999 milyon dolarla geçinmek!

Dev petrol ve gaz şirketi BP bu yılın ilk çeyreği için kârlarını açıkladı.

Üç değil, dört değil, tam beş milyar dolar!

Yaklaşık 100 milyar Türk Lirası!

Bir yanlışlık olmasın, yıllık değil, üç aylık kâr!

Üstelik burada söz konusu olan herhangi bir üç aylık dönem değil. İki temel özelliği var bu dönemin.

Birincisi, bir yıldır Ukrayna’da sürmekte olan savaş ve bu savaşın enerji piyasalarını darmadağın etmiş olması. Petrol ve doğal gaz fiyatları savaşın ilk aylarında Avrupa’nın Rusya’ya ambargo uygulaması ve Rusya’nın karşı önlemler alması nedeniyle rekor yüksekliklere fırlamıştı. Savaş, ambargo, ölüm, yoksulluk... Bunların kimin işine yaradığını BP’nin kâr oranları açıkça gösteriyor.

İkincisi, fırlayan enerji fiyatları Türkiye’de de olduğu gibi bütün Avrupa’da evlerini ısıtmaya çalışan halkın faturalarına yansıtılmış ve herkes bir anda hem yoksullaşmış hem de pek çok durumda faturalarını ödeyemez hâle gelmişti. Örneğin, İngiltere’de “eat or heat” ifadesi bu dönemde kullanıma girdi. Yani “ya yemek ya ısı”; ikisini birden karşılayacak paramız yok.

Şirketlerin bu olağanüstü kârlarından çok yüksek oranda vergi alınması ve bu vergilerle tüm ailelerin enerji faturalarının karşılanması ne kadar basit ve makul bir çözüm, değil mi?

Bu talebi İngiltere’de dile getiren Sendikalar Konfederasyonu’nun Başkanı Paul Nowak, BP’nin kârları hakkında şöyle demiş: “Bu inanılmaz kâr oranları, ödenmesi imkânsız faturalarla cebelleşen milyonlarca işçi ailesine edilmiş bir hakaret. Ve hükümet BP gibilerinden doğru dürüst vergi almayı hâlâ reddediyor.”

Şirketlerle zenginlerin vergilendirilmesi konusu Amerika’da da gündeme geliyor.

Bu hafta bir TV kanalında yaptığı söyleşide, bağımsız sosyalist senatör Bernie Sanders zenginlerin gelirinin 1 milyar dolardan fazla olan kısmına yüzde 100 vergi uygulamak gerektiğini söyledi. “Milyarder” diye bir şey olmaması gerektiğini savundu.

Televizyoncu şaşırdı. “Yani kimsenin 999 milyon dolardan fazla geliri olmamasını, bunun üstündeki gelire devletin el koymasını mı savunuyorsunuz?” diye sordu. “Evet,” dedi Sanders, “insanlar 999 milyon dolarla geçinebilir bence! Hayatta kalabilirler.”

BP ve benzerlerinden, Amerikalı milyarderlerden vergi almaya bir türlü kıyamayan hükümetler, başka konularda gayet cevval ve saldırgan olmaktan hiç çekinmiyorlar. Örneğin, Fransa’da emeklilik yaşını 62’den 64’e yükselterek milyonlarca çalışanı mağdur etmek Macron hükümetinin seve seve yaptığı bir şey.

Bu berbat, eşitsiz düzene karşı ne yapmak gerektiğini de Fransız işçileri gösteriyor zaten bize.

Roni Margulies

(Sosyalist İşçi)