İşçiler çalışıyor, patronlar zenginleşiyor

İstanbul Sanayi Odası (İSO)’nın 500 büyük sanayi şirketi istatistikleri yayınlandı. 1950’lerde 100 büyük şirket listeleri yayınlanırdı, 2000’lerde ise 500 büyük şirket açıklanıyor. Yani kabaca zenginlerimiz 5 kat artmış durumda. Bugün Türkiye’de bankada bir milyon doları aşan serveti olan yaklaşık 100 bin kişi var.

Teknolojide de önemli ilerlemeler sağlandı, artık patronlarımız 56 saniyede bir otomobil üretmekle övünüyorlar. 17 milyon işçi her gün karın tokluğuna çalışırken, küçük bir azınlığın serveti sürekli büyüyor. Zenginlerin zenginliği artarken elbette bunun işçilere bir maliyeti var. Övündükleri bu hızlı üretim, gelişen teknoloji işçiler için daha fazla sömürü, patronlar için ise daha fazla kar demek.

500 şirket arasında yer alan otomotiv firmalarının gelirleri son bir yılda yüzde 9 oranında arttı. Hâlbuki işçiler geçen yıl yüzde 6 zam istediklerinde otomotiv patronları “kaynaklarımız yetersiz” diyerek sadece yüzde 3 zam vermeyi kabul etmişlerdi. Ama otomotiv işçileri direnerek istedikleri zamları almayı başardılar.

2015 yılında 500 büyük şirkette çalışan işçilerin reel ücretleri yüzde 1,3 oranında arttı. 2008 yılından beri azalmakta olan reel ücretlerin ilk defa 2015 yılında artmış olması önemli bir husus. Bu artışta en önemli etken 2015 yılı başında sendikaların imzaladığı toplu sözleşmeler. Özellikle metal sektöründe direnişlerle desteklenen sendikal talepler bir ölçüde de olsa işverenlere kabul ettirildi ve ücret artışları sağlandı. Ama yine de 2008 yılındaki reel ücretlere henüz ulaşılamadı, 2008’de 100 olarak kabul edilen reel ücretler 2015’te ancak 90 oldu. Hâlbuki patronların reel gelirleri 2008-2015 döneminde yüzde 10 arttı, ama yine de sağlanan işçi ücretleri artışı önemli bir kazanım.

Türkiye işçi sınıfının en vasıflı kesimi bu 500 şirkette çalışıyor. Yaklaşık 700 bin işçinin çalıştığı bu şirketlerin pek çoğunda sendikal örgütlenmeler mevcut. Sanayi sektöründeki bu vasıflı ve örgütlü işçiler harekete geçtiğinde, genel olarak işçi hareketinin yükselmesi, egemen sınıfların ve AKP iktidarının geriletilmesi elbette daha kolay olacak. 2016 yılında sendikal hareketin başarısı ve sanayinin bütününde ücretlerin artış eğilimine girmesi için daha kitlesel bir mücadelenin örgütlenmesi gerekiyor.

Faruk Sevim

[email protected]

(Sosyalist İşçi)

Köşe yazarının diğer yazıları