Endonezya’da da kemer sıkma politikaları, bakanların istifa etmesine neden oldu.
Hareketlerin ortak noktaları yoksulluk, işsizlik, eşitsizlik ve ayrıcalıklı yönetimlerin yönetilenler tarafından kabul edilmemesi.
Sri Lanka
Yaklaşık 22 milyon nüfusa sahip Sri Lanka’da 2022 yılında büyük bir ayaklanma yaşandı. Ağır ekonomik kriz, döviz rezervlerin eritilmesi, yüksek borçlanma, gıda ve yakıt fiyatlarındaki yükselişin sonucu olarak başını gençlerin, işçilerin ve demokratik toplumsal örgütlenmelerin çektiği protestolar başladı.
Büyük sokak gösterilerinin ardından hükümet ve başkanlık binaları protestocular tarafından basıldı.
Göstericiler cumhurbaşkanının istifa etmesini, ekonomik koşulların düzeltilmesi ve demokratikleşmeyi talep etti. Nitekim cumhurbaşkanı istifa ederken, ülkeyi uzun yıllardır yöneten aile hanedanın iktidarı da zayıfladı.
Bangladeş
Ekonomik krize, yoksulluğa ve iktidar elitlerinin zenginliğine karşı sonraki mücadele dalgası yaklaşık 174 milyon kişinin yaşadığı Bangladeş’de kabardı. 2024 yazında başlayan halk hareketi, 2025 yılında da devam ediyor ve ülkenin siyasi yapısını köklü bir şekilde değiştiriyor.
Ağustos 2024’te başlayan öğrenci protestoları, güvenlik güçlerinin sert müdahaleleri ve 1.400’ün üzerinde can kaybı ile sonuçlandı. Bu olayların ardından, Sheikh Hasina’nın Hindistan’a kaçtı ve 15 yıllık iktidarı sona erdi.
Nobel ödüllü Muhammed Yunus’un başkanlık ettiği geçici hükümet göreve geldi. Ülke hâlâ siyasi kargaşa ve çatışmalarla kaynıyor. Ekonomik kriz sürüyor ve demokratikleşme yolunda gerekli adımlar henüz atılmış değil.
Nepal
Güney Asya’nın en yoksul ülkelerinde Nepal’de 2006’da bu yana yoğun sınıf mücadeleleri yaşanıyor. Yaklaşık 30 milyon nüfuslu ülkede protestoların temel sebepleri, diğer ülkelerdeki gibi yoksulluk, yüksek enflasyon, gıda ve yakıt fiyatlarında artış ve işsizlik oldu.
25 Ağustos 2025’te özellikle Z kuşağı gençlerin başlattığı büyük gösteriler meydanları sarsmaya başladı: Gençlerin hedefinde kendilerini yoksul ve geleceksiz bırakan iktidar elitlerinin nepotizmi, yani ayrıcalıkları ve zenginlikleri var.
Hükümetin ve milletvekillerinin yolsuzlukları büyük bir toplumsal patlamayı tetikledi.
Hükümet, 36 sosyal medya platformunu yasaklayarak öfkeyi bastırmak istedi. Fakat tam tersi sonuç verdi.
Gençler sokağa döküldü. Yolsuzlukla suçlanan bakanları sopayla kovalayıp dövdü.
Protestolar sırasında polis müdahalesi sonucu en az 51 kişi hayatını kaybetti, 1.300’den fazla kişi de yaralandı.
Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli, protestoların ardından istifa etti. Parlamento feshedildi ve yeni seçimler için 5 Mart 2026 tarihi belirlendi.
Gençlik gösterileri öylesine radikal ve toplumsal desteğe sahipti Nepal ordusu başkent Katmandu’da müdahale ederek sıkıyönetim ilan etti.
Göreve gelen geçici hükümetin başında Sri Lanka’nın ilk kadın başbakanı var. Sushila Karki, yolsuzluk karşıtı duruşuyla tanınan eski bir yargıç. Karki, Discord adlı sosyal medya uygulamasında gençlik hareketi tarafından düzenlenen oylamayla seçildi.
Öte yandan Asya’nın hegemonik devleti Çin ve Hindistan gelişmeleri dikkatle izliyor. Yönetenler yönetemez hale gelişleri bölgedeki tüm egemenleri korkutuyor.
Ve Nepal’de mücadele devam ediyor. Özellikle yolsuzluğun yok edilmesi, demokratikleşme ve askeri müdahalenin geriletilmesi şimdiki mücadelenin başlıkları.
Endonezya: Yoksulluk, polis şiddeti, kemer sıkma politikalarına karşı mücadele hükümeti sarstı
Asya’da sert sınıf mücadelesinin yaşandığı diğer bir ülke yaklaşık 284 milyonluk Endonezya. Son protestolar Ağustos 2025’te Başkent Jakarta’da meclis önünde patlak verdi.
Sebepler yoksulluk, hükümetin uyguladığı kemer sıkma politikaları ve polisin aşırı şiddet kullanımı oldu.
28 Ağustos’ta bir motosikletli kuryenin polis aracının çarpması sonucu hayatını kaybetmesi, protestoların şiddetini artırdı.
Ağustos ayı sonuna gelindiğinde toplam 21 protestocu öldürülmüş ve 3 binden fazla gösterici gözaltına alınmıştı.
Talepler
Protestocular şu temel talepler için ayağa kalktı:
- Meclis üyeleri için aylık konut yardımının artırılması: Jakarta’daki asgari ücretin neredeyse 10 katı kadar olan bu artış, halk arasında büyük öfkeye yol açtı.
- Yaşam maliyetlerinin artışının durdurulması, insanca yaşam: Gıda ve eğitim maliyetlerindeki yükseliş, halkın geçim sıkıntısını derinleştirdi.
- Kitlesel işten çıkarmaların sona ermesi ve vergi artışlarıyla gelen eşitsizliğe son verilmesi: Bu ekonomik önlemler, halkın hükümete karşı tepkisini artırdı.
- Polis şiddetinin önlenmesi, bunun için bağımsız bir denetim komisyonu kurulması.
Protestoların sonuçları
Mücadele dalgasının sonucu olarak Başkan Prabowo Subianto, 8 Eylül 2025’te Maliye Bakanı Sri Mulyani Indrawati ve Koordinasyon Bakanı Budi Gunawan dahil olmak üzere beş bakanı görevden aldı.
Yeni Maliye Bakanı Purbaya Yudhi Sadewa, Sri Mulyani’nin yerine atandı.
Meclis üyelerinin yurt dışı seyahatlerinin askıya alındı
Ve Meclis üyeleri için aylık konut yardımının artırılması girişimi iptal edildi.
Açık ki Endonezya’da emekçi kitleler elde ettikleri bu kazanımlarla mücadeleyi daha da büyütülebilir.
