#MeToo diyenlerin sayısı arttıkça…
08.03.2020 - 10:46Melike Işık, Fox News CEO'sunun mobbing ve tacizlerine karşı kadınların başlattığı mücadeleyi konu alan Skandal (2019) filmini tanıtıyor.
2016 yılında televizyon yorumcusu Gretchen Carlson, sunucu Megyn Kelly ve daha birçok kadının Fox News’in kurucusu ve CEO’su Roger Alies’ın yıllardır mobing uyguladığı ve taciz ettiği kadınların bir bir seslerini çıkarmasıyla git gide artan taciz açıklamaları, Alies’ı istifa etme mecburiyetinde bıraktı.
Gretchen Carlson, Alies’in ‘kariyerini sabotaj ettiğini’ sürekli cinsel tacize maruz kaldığını belirtmişti. Defalarca şikâyette bulunduğunu söyleyen Carlson, sonuç olarak maaşının düşürüldüğünü, daha az röportaj izni verildiğini ve Fox & Friends’den kovulduğunu eklemişti.
Yıllar süren taciz vakalarının birer birer ortaya çıkmasıyla Roger Alies’ın istifa etmek zounda kaldı. Fox News’teki taciz vakaları Alies’tan ibaret değil. 5 kadın tacizleri sebebiyle Fox News sunucusu Bill O’Reilly’den şikayetçi oldu ve böylelikle O’Reilly istifa etmek zorunda kaldı. 14 kişinin şikâyeti sonucunda Fox News’te 10 yıl boyunca sunuculuk yapan Eric Bolling’in kadın çalışanları taciz ettiği açığa çıktı ve istifa etmek zorunda kaldı. Bolling’in sunduğu “The Specialists” adlı program ise yayından kaldırıldı.
Filmin konu aldığı bir diğer olay da ABD seçimleri ve Donald Trump’ın cinsiyetçi açıklamaları. Trump daha önceden sevmediği kadınlara “şişman domuzlar” ve “iğrenç hayvanlar” gibi sözlerle saldırmış, bunun üzerine Megyn Kelly onu eleştirmişti. Trump ise “böyle uygunsuz sorular sorduğu için” özür dilemesi gerektiğini söylemiş, ardından Megyn Kelly hakkında yaptığı açıklamalar ve Twitter paylaşımları ile onu hedef haline getirmişti. Trump’ın Megyn Kelly hakkında söyledikleri tıpkı Kelly’nin önceden eleştirdiği gibi cinsiyetçi hakaretlerdi.
Bu olaylar 2019 yılında Jay Roach tarafından yönetilen Skandal filminin konusu oldu. Filmde Megyn Kelly’i Charlize Theron, Gretchen Carlson’u Nicole Kidman canlandırıyor. Margot Robbie ise her ne kadar kurgusal olsa da Fox News’te çalışan ve kovulmamak için tacize göz yummak zorunda kalan genç kadınları temsil eden Kayla karakterini canlandırıyor.
İşyerinde taciz
Bu konuda yapılan çalışmalar farklı sektörlerdeki kadınların %58’inin cinsel tacize maruz bırakıldığını söylüyor. Medyada da kadınlara karşı cinsiyetçilik ve taciz oldukça yaygın. Bu cinsiyetçiliğin önemli bir kısmı da televizyonlarda kimi zaman kadınların vücuduna yapılan zoomlarda kimi zaman da tartışma programlarında kadın konuşmacıya yer verilmeyişinde görülüyor. Fakat Fox News’te yaşanan tacizlerin açığa çıkması gibi birçok olay gösteriyor ki aslında medyadaki şiddetin çok küçük bir kısmı ekranlara yansıyor, önemli bir kısmı kameralar kapalıyken gerçekleşiyor.
Tacizi kolaylaştıran önemli etmenlerden birisi patronla çalışan arasındaki hiyerarşi ve çalışanın daima kovulma tehlikesiyle karşı karşıya kalması. Fakat Skandal’ın bize gösterdiği üzere tek tehlike bundan ibaret değil; patron tarafından çalışanlar birbirlerine düşürülüp potansiyel bir mücadelenin önüne geçiliyor. Alies’in tacizine maruz kalan kadınların çevrelerinde bunu anlatacakları kimse yok. Herkes işini kaybetmekten, maaşını alamamaktan öylesine korkuyor ki Alies’in aslında herkes tarafından bilinen taciz vakaları kimse bilmiyormuşçasına saklanıyor. Ta ki birkaç çalışanın tacize uğradığını dile getirmesinin ardından diğer kadınlar da kendi aralarında konuşup bunun yalnız kendi başlarına gelmediğini fark edene kadar. Ancak o zaman, konunun giydiği elbisenin boyuyla ya da konuşma tarzıyla hiçbir ilgisi olmadığı anlaşılıyor ve kadınlar tacizin sebebini kendilerinde aramak yerine bir araya gelerek tacizle mücadele ediyor. Aynı şeye maruz kalan kadınların sesini çıkartması bir diğeri için de destek verici bir güç haline geliyor.
Mağduru suçlama ve tacizin meşrulaşması
Filmde CEO Roger Alies’in Kayla isimli Fox News’te sunucu olmaya hevesli genç bir kadını taciz etmesi ve sonrasında gelişen olaylar, tacizin nasıl da mağdurun kendisini suçlamasına sebep olabildiğini gösteriyor. Kayla utancından ne yapacağını şaşırıp Alies’ten bunun aralarında kalmasını istiyor. Odadan çıktığı sırada Kayla ne giydiğinden konuşma tarzına kadar kendisinin hangi davranışıyla buna izin verdiğini düşünürken Alies’in yüzünde tek bir şüphe ve suçluluk duygusu görülmüyor. Bu, yalnız Fox News’te değil, tüm dünyada kadınların devamlı taciz, şiddet, vb. olaylarında giyimlerini ya da alkol almış olmalarını bahane etmenin, ya tacize yeterince tepki gösterememiş olmakla ya da “çok abartmakla” suçlanmanın, bu konuda sesini çıkaran kadınların dikkat çekmeye çalıştığının savunulmasının kadınlardaki psikolojik yansıması. Birçok kadın için tacizi ifşa ettikten sonraki olay ve suçlamalarla mücadele etmek, tacizin kendisi kadar zorlu bir süreç.
Filmde Alies’in çalışanlarını taciz edip etmediği araştırılırken söylenen “Bir insan kendini taciz eden kişiye gülücüklü mesaj atar mı hiç?!” ya da Trump’ın avukatının onu tecavüzden aklamak için “Kendi eşinize tecavüz edemezsiniz.” demesi gibi kadınların tacizi ve tecavüzü dile getirmesinin önüne geçen sayısız söylem var. Bu söylemler kadınların ya çok abarttığı ya da gereken tepkiyi gösteremediği arasında dolaşıyor ve her halükârda kadının suçlanmasıyla sonuçlanıyor.
Bu yüzden her ne kadar Fox News’de çalışan kadınların bir kısmının taciz vakalarını, olayın üzerinden uzun bir süre geçtikten sonra açıklaması eleştiriliyor olsa da cinsel tacizi ifşa etmenin başlı başına ciddi bir adım olduğunun; #MeToo diyen kadınların sayısı arttıkça diğer kadınlar için de gerçekleri dile getirmenin daha kolaylaştığının kavranması gerekir.
Melike Işık
(Sosyalist İşçi)