Sosyalist İşçi gazetesi, etkinlik öncesinde partinin eşsözcüleri Meltem Oral ve Şenol Karakaş’la görüştü.

Röportaj şöyleydi:

Marksizm sizce neden hâlâ güncel?

Meltem Oral: Marksizm yanlışlanma ihtimalini de iddialarının içinde barındıran bir teori olarak, sürekli gelişmeye açık olduğu için, hayatın testinden geçmeyi başardı. Marksizm, hatalı görüşlerini kitlelerin öznesi olduğu tartışmalarda onardığı için güncel olmayı başarabildi. Başka bir deyişle de “Kapital” aşılamadığı, yanlış bir analize yaslandığı kanıtlanamadığı sürece de Marksizm, en açıklayıcı teori olarak güncel kalmayı başaracak. Ama Marksizm’in güncelliğinin temel nedeni, dünyayı değiştireceğini iddia ettiği, bu nedenle dinamik, değişken bir hareket içinde olduğunu söylediği işçi sınıfının, kapitalist üretimin motor gücü olmaya, dolayısıyla kapitalizmi köşeye sıkıştıracak kitlesel potansiyele hâlâ sahip olmasıdır.

Şenol Karakaş: Marksizm 2016’da Terry Eagleton da konuşmacı olacaktı ve Alex Callinicos’la beraber Marksizm’in 21. yüzyılda hala açıklayıcı bir teori olup olmadığını tartışacaklardı. Terry Eagleton hastalığı nedeniyle katılamıyor Marksizm’e. Eagleton’ın “Marx neden haklıydı?” kitabında post-marksistler denilen ya da eski “çağlarda” aktivistken şimdi aktivizme dâhil olmak isteyenlere engeller sıralayanlarla dalga geçerken söylediği gibi: “Marksizm kapitalizmin eleştirisidir -şimdiye kadar ortaya konan kapitalizm eleştirileri arasında en inceden inceye araştıranı, en titizi ve kapsayıcısıdır. Aynı zamanda yalnızca böyle bir eleştiri dünyanın büyük bölümünü dönüştürmüştür. Bundan da şu çıkar: Kapitalizm var oldukça Marksizm de var olmalıdır. Sadece hasmını emekli edebildiğinde, kendisi de emekli olabilir. En son görünümüne göre kapitalizm her zamanki gibi hakkını savunmayı sürdürmektedir.” Kapitalizme son darbenin nasıl vurulması gerektiği konusunda en az kapitalizmi analiz ederkenki kadar keskin olan Marksizm, içinde olduğumuz koşulları açıklayan tek teoridir.

Marksizm 2016 başladı: Bugünün programı…

Peki hiç yanılmadı mı Marksizm ya da Marksistler?

Meltem Oral: Yanılmaz olur mu? Marksizm dogmatik bir teori değil. Marx’ın da, Rosa Luxemburg’un da, Lenin’in ve Troçki’nin de yanıldığı birçok başlık oldu. Marksistler, teori hayatı açıklayamıyorsa hayatı teoriye uydur diyen dogmatiklerden olmadığı için, hayatın testinden sınıfta kalınca, teorinin nerede hatalı olduğunu gözden geçirmek zorunda kaldılar. Burada yanlış anlamaya izin vermemek lazım ama. Sorun, salt bir teori sorunu değil. Marksizm daha ziyade sınıf mücadelesiyle alakalı. Marksist gelenek, bu sınıflardan birisinin mücadelesinin deneyimlerini kavramsallaştırmak üzere odaklanmış bir gelenek.

Marksistlerin haklı çıktığını nasıl söyleyebiliriz ki?

Şenol Karakaş: Kapitalizmin analizi konusunda haklı çıktılar, kapitalizm sona ermedikçe küresel bir barbarlığın hakim olacağı konusunda haklı çıktık, kapitalist devletin bir devrimle darmadağın edilip yerine işçilerin özyönetimine dayanan bir devlet kurulmadan, sınıfların kaldırılacağı bir topluma geçişin mümkün olmadığı konusunda, tek bir ülkede sosyalizmin olamayacağı konusunda haklı çıktık. Ama en önemlisi, Marksizm, sosyalizmin burjuva yorumlarından tümüyle ayrıştığı esas meselede haklı çıktı. Yani sosyalizmin işçiler adına veya parlamentolar yoluyla kurulamayacağı iddiasını, tarihteki pek çok deneyim bize gösterdi. Sosyalizm, tepeden gelen kararnamelerle değil, aşağıdan yani kitlelerin kendi eylemiyle kurulmak zorundadır. İklim değişimi, savaşlar, kadın cinayetleri, emperyalizmin milyonlarca insanı öldürdüğü ve tahakküm altına aldığı koşullar, gelir adaletsizliği, küresel açlık, küresel salgın hastalıklar yani hangi yana baksak, Karl Marx’ın haklı çıktığını, Marksizm’in iddialarının ezici çoğunluğunun dile getirildiği günden daha büyük bir gerçekliğe sahip olduğunu görürsünüz.

Marksizm 2016 toplantılarından ne bekliyorsunuz?

Meltem Oral: Marksizm toplantıları, 24 yıldır yapılıyor. Bu yıl etkinliğimiz, insanların morallerinin daha bozuk olduğu bir dönemde her şeyden önce, hem küresel kapitalizme, hem Türkiye sermayesine hem de AKP’ye ve Erdoğan’a meydan okumak için umudun adresi, kazanmak için yapılması gerekenlerin net bir şekilde tarif edildiği bir platform olacak. Marksizm sadece güçlü bir tarih tartışması platformu değil, bugünü anlamak için bir tartışma zemini değil; Marksizm dünyayı değiştirmenin aracı. Marx ve Engels, “Filozoflar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumlamışlardır; oysa sorun onu değiştirmektir” derken tam da bunu kastediyorlardı. Marksizm, bugünün dünyasında nasıl mücadele etmemiz gerektiğini, dolayısıyla nasıl örgütlenmemiz gerektiğini de tartışacağımız bir zemin.

Şenol Karakaş: Marksizm 2016’dan çok güçlü tartışmalar yaparak, hem kampanyalarımızı hem de örgütümüzü büyüterek çıkmak istiyoruz. Marksizm, her şeyden önce Erdoğan’ın nakış örer gibi inşa ettiği korku duvarının sanıldığı kadar güçlü olmadığını çok net bir şekilde tartışacağımız, bu duvarda gedikler açmanın çok kolay olduğunu göreceğimiz bir platform olacak. “Halkların hapishanesi değil, özgürlük” isteyen herkesi, kazanmanın mümkün, gerekli ve zorunlu olduğunu düşünenlerin tartışma platformu olan Marksizm 2016’ya bekliyoruz.