Arjantin'de sert sağcı Javier Milei dönemi

Arjantin'deki başkanlık seçimlerini Javier Milei'nin kazanması, düzen karşıtı kurtarıcılar olarak ortaya çıkan aşırı sağcı figürlerin devrinin henüz kapanmadığını gösteriyor. 

Mevcut maliye bakanı Sergio Massa'nın yüzde 44 oyuna karşılık oyların yüzde 56'sını alan Milei devlet harcamalarını kısmak ve kullanılmış insan organları için bir serbest pazar yaratmak istiyor.

Kampanyası, harcamaları gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 15'ine kadar kesmeye ve bu yolla devlete "elektrikli testere" kullanma vaadine odaklanmıştı. Bu, milyonlarca kişinin bel bağladığı sağlık ve yoksullukla mücadele programlarının büyük bölümünün kaldırılması anlamına geliyor.

Milei ayrıca yükselen enflasyonla başa çıkmanın bir yolu olarak ekonomiyi "dolarize" etmek de istiyor. Ülkede yıllık fiyat artışları Ekim ayında yüzde 143'e ulaştı. Eğer bu gerçekleşirse, ülke Arjantin pesosundan vazgeçecek ve para birimi olarak ABD dolarını kullanacak. Bu da Washington'un ekonomiyi etkin bir şekilde yöneteceği anlamına gelir.

Seçim kampanyası sırasında Milei kürtajın yasaklanmasını da destekledi ve insan organlarının satışının yasallaştırılması çağrısında bulundu. Bir noktada Arjantin'in sorunlarının, tüm erkeklerin oy hakkı kazandığı 1916 yılına kadar geri götürülebileceğini bile söyledi – Milei, 1976-1983 yılları arasında 30 bine yakın insanı öldüren ya da "kaybeden" askeri diktatörlüğü savunuyor.

Seçilmiş başkan olarak ilk gününde ulusal petrol şirketi YPF'nin yanı sıra devlet televizyonu ve radyosunu da özelleştirme sözü verirken "Özel sektörün eline geçebilecek her şey özel sektörün eline geçecek" dedi. 

Bu iğrenç figürün kazanmasının tek nedeni, rakibinin işçilerin ve yoksulların yanında duracağına dair verdiği sözlere ihanet etmiş olmasıdır. Massa, 1946'dan 1955'e kadar başkanlık yapan Juan Peron'un popülizmine dayanan Peronist partiden geliyor. Peronizm sınıf farklılıklarını ortadan kaldırmak istediğini söylüyor ve "ulusal çıkar" yani milliyetçilik kamuflajını kullanıyor. Ancak sınıf çıkarları bastırılamaz ve Massa zenginlere hizmet ederken bedelini yoksullara ödetmiş oldu. Bankacılar ve ABD emperyalizmi onu destekledi, ancak birçok sıradan insan onu düşmanları olan bir devletin temsilcisi olarak gördü.

2018'den bu yana yoksulluk nüfusun yüzde 27'sinden yüzde 40'ına yükseldi. İşçi ücretleri çöktü. İş sözleşmesi olmayanların ücretleri 2016'dan bu yana neredeyse yarı yarıya düştü. 

Asıl mücadele şimdi sokaklarda ve işyerlerinde yaşanacak. Enflasyonun bu yılın sonuna kadar yüzde 210'a ulaşacağı tahmin ediliyor. Ülkenin, Arjantinlilerin "el hiper" dediği, 1980'lerin sonunda ülkeyi kasıp kavuran hiperenflasyona sürüklenmesi de mümkün.

Bu süreçte işçilerin ve yoksulların mücadelesi çok önemli olacak. Nitekim, Milei’nin şu anda iddia ettiği kadar güçlü olmadığını gösterecek olan da onlardır.