Belediyelerde sözleşmeler yeni arayışların habercisi mi?

BBC İstanbul Bürosunda yerel sözleşmeyle çalışan gazeteciler, işverenle yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin uzlaşmazlıkla sonuçlanması üzerine greve çıktı.  Grevin birinci gününde BBC İstanbul Bürosu önünde açıklama yapan TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş, 9 Ağustos 2021 tarihinde başladıkları toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlayamadıklarını belirterek, "Bugün burada greve başlarken, hakkımız olanı almadan vazgeçmeyeceğimizi de ilan ediyoruz" dedi. Toplu sözleşme görüşmeleri devam ederken çalışanların alım gücünün düştüğünü sürekli dile getirdiklerini söyleyen Durmuş, "Taleplerimiz her geçen gün kötüleşen ekonomik koşullarda gerçekçi ve insaniydi. Ancak resmi enflasyonun yüzde 14,6 olduğu 2020 yılında İstanbul’daki çalışanlarına yüzde 7 zam yapan BBC işvereni, 2021’de de benzer bir teklifle masaya geldi. TÜİK'in yüzde 36 enflasyon açıkladığı, ancak bağımsız ekonomistlerin oranı yüzde 82 olarak hesapladığı bir ortamda, BBC görüşmeler sonunda yüzde 20 zam önerdi. İki yıl üst üste resmi enflasyon oranının çok altında zam teklif eden BBC işvereninin durumun ciddiyetini anlayamadığını görüyoruz" diye konuştu.  Konuyu masada çözmek istediklerini ancak işverenin uzlaşmaz tutumunun ısrarla devam ettiğini ifade eden Durmuş, "Bu uzlaşmaz tutum nedeniyle bugün grev uygulamasını başlatıyoruz. Adil bir teklif gelmediği müddetçe grev pankartımız burada kalmaya devam edecek, grev gözcülerimiz her gün burada nöbetlerini tutacaklar. Taleplerimiz makul ve BBC açısından karşılanabilir taleplerdir. Kararlıyız, kazanacağız, çünkü haklıyız. Gazetecilerin birlikte güçlü olduklarını bir kez daha göstereceğiz" dedi. Grevin ikinci günündeyse grev gözcüleri işyerinin önünde yerlerine aldı.  

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin 2021 yılı iş cinayetleri raporu yayınlandı. Raporun ortaya koyduğu acı gerçek 2021 yılında en az 2170 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği. Geçen sene iş cinayetlerinde ölen işçi sayısı 2 bin 489 oldu. Her yıl iş cinayetlerinde 1700-2000 arası işçi ölürken pandemiyle birlikte bu sayı ciddi sıçrama göstermişti. Geçtiğimiz yıl da en az 2170 işçinin ölmesi, Türkiye’de kapitalizmin işçi sınıfına her açıdan bir savaş açmış olduğunu gösteriyor.   Ay, ay cinayet Rapor, 2021 yılında iş cinayetlerinin aylara göre dağılımı şöyle gösteriyor: Ocak ayında en az 205 işçi, Şubat ayında en az 142 işçi, Mart ayında en az 144 işçi, Nisan ayında en az 258 işçi, Mayıs ayında en az 240 işçi, Haziran ayında en az 180 işçi, Temmuz ayında en az 155 işçi, Ağustos ayında en az 178 işçi, Eylül ayında en az 189 işçi, Ekim ayında en az 167 işçi, Kasım ayında en az 177 işçi ve Aralık ayında en az 135 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. İşçi sınıfı zenginler daha zengin olacak, iktidar sermayeye daha fazla kaynak aktaracak diye acımasız çalışma şartlarında hayatını kaybediyor.  