Enflasyon rekor üstüne rekor kırıyor, ücretleri artırmak için mücadele gerekli

Bakan Nebati, Mayıs ayında enflasyon düşecek demişti. Tam tersi oldu ve gidişat iktidarın yıl sonunda yüksek enflasyonu bitirme vaadinin mümkün olmadığı yönünde. 

Devletin resmi verileri

Türkiye İstatistik Kurumu'na göre Mayıs ayında yıllık tüketici enflasyonu yüzde 73,50 ile 24 yılın zirvesine çıktı. Üretici enflasyonu ise yüzde 132,16 ile 1995'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

- TÜİK verilerine göre bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 107,62 ile ulaştırma, yüzde 91,63 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 82,08 ile ev eşyası oldu.

- Mayıs ayında bir önceki aya göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 6,53 ile alkollü içkiler ve tütün, yüzde 6,15 ile eğlence ve kültür, yüzde 5,47 ile lokanta ve oteller oldu.

G20 ülkeleri içinde en yüksek enflasyona sahip olan ülke Türkiye. 

Üretici fiyatlarındaki artış ise kontrolden çıkmış enflasyonun etkisinin önümüzdeki aylarda artacağını gösteriyor.

- Üretici fiyatlarına bakıldığında yıllık en yüksek artış elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirmede görüldü. Bu grupta yüzde 360,30 artış yaşanırken, ham petrol ve doğal gaz yüzde 250,13, kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 246,09 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Türk-İş'in araştırması

Türk-İş'in Ankara'da düzenli olarak yaptığı araştırmaya göre, gıda enflasyonu yıllık bazda Mayıs'ta yüzde 107 olarak kaydedildi. 

Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 13,04 oranında gerçekleşti. Beş aylık değişim oranı yüzde 46,85 oranında oldu.

Patronlar ne diyor?

Enflasyon hakkında diğer bir önemli araştırmayı İstanbul Ticaret Odası (İTO) yapıyor. İTO verilerine İstanbul'da perakende fiyatlar, Mayıs ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 87,35 arttı. Bu artış 1998'den bu yana görülen en yüksek artış oldu.

Aylık artış ise yüzde 5,84 olarak kaydedildi.

ENAG'ın rakamı

Bağımsız akademisyenler ve ekonomistlerin kurduğu Enflasyon Araştırma Grubu'na (ENAG) göre ise yıllık enflasyon yüzde 160,76 oldu.

Tüketici fiyatlarındaki son 12 aylık artış %160.76 olarak ölçütüler.

Ücretler artırılmalı

Yılın başında gerçekleşen ücret zamları, fiyatlardaki zamların çoktan altında kaldı. Temmuz ayında işçi, memur ve emekli maaşları ile asgarin ücretin artırılması milyonlarca kişi için yaşamsal bir mesele haline geldi.

Tüm ücretlerin enflasyon oranında artırılması, iktidarın lütuf göstermesinden ya da seçim kampanyasından beklenemez.

Sendikalar, aralarındaki rekabet ve görüş ayrılıklarını bir kenara bırakarak, işyerlerinde tüm işçileri kapsayacak insanca ücret mücadelesini başlatmalı. Aksi taktirde sonbahar ve kış aylarında zorlu yaşam koşullarında dayanmak, yeni yılda emekçilerin hak ettikleri ücretlere ulaşmak imkansız hale gelebilir.