Roni Margulies

Roni Margulies son yazıları

Roni Margulies tüm yazıları

23.06.2021 - 10:54

“Çok Arap öldürdüm, hiç sorun olmadı”

İsrail’in yeni başbakanı Naftali Bennett’i başkaları “aşırı milliyetçi” olarak tanımlıyor. Kendisi ise “Netanyahu’dan daha sağcı” olduğunu söylüyor.

Zaten Bennett geçmişte Netanyahu’nun sağ kolu olmuş, partisinin milletvekilliğini yapmış ve Netanyahu hükümetlerinde eğitim ve savunma bakanı olarak görev almış. Ve aynı zamanda milyoner bir işadamı.

Bu sağcılık, ekonomik ve toplumsal politikalar söz konusu olduğunda, bildiğimiz şeyleri içeriyor: Özel sektörü ve şirketleri her şeyin önüne koymak, devletin ekonomiden elini çekmesini savunmak, eşcinsel haklarına karşı çıkmak...

Ama İsrail seçimlerinde kimse kimseye ekonomik düşünceleri nedeniyle oy vermiyor. Temel konu, kimin seçilip seçilmeyeceğini belirleyen konu, Filistin sorunu.

Bennett bu konuda da Netanyahu’dan daha sağcı olduğunu düşünüyor mudur, bilmem. Ama daha az sağcı olmadığı kesin.

Bazı Filistinli mahkûmların 2013’te bir anlaşma sonucu serbest bırakılmasıyla ilgili olarak Bennett tüm Filistinli “teröristlerin” kurşuna dizilmesi gerektiğini söylemiş (zaten tüm Filistinlileri terörist olarak gördüğünü tahmin edebiliriz) ve demiş ki, “Hayatımda şu ana kadar pek çok Arap öldürdüm, hiç sorun olmadı.”

Filistin sorununun nasıl çözülmeyeceği konusunda Bennett çok net. Şöyle demiş: “Küçücük İsrail topraklarında bir Filistin devleti kurulmayacak. Böyle bir şey olmayacak. Önümüzdeki 200 yıl boyunca bir Filistin devletinin kurulması felaket olur.”

Kasım 2016’da, Donald Trump’ın cumhurbaşkanı seçilmesiyle, ‘iki devlet çözümü’nün artık gündemden düşeceğini (haklı olarak) tahmin etmiş ve “Filistin devleti çağı sona erdi” demiş.

Bennett bir çözüm olabileceğine inanmadığı gibi, olması gerektiğine de inanmıyor. Amacı, sorunu sonsuza kadar “yönetmek” ve Filistinlilerin sonsuza kadar İsrail devletine tabi olarak yaşamalarını sağlamak.

Netanyahu’nun belki de temel başarısı bu. Siyasete atıldığı yıllarda, bir Filistin devletinin gerekliliği hem İsrail’de hem dünyada yaygınca kabul görüyordu. Kabul gören bu devlet, tümüyle adaletsiz ve eşitsiz ‘iki devlet çözümü’ çerçevesinde, yarım yamalak bir devletti. Ama son tahlilde Filistinlilerin de devlet kurma hakkına sahip olduğu iyi kötü kabul görmüş oluyordu. Netanyahu’nun 12 yıllık ikinci başbakanlığı bu ay sona erdiğinde ise, Filistin devleti düşüncesi hiçbir zaman olmadığı kadar uzak.

Öte yandan, açık ki İsrail açısından da işler pek iyi gitmiyor. Netanyahu’yu düşüren seçim geçtiğimiz iki yıl içinde net bir sonuç vermeyen dördüncü seçimdi. Ve Bennett’i başbakan yapan koalisyon sağ, merkez, “sol” partilerle küçük bir Arap partisinden oluşuyor! Meclisteki güven oylamasını bu koalisyon 60 oya 59 oyla kazandı!


Bültene kayıt ol