İş cinayetlerinin işkollarına göre durumunda ticaret, büro, eğitim ve sinema alanında 345 emekçi öldü. Tarım, orman işkolunda 318 işçi ölürken, inşaat, yol işkolunda 335 işçi hayatını kaybetti. Belediye, genel işler işkolunda 113 işçi ölürken, metal işkolunda 102 işçi hayatını kaybetti. Konaklama, eğlence işkolunda 81 işçi, güvenlik işkolunda 79 işçi hayatını kaybetti.  İş cinayetlerinin nedeni ISİG Meclisi Raporu iş cinayetlerinin nedenlerini şöyle gösteriyor: Covid-19 nedeniyle 625 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 342 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 296 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 254 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 156 işçi; İntihar nedeniyle 98 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 77 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 74 işçi; Şiddet nedeniyle 72 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 56 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 23 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 22 işçi; Diğer nedenlerden dolayı 75 işçi hayatını kaybetti. Covid nedeniyle 625 işçinin ölmesi, ölen işçilerden 342’sinin servis ve trafik kazalarında hayatını kaybettiğini düşündüğümüzde, özellikle salgın nedeniyle artan evlere servis sırasında yaşanan kazalarda ölen işçi sayısındaki artış, devletin işçileri salgına karşı hiçbir şekilde korumadığını gösteriyor. İş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımında ise ölen işçilerin 1091’i 28-50 yaş arasında. Ölen işçilerin 143’ü 65 yaşının üstünde. İşçilerin artık emekli olması ve rahat bir şekilde hayatını sürdürmesi gereken yaşlarda çalışırken ölmesi siyasal tercihlerin bir sonucu. 14 yaş altında çalışmak zorunda bırakılan çocukların 21’i iş cinayetlerinde öldü 2021’de.15-17 yaş arasında 41 çocuk ve genç işçi yaşamını kaybetti. Mülteci düşmanlığının gemi azıya aldığı Türkiye’de 42 Suriyeli işçi, 17 Afganistanlı işçi, 7 Rus işçi, 7 Türkmenistanlı işçi, 5 Pakistanlı, 3 Somalili, 2 Azerbeycanlı, 2 Gürcistanlı, 2 İranlı işçi ve 1’er Bulgaristanlı Bulgaristanlı, Güney Koreli, Macaristanlı, Moldovyalı, Sırbistanlı, Ugandalı ve Ukraynalı olmak üzere 94 mülteci/göçmen işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Raporun iş cinayetlerinde ölen işçilerin sadece yüzde 6’sının örgütlü, yüzde 94’ünün ise sendikasız olması sendika mücadelesinin gerçekten de bir ölüm kalım mücadelesi olduğunu gösteriyor. Örgütlü olmak yaşatır.

Eğitim Sen üyesi öğretmenlere, Öğretmenlik Meslek Kanunu'nu sorduk. İşte verdikleri yanıtlar: Kabul etmiyoruz MEB’in “düzensiz” olarak yaptığı Milli Eğitim Şura’sında görüşülen Öğretmenlik Meslek Kanunu meclise geldi. Bu kanun teklifi öğretmenleri aday öğretmen, öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere kariyer basamaklarına ayırmayı hedefliyor.  10 senesini doldurmuş ve sınavlarda başarılı olmuş öğretmen uzman öğretmen unvanını alacak. Uzman Öğretmenlikte 10 senesini doldurmuş öğretmen ise tekrar sınava girip başarılı olması halinde başöğretmen unvanını alabilecek. MEB’in bu yasa teklifi, öğretmenlerin bilgisi dışında, onlara danışılmadan, görüşleri ve önerileri alınmadan, kapalı kapılar ardında hazırlanmış bir yasa teklifidir. Kapsayıcı ve demokratik olmaktan çok uzaktır.  