Asgari ücret: Yetmez ama...

Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından, en önemli gündem “asgari ücret” meselesi oldu. Asgari ücretle ilgili tartışmalarda DİSK 1800 TL, DSİP 2000 TL olmalı demektedir. AKP’nin 1300 TL’lik önerisi ise bizler için yetmez ama evet diyebileceğimiz bir öneridir.

Türkiye’de kayıt içinde çalışan 12 milyon işçinin yüzde 45’i yani yaklaşık 5 milyonu asgari ücretle çalışmaktadır. Ayrıca kayıt dışı çalışan yaklaşık 4 milyon işçinin önemli bir kısmı asgari ücretle çalışmaktadır. Yani asgari ücretin yükseltilmesi aileleri ile birlikte 20 milyon kişiyi ilgilendirmektedir.

Asgari ücretin yükseltilmesi, önümüzdeki dönem tüm toplu sözleşmelerde veya bireysel pazarlıklarda zam beklentilerinin yükselmesi demektir. Yani bu yıl artık geçmiş yıllardaki gibi yüzde 5’lerde dolaşan değil yüzde 30’larda telaffuz edilen zam talepleri sendikalar tarafından dile getirilebilecektir ve getirilmelidir.

Asgari ücretin artırılması tartışmalarına karşı patronlar cephesinden eleştiriler yükselmektedir. Açıkça asgari ücretin artırılmasına karşı çıkamayan patronlar, üzerlerindeki parasal yükün azaltılmasını hatta tümüyle kaldırılmasını istiyorlar. Patronların bu talebi yapılacak zammın yükünü yine emekçi sınıfların üzerine yıkmaktır. Patronların talep ettiği gibi, devletin bütçe gelirlerinden asgari ücret zammını karşılaması, vergilerin büyük çoğunluğunu veren emekçi sınıfların bu zammı finanse etmesi demektir. Bu talep kabul edilemez, sendikalar patronların bu talebine karşı çıkmalıdır.

Türkiye patronlar için bir vergi cennetidir, dünyada patronların en az vergi verdiği ülkelerden biri Türkiye’dir. Bütçe istatistiklerine göre geçen yıl toplanan vergi 254 milyar lira, patronlardan alınan vergi ise 27 milyar lira olmuştur. Maliye Bakanlığı verilerine göre zarar beyan eden ve hiç vergi vermeyen işveren sayısı oransal olarak yüzde 40 civarındır.

Toplanan verginin yüzde 9’unu patronlar, yüzde 91’ini ise işçi ve emekçiler vermektedir. İşçi ve emekçiler maaşlarının ortalama yüzde 37’sini devlete vergi olarak ödemektedirler,  bu oran ABD’de yüzde 21, Yeni Zelanda’da ise yüzde 4’tür. Dolaylı vergiler adı altında Özel Tüketim, Katma Değer, Özel İletişim ve Motorlu Taşıtlar Vergisi olarak milyarlarca lira para işçi ve emekçilerin sırtından toplanmaktadır.

Asgari ücretin daha çok artırılması ve patronların daha fazla vergi vermesi için sendikalar kampanya yapmalıdır.

Faruk Sevim

[email protected]

(Sosyalist İşçi)