Enflasyonda son 20 yılın rekoru kırıldı, işçiler haklarını istiyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılının ilk enflasyon oranını açıkladı. Bu açıklamaya göre enflasyon, ocakta yüzde 11.10 artarken yıllık bazda da yüzde 48.69 ile Nisan 2002'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

TÜİK’e göre ocak ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 22.58, yurt içi üretici fiyatları yüzde 49.93 arttı. Aylık bazda ise TÜFE 11.10, Yİ-ÜFE ise 10.45 yükseldi.

TÜFE, ocakta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 48.69, Yİ-ÜFE ise yüzde 93.53 artış gösterdi. Böylelikle enflasyonda Nisan 2002'den bu yana en yüksek seviye görüldü.

Aralık 2021'de yıllık enflasyon yüzde 36,08 olarak kayıtlara geçmişti.

Bir başka hesap daha var

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise TÜİK’ten önce kendi araştırmasının sonuçlarını paylaştı.  Buna göre Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Ocak ayında yüzde 15.52 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise yüzde 114.87 olarak gerçekleşti.

Maaş zamları pul oldu

Enflasyonda görülen son 20 yılın rekoru artışlar, asgari ücrete yapılan zamların anlamsızlaştığını da gösteriyor. TÜİK’ten önce, 1 Şubat’ta İstanbul Ticaret Odası İstanbul geçinme endeksini açıkladı. Buna göre Ocak ayında fiyatlar yüzde 13.78 artmış. Yıllık fiyat artışı İTO’nun açıkladığı endekse göre yüzde 50.91 oldu. 

Yine aynı verilere göre yağlar, süt, süt ürünleri ve yumurta gibi gıda ürünleri aylık bazda yüzde 12.58 arttı. Ekmek ve tahıl fiyatlarında  aylık bazda yaklaşık yüzde 10’luk bir artış yaşanırken asgari ücrete yapılan zam tüm anlamını yitirmiş durumda. 

Türk-İş’in açıkladığı açlık sınırı ise tam olarak asgari ücret düzeyinde. Önceki yıllarda asgari ücretin zam yapıldıktan sonraki seviyesinin hayat pahalılığına yenik düşmesi, yani açlık sınırına gerilemesi aylar alırken, bu sene asgari ücretin zamlı hali ceplere girmeden erimiş, asgari ücretliler ilk ayda açlık sınırının altında yaşamaya mahkum edilmiş durumda.

İktidarın düşük faiz düşük enflasyon teorisi ne faizi düşürmeyi başardı ne de enflasyonu. Tersine, enflasyonda son 20 yılın rekoru kırılırken, ücretlilere açlık sınırında bir yaşam dayatılıyor.

Son iki haftada aniden patlayan işçi direnişlerine bir de bu açıdan bakmamız gerekiyor.