Bu sınavlar ve unvanlar öğretmenler arasındaki mesleki dayanışmayı ortadan kaldıracak, çalışma barışını bozacak uygulamalardır. Bu yasayla öğretmenlik mesleğinin saygınlığı, öğrenci ve veli değerlendirmeleriyle polemiğe açılacak ve itibarsız hale getirilecektir. Aynı işi yapan öğretmenler arasında hiyerarşi yaratarak, farklı ücretlendirme politikasıyla eşit işe eşir ücret ülkesi hiçe sayılacaktır.  Öğretmenlik mesleğiyle ilgili çıkarılacak yasa, öğretmenlerin temel haklarını, taleplerini güvence altına alan bir içeriğe sahip olmalıdır.  Eğitim emekçilerine ve tüm eğitim bileşenlerine danışılmadan düzenlenen, öğretmenleri bölen, öğretmen odalarını huzursuz eden, mesleklerini itibarsızlaştıran bu yasayı kabul etmiyoruz.  Ebru --- Bu bir reform değil  Taslağa bakıldığında en çok tartışılan iki maddeden biri sözleşmeli ve kadrolu öğretmen ayrımının kaldırılacağı belirtilmiş. Ancak sözleşmeli öğretmen istihdamı uygulamasına son verileceği belirtilmemiştir. Biz yıllarca sözleşmeli-kadrolu ayırımına karşı çıktık. Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasının kaldırılıp tüm öğretmenlerin kadroya geçirilmesini savunduk. Zaten Eğitim Sen de yaptığı açıklamada “Bu ifadeden sözleşmeli öğretmen istihdamının devam edeceği anlaşılmaktadır” dedi. Dolayısıyla iş güvenliğinin olmadığı sözleşmeli ve ücretli öğretmenlik tamamen kaldırılmalıdır. İkinci madde ise öğretmenlikte kariyer basamaklarına göre ücretlerde  iyileştirme yapılması. Bir taraftan sözleşmeli-kadrolu ayırımını kaldırdık derlerken diğer tarafta ise uzman-başöğretmen ayırımını yaptılar.  Kariyer sınavı her şeyden önce, çalışma barışını bozan, öğretmenler arasındaki mesleki dayanışmayı ortadan kaldıran, eğitim emekçileri arasındaki rekabeti arttırarak, aralarındaki güven ilişkisini zedeleyecek özellikler içermektedir. Ayrıca öğretmenler arasında hiyerarşi yaratmak, aynı işi yapan öğretmenlere farklı ücret politikası uygulamak, ‘eşit işe eşit ücret’ ilkesine de aykırıdır. Ayrıca bu düzenleme yüksek lisans ya da doktora yapan öğretmenleri öğretmenlik kariyer sınavından muaf tutarak da yüksek lisans ve doktora diploması veren özel üniversitelere para akıtılmasının önünü açıyor. Daha şimdiden birçok öğretmen yüksek lisans yapacak özel üniversite arayışı içine girdi.  Biz öğretmenler kamu hizmeti veriyoruz. Bu nedenle eğitim alanındaki düzenlemeler, kâr amacı güdülmeden yapılmalıdır. Çalışma ve yaşam koşullarına yapılan iyileştirme tüm eğitim bileşenlerine yapılmalıdır.  Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun diğer maddelerinde de tartışmaya açık bir dizi şey var. Öğretmenlerin lehine düzenlemeler yapılmak isteniyorsa, bu kanunların hazırlanmasında siyasi partiler değil öğretmenlerin kendi örgütleri, sendikaları olmalı. Ancak o zaman bir reformdan bahsedebiliriz. Berna --- Bütün paydaşlarla birlikte hazırlanmalı Öğretmenlik Meslek Kanunu adıyla meclise sunulan tasarı özü itibarı ile yeni bir içeriğe sahip olmamasının yanı sıra daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen kariyer basamaklarında yükselme sisteminin yeniden yürürlüğe konulmasıdır.  