Taşeron sistemi tümden kaldırılmalı

Türkiye’de taşeron sisteminin ne kadar insanlığa aykırı bir çalışma biçimi olduğunu iktidar da kabul etmiş olacak ki, Başbakan Davutoğlu “6 bin taşeron işçisine kadro vereceğiz” diye bir söz vermek zorunda kaldı.

Taşeron sistemi, temel demokratik hak ve özgürlüklerin sınırlandırıldığı, sendikal hakların yok edildiği, güvencesiz ve kuralsız çalışmanın egemen olduğu, düşük ücretle çalıştırılmanın esas olduğu bir “kölelik” düzenidir.

Taşeron işçiler genellikle asgari ücretle çalışırlar, kıdem tazminatı alamazlar. Yıllık izin hakları engellenir, yasaların öngördüğü pek çok sosyal haklar verilmez. Çalışma koşulları ağır olan tehlikeli işlerde çalıştırılırlar, iş kazalarında ölen işçilerin yüzde 80’i taşeron işçilerdir. Taşeron firmalarda çalışan işçilerin hiçbir iş güvencesi yoktur. Olağan çalışma süreleri 10-12 saat arasında değişir. Angarya işlerde sigortasız çalışmak, ücret kesintilerine, işten atılmalara maruz kalmak sık rastlanan durumlardır. Taşeron işçiler, aynı işi yaptıkları kadrolu işçilerden daha az ücret alırlar. Kriz dönemlerinde kolayca işten çıkarılırlar.

Türkiye’de yaklaşık 4 milyon işçi taşeron sisteminde çalışıyor. Kamu kurumlarında çalışan taşeron işçi sayısı 600 bini buluyor. 2014 yılında çıkarılan bir yasa ile 2015 yılının başından itibaren taşeronlaştırma, özel istihdam büroları aracılığı ile tüm işlere ve işyerlerine yayılmış durumda.

Sendikalar yıllardır mücadele etmelerine rağmen şimdiye kadar taşeron sistemini durdurmayı başaramadı. Ama son dönemde artan iş cinayetlerine karşı toplumun genelinde oluşan tepkinin de etkisi ile Türkiye’de artık taşeron sistemini savunmak hiçbir iktidarın işine gelmiyor.

Sendikalar, toplumda oluşan bu taşeron karşıtı havayı doğru kullanarak, taşeron sistemine çok etkili bir darbe vurabilir, sistemin ortadan kaldırılması için önemli adımlar atabilirler.

Sendikalar “taşeron sisteminin tümden ortadan kaldırılması” konusunda tüm partilere ve özellikle de iktidar partisine baskı yapmalıdır. Sadece altı bin taşeron işçisine kadro vermek yetmez. Taşeron sistemi tümden kaldırılmalı, taşeron işçilerin sendikalaşmasının, toplu sözleşme ve grev yapabilmesinin önü açılmalı, taşeron sistemi yasal olarak yasaklanmalıdır.

İşçiler, siyasi iktidarlara bunu yaptırabilir mi? Elbette yaptırabilir. Ama bunun için işçi örgütlerinin bir araya gelmesi ve işçi sınıfının birleşik eylemi gerekir.

Faruk Sevim

[email protected]

(Sosyalist İşçi)

Köşe yazarının diğer yazıları