Elektrikte indirim yok, yüksek faturalara devam

Evlere ve işyerlerine gelen elektrik faturaları Türkiye gündeminin ilk sırasında yer almaya devam ediyor. Halk, elektrik faturalarının yüksekliğinden öfkeli, bunun sorumlusu olarak doğrudan hükümeti görüyor. Bazı kentlerde elektrik zammı protesto edilirken, esnaf fatura tutarlarını vitrine asmaya başladı. 

Hükümet ise faturalarda indirim için dağıtım şirketlerinin kâr oranlarının azaltılmasını sağlayamadı. Dağıtım şirketlerinin tamamı özel sektöre ait. Şirketler 32 kuruşa aldıkları elektriği, aylık 210 kilovatsaat ve altında tüketim yapan 1.kademeye 79 kuruşa, 210 kilovatsaatin üzerinde tüketim yapan 2.kademeye ise 135 kuruşa satıyorlar. Şirketlerin kazancı ortalama yüzde 300.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yaptığı açıklamada; “muhalefetin spekülatif elektrik ve doğalgaz gayretlerini boşa çıkarmak gerekiyor. Muhalefetin yaygarasını kopardığı gibi bir durum söz konusu değil” diyerek elektrik ve doğalgaz fiyatlarının normal olduğunu savundu.

CHP Genel başkanı Kılıçdaroğlu ise zamlar geri alınana kadar kendi elektrik faturasını ödemeyeceğini ilan etti.

2022 yılının zam şampiyonu elektrik

Türkiye yeni yıla elektriğe yapılan yüzde 50 ila yüzde 125 arasında zamla girdi. Elektrik faturalarının Ocak ayı anketlerinde AKP’ye ciddi anlamda oy kaybettirmesi sonrası ilk olarak 1.kademe kullanım miktarı 210 kilovatsaate yükseltildi. Ama bu faturalarda sadece 30-40 liralık bir indirime tekabül etti. Oysa kış şartları nedeniyle yükselen elektrik tüketimi ve yapılan zamlar, evlere ve işyerlerine gelen faturaların bir önceki aya göre en az 3-4 kat yükselmesine neden oldu. 

Toplumda yükselen öfkeyi dindirmek için hükümet yetkilileri elektrik dağıtım sektörünün üst düzey temsilcileriyle dün masaya oturdu. Ancak Enerji Bakanının toplantı sonrası yaptığı açıklamalara göre, elektrik faturalarında herhangi bir indirim gerçekleşmeyecek.

Toplantının ardından kısa bir açıklama yapan Enerji Bakanı Fatih Dönmez, kamuoyunda oluşan beklentinin aksine konutlarda ve sanayide enerji fiyatlarında indirim olacağına ilişkin net bir mesaj veremedi. Dönmez bunun yerine devletin elektrik ve doğalgazda yaptığı sübvansiyonları anlatmakla yetindi.

Oysa Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve AKP Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ elektrik fiyatlarında yeni bir düzenleme yapılacağına dair mesajlar vermişti.

76 barodan ortak açıklama: Elektrik zamları Anayasa’ya aykırı

Ortak açıklama yayınlayan 76 baro elektrik zamlarının Anayasa’ya aykırı olduğunu belirterek tüm hukuki yollara başvuracaklarını açıkladı.

Açıklamada zamların Anayasa’nın 2, 10 ve 167’nci maddelerine ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 14’üncü maddesine açıkça aykırı olduğu kaydedilerek şunlar ifade edildi: 

“Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yapılmış olan tablolardaki hesaplamalar hiçbir bilimsel veri ve analiz içermeksizin hazırlanmış olup bu hesaplama tablolarına dayanılarak kademeli elektrik tarifelerinin düzenlemesi hakkaniyet ve adalet ilkeleriyle bağdaşmamaktadır. Enerjinin ulaşılabilir ve insani yaşam koşullarında ödenebilir olması temel bir insan hakkı olduğu gibi enerjinin adil ve herkese ucuz bir şekilde ulaştırılması da sosyal devletin en temel görevidir.”

Firmaların kâr marjları

Türkiye’de toplam 21 dağıtım şirketi var. Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından belirlenen elektriğin şirketlere satış fiyatı Ocak ayı itibariyle 32 kuruş. Bu elektrik aylık 210 kilovatsaat ve altında tüketim yapan 1.kademeye 79 kuruşa, 210 kilovat saatin üzerinde tüketim yapan 2.kademeye ise 135 kuruşa satılıyor. Dolayısıyla dağıtım firmaları elektrik dağıtımını yüzde 300’e varan bir kârlılıkla tüketiciye satmış oluyorlar. 

Tüketiciler ise bu bedellerin üzerine KDV, kayıp-kaçak vb. bedelleri de ödüyorlar. Böylece elektriğin kilovat saat’i için son tüketicinin ödediği bedel; 1.kademe için 137 kuruş, 2.kademe için 206 kuruş oluyor.