24 Haziran 2018 öncesi seçim vaadi olarak sunulan 3600 ek gösterge sadece 1. Derece olan memurlara verilmekte ve yine bir seçim vaadi kılıfındadır. Son dönemde “sözleşmeli öğretmenliği kaldırıyoruz” söyleminin gerçeğe dönüşmeyeceği anlaşılmakta, öğretmenler arasındaki ayrıştırma türleri kaldırılmamakta, özel okullarda çalışan öğretmenlerle ilgili bir madde bulunmamaktadır. Adaylık kaldırma sınavı yerine bu sürecin bir komisyon üzerinden gerçekleştirileceği önerisi ise, her yıl KPSS’de derece yapmasına rağmen mülakat-torpil komisyonlarında atanma hakları ellerinden çalınan öğretmen adaylarını hatırlatmaktadır. Öğretmenlikle ilgili ciddi bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu bariz bir gerçektir. Ancak, böylesi hayati bir kanunun kapalı kapılar ardında sarı sendikalarla hayata geçirilemeyeceği de aşikardır. Yapılması gereken ILO ve UNESCO ortak belgesi olarak kabul edilen ve Türkiye tarafından da onaylanan “Öğretmenlerin Statüsü Tavsiye Kararı” doğrultusunda bir düzenlemenin, eğitim alanındaki bütün paydaşlarla birlikte hayata geçirilmesidir.  Ferhat --- Kapalı kapılar ardından gelen kanun Öğretmenlik Meslek Kanunu” düzenlemesi gündeme geldiği ilk günden itibaren tartışılmakta. Bu konudaki hazırlıklar, bugüne kadar geçen kısa sürede yürütülen tartışmalar ve ağırlıklı olarak iktidara yakın sendika, dernek ve çevrelerin talep ve önerileri doğrultusunda yapılmıştır. “Öğretmenlik Meslek Kanunu” gibi önemli bir düzenleme kapalı kapılar ardında, kanunun muhatabı olan öğretmenlerin ve sendikaların iradesi dışında, onların görüşleri, önerileri, hakları ve talepleri dikkate almadan hazırlanmıştır. “Ben uygun gördüm” oldu mantığı her konuda olduğu gibi bu konuda da sürecin muhataplarına inmeden eğitim emekçilerine reva görülen bir mantık. Bu kanun, emekçilere muazzam kazanımlar sunacakmış gibi ballandıra ballandıra anlatılıyor ancak kanunun  içeriğinde neoliberal politikaların işçi sınıfı bölmek için geliştirdiği açık olan, sınıfı birden fazla ayrışmaya sürükleyecek sözde düzenlemelerden başka bir şey yok.  Aynı işi yapan emekçiler kendi içerisinde birden fazla statüde konumlandırılıyor, uzman öğretmen, baş öğretmen, sözleşmeli öğretmen, kadrolu öğretmen vb gibi. Maaşına zam istiyorsan sınava girmelisin. Bu kanun,  aynı işi yapan öğretmenler arasında  hiyerarşi yaratmanın peşinde. Farklı ücret politikası uygulamak ‘eşit işe eşit ücret’ ilkesine temelden aykırıdır ve bunun kabul edilebilirliği yoktur. Ayrıca öğretmenlik mesleğinin ve öğretmenin saygınlığı, öğrenci ve velilerin farklı değerlendirmeleriyle polemiğe açılacak, öğretmenlik mesleği daha da itibarsız hale getirilmiş olacaktır. Yandaş sendikanın dilinden düşürmediği konu tam da budur. Meslek kanununun hazırlık süreci ve gündeme getiriliş biçimi, içeriğinden bağımsız olarak son derece antidemokratiktir. Öğretmenlere dayatılan bu tarz suni gündemler eğitim emekçilerinin en temel sorunu olan geçim sıkıntısı, yoksullaşma sorununu göz ardı etmek üzerine kurulu. Yoksulluk sınırı 13 bin lirayı geçti, eğitim emekçileri yoksulluk sınırının altında maaş almaya devam ediyor. Temel sorunlar zamlar, hayat pahalılığı giderek derinleşen ekonomik krizdir. Şafak