Çatışma ve iklim felaketleri yerinden edilen insan sayısında rekor artışa neden oldu

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı ve iklim felaketlerinin yarattığı "kusursuz fırtına" nedeniyle dünya genelinde evlerini terk etmek zorunda kalan insanların sayısı geçen yıl beşte bir oranında arttı. The Guardian’daki haber çatışma ve ikim felaketlerinin birleşmesinin yarattığı korkunç göç sorununu ele alıyor.

Norveç Mülteci Konseyi'nin Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi (IDMC) tarafından yayınlanan rakamlara göre, 2021 yılında 59,1 milyon olan ülke içinde yerinden edilmiş kişi (IDP) sayısı, 2022 yılı sonu itibariyle 71 milyona ulaştı.

İnsanların güvenlik ve barınak arayışıyla gerçekleştirdikleri ve çoğu zaman tekrarlanan hareketlerin sayısı da daha önce görülmemişti. 60,9 milyonluk rakam bir önceki yıla göre %60'lık bir artışa işaret ediyordu.

Bu hareketlerin yaklaşık 17 milyonu, tahminen 5.9 milyon insanın evlerini terk ettiği, birçoğunun kaynak ya da kalacak bir yer bulmak veya sadece çatışmalardan kaçmak için defalarca yer değiştirmek zorunda kaldığı düşünülen Ukrayna'daki savaş tarafından tetiklendi. Rapor, askeri güçler tarafından işgal edilen bölgelerden güvenilir veri elde etmenin zorluğu nedeniyle, bu rakamların bile "ihtiyatlı kabul edilmesi gerektiği" uyarısında bulunuyor.

Geçtiğimiz yaz Pakistan'ı vuran "steroidli muson" da yerinden edilmelerin başlıca nedenlerinden biri olmuş, ülkenin büyük bölümünü harap eden sel felaketi 8 milyondan fazla kişinin yer değiştirmesine yol açmıştır.

Norveç Mülteci Konseyi Genel Sekreteri Jan Egeland, "Çatışma ve afetler geçen yıl bir araya gelerek insanların önceden var olan kırılganlıklarını ve eşitsizliklerini arttırdı ve daha önce hiç görülmemiş bir ölçekte yerinden edilmeyi tetikledi" dedi.

"Ukrayna'daki savaş, ülke içinde yerinden edilenleri en çok etkileyen küresel gıda güvenliği krizini de körükledi. Bu kusursuz fırtına, küresel açlık ve yetersiz beslenmenin azaltılması konusunda yıllardır kaydedilen ilerlemeyi baltalamıştır."

Perşembe günü açıklanan rapor, 2023'ün ilk aylarını kapsamıyor ancak Sudan'da patlak veren son çatışmaların ardından yerinden edilmelerde dramatik bir artış olduğunu gösteriyor. İki rakip Sudanlı generalin müttefiki olan güçler arasındaki iç savaşın, üç hafta içinde geçen yılın tamamında yaşanan iç göçlerin iki katından fazlasını tetiklediği belirtildi.

Suriye'deki kamplarda yaşayan her 10 kişiden dokuzu birden fazla kez yerinden edilmiş durumda

Birçok yerinden edilmiş kişi, çözüme kavuşturulmadan yıllarca süren çatışmalar nedeniyle uzun süreli yerinden edilme durumuyla karşı karşıya kalmaktadır. Küresel yerinden edilmiş kişi nüfusunun neredeyse dörtte üçü sadece 10 ülkede yaşamaktadır ve bu ülkelerin hepsi, ister Sudan veya Ukrayna'nın şiddetli savaş, ister Nijerya veya Somali'nin içinde geçtiği daha düzensiz şiddet olsun, belirli bir düzeyde çatışma yaşamaktadır.

Bu ülkelerin birçoğu aynı zamanda aşırı düzeyde gıda güvensizliği ile karşı karşıyadır; bu sorun, önde gelen tahıl ihracatçılarından Ukrayna'daki çatışmalar nedeniyle daha da kötüleşmiştir.

IDMC Direktörü Alexandra Bilak konuyla ilgili şunları söyledi: "Günümüzde yerinden edilme krizlerinin ölçeği, karmaşıklığı ve kapsamı giderek artmakta ve gıda güvensizliği, iklim değişikliği, artan ve uzayan çatışmalar gibi faktörler bu olguya yeni katmanlar eklemektedir. Yerinden edilmiş kişilerin ihtiyaçlarının anlaşılması ve bu ihtiyaçlara daha iyi cevap verilebilmesi için daha fazla kaynak ve daha fazla araştırma şart."