecekler, yerli ya da yabancı zenginler. Onlar bir yatırım aracı olarak kullandıkları için konut fiyatları tırmanıyor. Fakat asıl etken demir, çimento vb maliyetlerindeki artış.
Asıl "müjde" AKP iktidarı boyunca semirmiş, inşaat şirketlerine geldi. Döviz kurundaki yükseliş ile maliyetlerin artması sonucu, yükselen konut fiyatları sebebiyle oluşan stok oluşturan müteahhitler, hem satış kolaylığı hem de doğrudan kredi desteğiyle bir kez daha kurtarılıyor.
Çözüm kamulaştırma ve kooperatiflerde
Yukarıda sayılan etkenler sebebiyle konut fiyatları bir yılda yüzde 127 arttı.
Herkesin ev sahibi olması için bu fiyatların tam terine aşağı çekilmesi gerekirdi. Fakat açıklanan son müjdeyle birlikte mevcut konut fiyatları bir günde ikiye katlandı.
Emekçiler ise yükselen kiralara ve evden çıkarılmaları mahkum ediliyor.
TÜİK verilerine göre 82 milyonluk nüfusun yüzde 26,76’sı kirada yaşıyor. 2012 yılında yüzde 20,90 olan kiracı oranı 2021’de yüzde 26,76’ya çıktı. Mayıs ayı kira artış oranı ise yüzde 34,46 oldu.
Kiralar artmasına rağmen büyükşehirlerde talep de artıyor ve birçok kişi kiralık ev bulamıyor.
Konut sorunun çözümü, büyük inşaat şirketlerinin kamulaştırılması, konut stokunun ev sahibi olmayanlara dağıtılması ve devlet destekli modern kooperatifçiliğin uygulanması olarak gözüküyor.