Dünyanın tehlikeli silahlanma trendi

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün (SIPRI) açıkladığı 2019 raporuna göre, 2018 yılında küresel silahlanma için 1.822 milyar dolar harcama yapılmış. Bu küresel gayrisafi yurtiçi hasılanın %2,1’ini oluşturuyor. Bu rakam dünya için bir rekor.

Bu artışın ana nedeni ABD ve Çin’in askeri harcamalarındaki artış. ABD tek başına 649 milyar dolarlık silah harcaması ile dünya silahlanma bütçesinin %36’sını gerçekleştiriyor. En yakın rakibi olan Çin’den 2,6 kat daha büyük bir harcama bu. 

Çin’in askeri harcaması 2018’de 250 milyar doları buldu. Çin hala ABD’nin çok gerisinde olmasına rağmen 2009 yılından bu yana askeri harcamalarını %83 oranına artırmış durumda. Yani hızla ABD’yi yakalamaya doğru ilerliyor. 

ABD’yi endişelendiren durum Çin’in askeri harcamalardaki artışının yanı sıra Çin ekonomisinin büyümeye devam ederken ABD ekonomisinin 2008 krizinden beri tam anlamıyla toparlanamamış olması. 

En büyük askeri harcamaları yapan diğer ülkeler ise sırasıyla Suudi Arabistan, Hindistan ve Fransa. Suudi Arabistan özellikle Katar krizi, Yemen savaşı ve Kaşıkçı cinayeti sonrası yaşadığı sorunlar nedeniyle ABD’den rekor silah alımı gerçekleştirmişti. Hindistan ise geçtiğimiz aylarda Pakistan ile sınır çatışmaları yaşadı.

2014-2018 yılları arasında dünyanın en fazla silahlanan bölgesi Asya ve Avustralya olurken, Ortadoğu dünya silah harcamasının %35’ini gerçekleştirerek ikinci en fazla silahlanan bölge oldu. Ancak Ortadoğu’da aynı yıllarda silahlanma %87 gibi yüksek bir oranla artmış durumda. Bunun ana nedeni Suriye ve Yemen’deki savaşlar.

Türkiye askeri harcama konusunda en çok harcama yapan ülkeler arasında 15. sırada yer alıyor. 2018 itibariyle Türkiye’nin 19 milyar dolarlık bir askeri harcaması var. Bu, 2009’la karşılaştırıldığında %65’lik, 2017 ile karşılaştırdığında %24’lük bir artış demek. Türkiye’nin askeri harcamaları GSYH içerisinde %2,5’lik kısmına tekabül ediyor. Son 5 yılın rakamlarına göre Türkiye en büyük 13’üncü silah alıcısı ve en büyük 14’üncü silah ihracatçısı durumunda.

S400 füze kalkanları, F35 uçakları, insansız hava araçları ve daha birçok pahalı askeri harcama enflasyonun ve işsizliğin artmakta olduğu bir dönemde insan ihtiyaçlarını karşılamaya değil silahlanmaya ayrılıyor. 

2018 yılında 68,5 milyon insan savaşlar nedeniyle göç etmek zorunda kaldı. BM raporuna göre tüm dünyada 820 milyon insan aç. Küresel ısınmanın durdurulması ve açlıkla mücadele için harcanması gereken bütçeler silahlanmaya ayrılıyor.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar