Chemnitz olayları: “AfD yangına benzin döküyor”

Naziler günlerden beri 35 yaşındaki bir adamın bıçaklanarak öldürülmesini kullanarak, insanları harekete geçirmeye çalışıyor. Almanya’daki Marx21 Chemnitz'deki Irkçılığa Karşı Ayağa Kalk (Aufstehen gegen Rassismus) örgütünden Gabi Engelhardt ile izlenimleri, Chemnitz'de sağcıların durumu ve Saksonya'da Nazilere karşı geliştirilecek stratejiler hakkında konuştu.

marx21: Dün binlerce Nazi Chemnitz'in içinde yürüyüş yaptı. Kendini nasıl hissediyorsun?

Gabi Engelhardt: Son günlerde Chemnitz'de yaşananlar, müthiş bir şok. Sözde "yabancı" ve solcu avına çıkan ve gerçekten de bazılarını yaralayan, şiddet kullanmaya hazır Nazi sürüleri manzarası, tahammül edilir gibi değil.

Dün sen de Chemnitz'deki Nazi karşıtı gösteriye katıldın mı?

Evet, elbette! 1.500 insanı harekete geçirmeyi başarabildik. Hem de mevcut pogrom havasına ve sağ şiddete yönelik uyarılara rağmen. Bu, önemli bir başlangıç. Ancak yine de sayıca sağcılardan oldukça azdık.

Sokaklarda kaç sağcı vardı?

Pazar günü birkaç yüz kadar. Dün (pazartesi) çok daha fazla. Naziler 10.000 insandan söz ediyor. Bu elbette ki abartılı bir rakam. Fakat birkaç bin kişi oldukları kesin.

İzlenimlerini anlatır mısın?

Dün Naziler kısmen canlarının istediği her şeyi yapabildiler. Hitler selamı verdiler, karşıt göstericilere ve gazetecilere saldırdılar, "Almanya Almanlarındır, yabancılar dışarı" sloganı attılar.

Sağcıları sokağa kim çağırdı?

İlk olarak AfD - üstelik festivalde gerçekte neler olup bittiğini bilmemesine rağmen - pazar öğleden sonrası için kendi ifadeleriyle "Şiddete Hayır" gösterisine katılım çağrısı yaptı. Aynı anda "Kaotic Chemnitz"in sağcı CFC Ultra grubu da üyelerine çağrıda bulundu. Dünkü yürüyüş başvurusunu ise "Pro Chemnitz" yaptı.

Bu çağrıya kimler uydu?

Saksonya'daki bütün sağcılar harekete geçti. Aşırı sağcı Der Dritte Weg (Üçüncü Yol) Partisi'nin Tony Gentsch gibi kadroları, Tommy Frenck ve Michel Fischer (Die Rechte/Sağ Parti) gibi Naziler, David Köckert (eski Thügida, şimdi Republikaner/Cumhuriyetçi Parti) ve sağcı Rock festivalleri düzenleyen Patrick Schröder gibi isimler kalabalığın arasındaydı.

Yani sokağa çıkanların hepsi Nazi miydi?

Hayır, elbette değil. Ama örgütleyici çekirdek Nazi kadrolarından oluşuyor. Bu trajik olayları politik olarak kazanmaya ve örgütlerini güçlendirmeye çalışıyorlar. Kısmen bunu başarıyorlar da.

Sağcılar 35 yaşındaki bir adamın bıçaklanarak öldürülmesini kullanarak, Chemnitzlileri harekete geçirmeye çalışıyor. Gerçekte neler oldu?

Festivalin sona ermesiyle birlikte, pazar sabahı birden çok kişi arasında iki yaralanma ve bir ölümle sona eren bir kavga yaşandı. Bu çok korkunç bir şey; hayatını kaybeden kişinin ailesine başsağlığı ve yaralılara acil şifalar diliyorum.

Olayın nasıl gerçekleştiğine dair bilinenler nedir?

Kavganın nedeni ve gelişimi halen polis tarafından soruşturuluyor. Ancak AfD ve internetteki sağcı sayfalar, derhal kurbanın bir kadını cinsel tacizden korumaya çalıştığını duyurmaya başladılar. Bu şimdiye kadar onaylanmış bir bilgi değil ve polis de olayın bir cinsel taciz vakası olmadığını açıkladı.

Chemnitz AfD nasıl bir tepki gösterdi?

Polisin yalanlamasına rağmen AfD olayı mültecilere ve kadınlara yönelik cinsel saldırılara bağlayarak, bir basın açıklaması yaptı. Parti, "kadınların artık yalnız başına sokağa çıkmaktan korktuğunu" ve "Arap kültürünün bize ait olmadığını" öne sürdü.

Siz buna karşı ne diyorsunuz?

AfD, diğer sağcılarla birlikte, bu trajik olayları kendi nefret politikası için araçsallaştırıyor. Oysa bu söylentileri yayanlar AfD ve sağcı çevrelerden başkası değil…

… mültecilerin kadınlara özel bir düşmanlık beslediğini iddia ediyorlar.

Cinsiyetçilik ve şiddet, ithal edilen bir ürün değil. Mülteciler, kadınlara karşı yerlilerden daha az veya fazla saldırgan değiller. Kadınlara karşı cinsel şiddet, Almanya'da büyük ve kesinlikle yeni olmayan bir sorun: Münih'teki Oktoberfest ya da karnaval gibi büyük festivallerde kadınlar düzenli olarak taciz ediliyor, hatta tecavüze uğruyor. AfD, bu söylemleriyle özellikle mültecilere yönelik İslam karşıtı ırkçılığı körüklüyor. Bunun kurban için üzülmekle ilgisi yok.

Chemnitz AfD yürüyüşlerde nasıl bir rol oynadı?

AfD, Nazilerin açıkça şehrin içinde yürüyüş tapabilecek kadar kendilerine güvenmelerini sağlayan zemini hazırlıyor. AfD yıllardır Chemnitz'de insanları Müslümanlara ve mültecilere karşı kışkırtıyor. Ama sorun sadece AfD'nin Chemnitz örgütü değil. Partinin tümü artık faşistlerin ve milliyetçilerin toplandığı bir havuz oldu. AfD Federal Meclis milletvekili Markus Frohnmeier, pazar günü yaşanan olaydan sonra şöyle bir tweet attı: "Devlet yurttaşları artık koruyamıyorsa, insanlar sokağa çıkar ve kendilerini korumaya çalışırlar. Bu kadar basit! Ölümcül 'bıçak göçünü' durdurmak bugün her yurttaşın görevidir!" AfD'nin izlediği siyaset, yangına dökülen benzin etkisi yaratıyor.

AfD, yaptığı basın açıklamasının barışçıl olduğunu savunuyor. "Ultra"lar geldikten sonra şiddet ortaya çıkmış. Bu doğru mu?

Evet. Ama AfD hileli kartlarla oynuyor. Chemnitz'de sağcılar arasında iyi bir örgütlenme mevcut. AfD üyeleri ve militanları da bunların arasında yer alıyor. AfD'nin yaptığı basın açıklamasında doğrudan şiddet kullanılmadı ama nefret dolu söylemleriyle hem Ultraların, hem de son birkaç gündür sokaklarda insanlara saldıran Nazilerin hareket edebileceği zemini hazırlıyor.

Chemnitz'de sağ neden bu kadar güçlü?

