30 Ekim 1873: Teodor Kasap tarafından çıkarılan mizah gazetesi “Hayal” yayınlanmaya başlandı

30.10.2017 - 12:48

Teodor Kasap, Osmanlı döneminin en önemli ve ünlü Rum kökenli gazetecisidir. "Diyojen" adıyla Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk mizah gazetesini yayınladı. Hükümet tarafından gazetesi kapatılınca, yerine "Hayal" ve "İstikbal" adlı diğer gazeteleri çıkardı. "Hayal" de yayınlanan bir karikatür nedeniyle hapse mahkûm oldu.

Teodor Kasap, 1835'de Kayseri'de doğdu. Babasının ölümüyle birlikte ailesi İstanbul'a taşındı. Burada bir yandan çıraklık yaptı, öte yandan Kuruçeşme Rum Okulu'nda okudu. Bir Fransız subayının desteği ile 1856 yılında Fransa'ya gitti. Paris'te okuduktan sonra, İstanbul'a döndü ve gazetecilik yapmaya başladı.

Osmanlı'nın ilk mizah gazetesi "Diyojen"i 1870'den 1873'e kadar yayınladı. Gazetenin yazarları arasında Ali Bey, Recaizade Ekrem ve Namık Kemal gibi tanınmış kişiler de bulunuyordu. Hükümet, "Diyojen"i kapatınca; "Çıngıraklı Tatar", o da kapatılınca "Hayal" ve "İstikbal" adlı gazeteleri çıkardı. Hayal'deki bir karikatürü nedeniyle 1877'de hükümet tarafından mahkûm edildi. Bu mahkûmiyetin sebebi olan karikatürde eli-ayağı zincirlenmiş olan Karagöz'e Hacivat sorar: "Nedir bu hal, Karagöz?" Karagöz şöyle yanıt verir: "Kanun dairesinde serbesti, Hacivat!"

Teodor Kasap bunun üzerine Avrupa'ya gitti. Af çıkınca, tekrar İstanbul'a döndü. Daha sonra mabeyin kütüphanecisi olarak öldüğü 1905 yılına kadar sarayda çalıştı. Tanzimat döneminin tiyatro çalışmalarını destek verdi. Osmanlı tiyatrosunun yerli kaynaklardan beslenmesini savundu.

"Pinti Hamit" (1875), "İşkilli Memo" (1874), "Para Mesleği" (1875) adlı Moliére uyarlamaları yaptı. "Lükresya Borçiya" adlı da özgün bir oyunu vardır. Alexandre Dumas Pére'in "Monte Kristo" adlı eserini (1871) Osmanlıcaya çeviri yaptı. Bu, Osmanlı ülkesinin ilk roman çevirilerindendir. Batı taklidi oyunlar yerine, Ortaoyunu geleneği türünde oyunlar yazılarak ulusal bir tiyatro yaratılmasını savundu.



Bültene kayıt ol