Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) yöntemini esas alarak Kovid-19’un yarattığı gerçek istihdam kaybını ve işsizliği hesapladı.
Hesaplamalara göre, geniş tanımlı işsiz sayısı ve iş kaybı Ağustos 2020’de 10,5 milyon olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 27,6 olarak hesaplandı.
İstihdam azaldı
Türkiye ekonomisi, uzun bir süredir yeni iş imkânı (istihdam) yaratma kapasitesini kaybetmiş durumda. Ağustos 2018’den itibaren devam eden istihdamda düşüş eğilimi, Kovid-19 etkisiyle hızlandı. Ağustos 2019’da 28,5 milyon olan toplam istihdam son bir yılda 1 milyon kişi azalarak 27,5 milyona geriledi.
Kovid döneminde yaşanan başka bir sorun da, istihdamda görünmesine rağmen 2,1 milyon işçinin kısa çalışma sisteminde veya ücretsiz izinde olması, yani fiilen işsiz kalması. Bu işçiler devletin işsizlik sigortası fonundan verdiği 1178 TL ile geçinmeye çalışıyorlar.
İşsiz olduğu halde iş aramayanların sayısı artıyor
Kovid döneminde işsiz olduğu halde iş aramayan, ama uygun bir iş olsa çalışabileceğini söyleyenlerin sayısı artmaya devam ediyor. Bu kategorideki insanların sayısı son bir yılda 2,5 milyon kişi artarak 4,2 milyona yükseldi. Bu durum iş arama eğiliminin giderek azaldığına işaret ediyor.
Kovid döneminde işsizlikten en çok kadınlar etkilendi
Bütün veriler kadın iş gücünün erkeklere göre Kovid-19’dan daha olumsuz etkilendiğini gösterdi. Kadınlar pandemi döneminde ücretli çalışmadan daha fazla çekilmek zorunda kaldı. Kovid-19 bakım emeğine (hasta bakımı, çocuk bakımı, yaşlı bakımı, ev hijyeni gibi) olan ihtiyacı artırdı. Rapora göre, bu duruma çözüm üretilemediği için kadınlar daha fazla istihdam dışına çıktı.
TÜİK’e göre işsizlik azaldı
TÜİK’e göre dar işsizlik oranı (standart işsizlik oranı) 0,8 puanlık azalış ile yüzde 13,2 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde işsiz sayısı 2020 Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 0,5 milyon kişi azalarak 4,2 milyon kişi oldu.
Gençlerin yarısından fazlası çalışmıyor
15-34 yaş grubundaki 24,1 milyon kişiden, 2,8 milyonu eğitimde, 10,9 milyonu iş yaşamında bulunuyor (ki bunların 2,6 milyonu işsiz, iş arıyor). 10,8 milyonu ise ne eğitimde ne de iş yaşamında yer almıyor.
Finansal istikrarsızlıkla başlayan ve Nisan 2018’den itibaren etkisi belirginleşen ekonomik kriz sürecinde 15-34 yaş grubu çalışan sayısı 1,1 milyon kişi azaldı.
1 milyon üniversite mezunu işsize ek olarak 1,3 milyon üniversite mezunu iş bulma ümidini kaybetme, eğitime devam etme veya ev işleriyle meşgul olma gibi nedenlerle iş gücünde yer almıyor.
Üniversite mezunu 1 milyon kadın yüksek eğitim düzeylerine rağmen iş aramıyor ve dolayısıyla işsiz sayılmıyor.
Gerçek işsiz sayısı 10,5 milyon, işsizlik oranı yüzde 27,6
TÜİK’in dar tanımlı standart işsiz sayısı 4,2 milyon. İş bulma umudu olmadığı için iş aramayan, ama iş olsa çalışabilecek kişi sayısı 4,2 milyon. Kısa çalışma veya ücretsiz izin kullandığı için eksik istihdam edilen kişi sayısı ise 2,1 milyon olarak hesaplandığında, Ağustos 2020 için toplam işsiz sayısı 10,5 milyon, işsizlik oranı da yüzde 27,6 olarak beliriyor.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.