Bu maalesef sadece Chemnitz'e özgü bir sorun değil. Saksonya'nın her tarafında radikal sağ bir yükseliş havasında. Neofaşist "Alternative für Deutschland"ın (AfD) Saksonya'da yüzde 27 oy oranı ile eyaletin en güçlü partisi olduğunu unutmamak gerekir. Parti, birincil oylarla meclise üç vekil göndermeyi başardı ve bazı seçim bölgelerinde her üç seçmenin ikisi onlara oy vermiş durumda. Üç yıl önceki eyalet seçimlerinden bu yana, AfD'nin oyları en az üç misli arttı. Saksonya'nın AfD'nin kalesine dönüşmüş olması, burada aşırı sağcıların güç kazanmasıyla da yakından ilişkili.

Birkaç örnek verebilir misin?

NSU'nun Saksonya'da tabanı var, burası PEGIDA yürüyüşlerinin merkeziydi, NPD bile Saksonya'da on yıldan uzun bir süre hem seçim tahminlerinde, hem de sonuçlarında, yüzde 5 oy oranının üzerinde kalmayı başarabildi. Hatta 2004 yılında rekor bir sonuç elde ederek, yüzde 9,2 oyla eyalet meclisinde girmeyi başardılar.

Neonazilerin suç oranı nasıl?

Neonaziler başka hiçbir eyalette bu kadar fazla suç işlemiyorlar. Sol Parti'nin Saksonya Meclisi'nde yaptığı büyük bir anket şu sonucu verdi: 2011 yılından 2016 ortalarına kadar Saksonya genelinde aşırı sağcılar tarafından 10.269 suç işlenmiş. "Göz krizinin" zirvede bulunduğu 2015 yılında, bu oran günde 6,6'ya kadar çıkmıştı. Freital, Heidenau, Chemnitz-Einsiedel, Bautzen ya da Clausnitz'deki ırkçı saldırılar, Almanya'nın her tarafında medyada yer almıştı. Ama bu rakamların ardında yer alan günlük sağ terör pek dikkate alınmıyor.

Saksonya'da radikal sağ neden bu kadar güçlü?

Bunun bir sebebi hiç şüphesiz Saksonya CDU Hükümeti'nin izlediği politika. Hükümet geçmişte Nazi tehlikesini önemsizleştirmeye çalışmış, Saksonya'da ırkçılık ve Nazi sorununun bulunmadığını öne sürmüştü. Saksonya CDU, en sağcı eyalet örgütlerinden biri ve izlediği politikayla aslında CSU'ya daha yakın duruyor. Eski başbakan Stanislaw Tillich, insanları Müslümanlara karşı kışkırtarak ve mültecilere karşı mevcut önyargıları körükleyerek, AfD ve Nazilerin önüne "kahverengi" halıyı serdi. Radikal sağ, Saksonya CDU Hükümeti'nin yönetiminde kendisini güçlü bir şekilde geliştirebildi.

Chemnitz'deki sağcıları kim kontrol ediyor?

Dünkü yürüyüş "Pro Chemnitz" tarafından organize edilmişti. Ama NPD, IB, Heimat und Tradition gibi diğer sağ parti ve örgütler de bu çağrıyı yaygınlaştırdılar. AfD de her zamanki gibi çağrıyı iki anlama gelecek şekilde yaptı. Resmen sanki Nazilerle arasına mesafe koyuyormuş gibi davrandı. Ama sonra bazı AfD "büyükleri" "protesto" çağrısında bulundu.

"Pro Chemnitz" kimdir?

Pro Chemnitz, 2009'da eski Cumhuriyetçi Parti Belediye Meclisi üyesi Martin Kohlmann tarafından kuruldu. Bir "Yurttaş Hareketi" olarak tanımlanmasıyla, söz konusu partinin ırkçı ve milliyetçi faaliyetlerine bir burjuva hareketi görüntüsü vermesi amaçlanmıştı. Pro-partilerinin saflarında eski CDU üyesi Reinhold Breede gibi muhafazakâr isimlerin de bulunmasına karşın, hareketin esas rotası Nazi kadroları tarafından belirleniyordu.

(Marx21.de'deki Almanca orijinalinden çeviren Atilla Dirim) 

İlginizi çekebilecek diğer yazılar