Barışta gerileme

BBC internet sitesinde yayınlanan bir haber, merkezi Avustralya’da olan düşünce kuruluşu Ekonomi ve Barış Enstitüsü’nün açıkladığı 2019 Küresel Barış Endeksi’nde Türkiye’nin 3 sıra gerileyerek 163 ülke arasında 152. sırada yer aldığını gösteriyor.

Türkiye geçen yıl da 3 basamak gerileyip 149. sıraya inmişti.

Barış endeksinde gerilemek, gerçekten de bütün gerilemelerle bağlantılı. Daha yoksul olmak, kadınlara yönelik baskı ve şiddetin oranının sürekliliğinde ya da silahlanmaya yapılan harcamalarda artış gibi endeksler de var ve Türkiye bu alanlardaki sıralamalarda da benzer bir eğilime sahip.

Kuşkusuz sadece Türkiye’de değil, barış açısından tüm dünyada benzer bir eğilim geçerli. Küresel Barış Endeksi’ne göre, son 10 yılda ortalama küresel barış seviyesinde yüzde 3,78 kötüleşme yaşanmış. 2018 yılında şiddet olaylarının küresel ekonomik etkisi 14,1 trilyon dolar olmuş ki bu rakam, dünya milli gelir toplamının yüzde 11,2’sine ve kişi başına 1853 dolara denk düşüyor. 

Endeks bir başka etkeni de şöyle gösteriyor: Küresel ısınma kaynaklı iklim değişikliği; çatışmalara yol açarak veya insanların yaşamını, güvenliğini ve geçim kaynaklarını etkileyip bu çatışmaların daha da yoğunlaşmasına neden olarak dünya barışını olumsuz etkiliyor. Dünyada 1 milyar insan, iklim değişikliğinin yol açtığı tehlikelere yüksek düzeyde maruz kalıyor ve bunların 400 milyonu barış seviyesinin zaten düşük olduğu ülkelerde yaşıyor.

İklim değişikliğiyle ilgili bu verileri 2019 yılında Avrupa’yı ve ABD’yi kavuran korkunç sıcaklarla, Amazon ormanlarındaki vahim yangınla, Sibirya’daki yangınla ve en son Dorian kasırgasının şiddetinin gösterdiği olgularla birlikte düşündüğümüzde 2019 yılı endeksi daha korkunç bir hal alacak.

Bu gelişmeler, bir doğa kanunu değil ve kendi kendine yaşanmıyor.

Bu gelişmeler bu akıl dışı kapitalist üretim tarzının ürünü. Kapitalizmin bir evresi olan ve tüm yaşamı içinde nefes almanın imkansız olduğu bir askeri-saldırgan girdaba sürükleyen emperyalizmin ürünü. Ne demek istediğimi endeksteki sıralama çok net bir şekilde gösteriyor. Dünyanın süper gücü olarak caka satan ABD, barış endeksinde 128. sırada. Suriye’den Kırım’a, Ukrayna’ya kadar ABD’yle küresel hegemonya mücadelesi içinde olan ve başka bir süper güç olduğunu iddia eden Rusya ise barış endeksinde 154. sırada. 

Bu iki emperyalist güç ve bu güçlerle ittifaklar ve gerginlikler içindeki Türkiye gibi ülkelerin hırslarının sonucu yine endeksin altını çizdiği bir gelişme oluyor. Orta Doğu ve Kuzey Afrika dünyanın en az barışçıl bölgeleri olmaya devam ediyor.

Türkiye’de, bölgede ve dünyada küresel, aşağıdan ve milyonları harekete geçiren, iklim mücadelesinden kadın mücadelesine, işçilerin özgürlük mücadelesine kadar tüm mücadeleleri çatısı altında birleştiren bir barış mücadelesi ertelenemez bir sorumluluk.

Yıldız Önen

[email protected]

(Sosyalist İşçi)