Memur toplu sözleşmeleri ve barış mücadelesi

Her iki yılda bir ağustos ayında hükümetle memur sendikaları arasında toplu sözleşme görüşmeleri yapılır ve memurların ne kadar maaş zammı alacakları belirlenir. Toplu sözleşme görüşmelerinde uzlaşma sağlanamaması halinde devreye Kamu Görevlileri Hakem Kurulu girer ve bu kurulun verdiği kararlar kesin olur.

Türkiye’de memurlar işçi sınıfının en örgütlü kesimidir. 2002’de 1,3 milyon olan sendikalaşabilir memur sayısı, 2015’te 2,3 milyona çıktı. Sendika üye sayısı ise 651 binden 1,7 milyona ulaştı. Temmuz 2015 istatistiklerine göre en büyük üç konfederasyonun üye sayısı, Memur-sen 836 bin, Kamu-sen 445 bin, KESK 236 bin şeklinde. Diğer konfederasyonların ve bağımsız sendikaların 150 bin dolayında üyesi var.

Türkiye, memurların giderlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla içerisindeki oranı bakımından OECD ülkeleri içerisinde son sıralarda yer alıyor. 2014 yılında memur giderlerinin gayri safi yurt içi hasıla içerisindeki payı yüzde 6.1 oldu. Buna karşılık, aynı dönem itibarıyla OECD ortalaması yüzde 12 düzeyinde. Yani, bizde memurlar için yapılan harcamalar OECD ülkeleri ortalamasının yarısı kadar. Türkiye’de bu oran yıllar geçtikçe düşme eğiliminde. Bu da memur maaşlarının, gayri safi yurt içi hasılanın artışı ile aynı oranda artmadığını ve memurların büyümeden yeterince pay alamadıklarını gösteriyor.

Bu toplu sözleşme döneminde görüşmelerle ilgili önemli bir sorun var. 2,5 yıldır süren barış süreci bozuldu, savaş yeniden başladı. Bu olumsuz koşullarda sağlıklı bir toplu sözleşme süreci olmasını beklemek olanaksız. Halen sürmekte olan savaş ortamı memurların mücadele isteğini azaltacak, muhtemel eylemlerin ertelenmesine yol açabilecektir. Barış ortamı sağlanmadan memurlar için yararlı bir toplu sözleşme imzalanması çok zordur, bu nedenle memur toplu sözleşme görüşmelerinin, zam için mücadelenin barış mücadelesi ile birleştirilmesi gerekir. Barış için mücadele, zam için mücadelenin önüne geçmiş durumdadır.

Ayrıca memurların mevcut toplu sözleşme yasası değiştirilmeli, toplu pazarlık masası demokratik hale getirilmeli ve memurlara grev hakkı tanınmalıdır. Aksi halde memurlar ve emekliler son iki yılda olduğu gibi yeni bir toplu sözleşme faciası ile yüz yüze kalabilirler.

Faruk Sevim

[email protected]

(Sosyalist İşçi)

Köşe yazarının diğer yazıları